کودکی که دچار بیش فعالی می باشد یک متهم نیست بلکه او بیمار است و باید تحت درمان گیرد. اگر بیش فعالی درمان نشود آسیب های زیادی را برای خانواده ها و کودک به وجود خواهد آورد. یعنی کودک بیش فعال در آینده بیشتر از سایرین در معرض آسیب های اجتماعی قرار خواهد داشت.
معمولاً در زمانی که خانواده ها می خواهند فامیل را برای یک مهمانی دعوت کنند، بین خانواده هایی که فرزندان آنها ناسازگار و اذیت کن هستند مردد می شوند. حتماً شما هم کودکانی که بیش فعالی دارند را دیده اید و به خوبی می دانید که اگر بیش فعالی درمان نشود فقط عواقب کوتاه مدت آن گریبانگیر خودشان و خانواده ها نخواهد بود، بلکه آینده ی آنها که شامل بخش اقتصادی و اجتماعی می شود نیز در خطر خواهد بود. قطعاً شما هم اگر جز خانواده هایی باشید که کودک تان بیش فعالی داشته باشد، دلتان می خواهد برای یک بار هم شده با آرامش به مهمانی ها بروید یا حداقل در خانه آسایش راحتی داشته باشید.
اگر بیش فعالی درمان نشود می توانیم زندگی اجتماعی شادی را داشته باشیم؟
اجازه دهید از یک مثال واقعی برای توضیح بهتر استفاده کنم؛ در اقوام ما یکی از خانواده ها کودکی داشت که دچار بیش فعالی بود، به طور خلاصه و مفید باید عرض کنم این بیماری و درمان نکردن آن باعث شد این خانواده در انزوای کامل از فامیل باشد. این فاجعه توانست برای هر کدام از خانواده های فامیل به عنوان یک معلم خوب زندگی عمل کند و درس های بسیار مهمی برای هر خانواده ذکر کند. هر کدام از این درس ها را برای شما هم ذکر می کنم تا اولاً بدانید بیش فعالی قالباً در چه رفتارها یا گفتارهایی خود را نشان میدهد. دوماً بررسی خواهم کرد که انواع بیش فعالی در چه بخش هایی می باشد و ثالثاً بیشترین علائمی که کودکان دارای بیماری بیش فعالی از خود نشان می دهند در چه موضوعاتی می باشد. قبل از اینکه بیش فعالی را توضیح دهم به این موضوع فکر کنید که اگر بیش فعالی درمان نشود آیا امکان شاد زیستن وجود خواهد داشت یا خیر؟
بیش فعالی: این بیماری دارای ریشه یا ریشه های مشخصی در علم پزشکی نیست که بتوانیم با پیشگیری کردن، به این بیماری دچار نشویم. یعنی بیش فعالی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی نیست. معمولاً کودکان بین سنین ۳ تا ۱۲ سال بیشترین هیجانات بیش فعالی را از خود نشان میدهند. یعنی مشکلاتی که بیش فعالی ایجاد می کند در همان سنین کودکی است و در بزرگسالی با پذیرش و شکل گیری برخی هنجار های اجتماعی و اعتقادی کمتر شاهد بروز بیش فعالی هستیم. بیش فعالی عبارت است از ناسازگاری و عدم توانایی تمرکز در کودکان.
عدم شادی: اگر بیش فعالی درمان نشود و والدین کودک اجازه دهند او با همین حالاتی که دارد بزرگ شود؛ اشکالات جدی در زندگی فردی کودک به وجود خواهد آمد. نوع تفکر این دسته از والدین توجیه گر می باشد و به جای آنکه بر روی حل مشکل تمرکز کنند، انرژی خود را به توجیه گری در مورد اشکالاتی که کودک به وجود آورده صرف می کنند.
انواع مختلف رفتاری در کودکان بیش فعال
این بیماری با توجه به رفتارهایی که بیماران از خود نشان داده اند به سه دسته تقسیم می شود. این تقسیم بندی برای دختران و پسران تفاوتی ندارد، فقط شدت و ضعفی که این بیماری ایجاد می کند عامل تمایز میان بیش فعالی در پسران و دختران خواهد بود. این سه دسته عبارتند از:
بیش فعالی دگر آزاری (مرکب): این نوع از بیش فعالی فقط کودک را تحت شعاع قرار نمی دهد و کودک نه تنها نمی تواند روی خودش کنترلی داشته باشد بلکه به شکستن اسباب بازی سایر کودکان، ناسازگاری در بازی با آنها و رفتارهای مشابه با این موارد را از خود نشان می دهد. در این صورت اگر بیش فعالی درمان نشود عواقب سنگینی خواهد داشت.
بی اهمیت: این بیش فعالی به بی اهمیتی کودک به مسئولیت پذیری و انجام کارهای خود مربوط می شود. در این صورت معمولاً کودک در بی تفاوتی به سر میبرد.
رفتاری: این مورد شایع ترین نوع بیش فعالی در کودکان است که در این صورت کودک به انجام کارهای اذیت کننده، صحبت کردن بدون وقفه، عدم توانایی انتخاب کلمات صحیح، عدم توانایی تمرکز و موارد مشابه میپردازد. در صورتی که کودکتان دچار این مورد است، اگر بیش فعالی درمان نشود آینده ی او تهدید خواهد شد.
کودکانی که بیش فعالی دارند چه علائمی را بروز میدهند؟
با توجه به اقسام بیش فعالی، کودکانی که دارای این بیماری هستند علائم متفاوتی را خواهند داشت ولی به طور کلی علایم زیر در میان کودکان به شدت شایع است.
- عدم توانایی تمرکز بر روی موضوعات
- عدم توانایی کنترل خویش
- انرژی بیش از اندازه
- ناتوانی در تصمیم گیری
- واکنش نشان دادن بیش از حد معمول
- اضطراب دائمی
- اعتماد به نفس پایین
- عدم برداشت واقعی و صحیح از موضوعات درسی و به طور کلی اگر بیش فعالی درمان نشود، کودک در ارتباطات اجتماعی به صورت ضعیف عمل خواهد کرد
خطرناک ترین عواقب درمان نکردن کودکان بیش فعال چیست؟
اگر بیش فعالی درمان نشود اهمیت حقیقی آن در جایی مشخص میشود که قرار باشد کودک دیروز خانواده ها، تبدیل به مرد یا زن زندگی فردا شود. بی احتیاطی و یا بی اهمیتی به درمان کودکی که دارای بیش فعالی است در آینده تبدیل به خطرناک ترین معضل برای او خواهد شد. شاید برای بعضی از والدین سوال شود که بگویند چرا دوران کودکی تا این میزان دارای اهمیت است؟ به این دسته از والدین باید بگوییم که دوران کودکی اصلاً دوران بی اهمیتی نیست که بگویید هر چه در کودکی انجام ندادم در عوض در آینده برایش جبران خواهم کرد. دوران کودکی زمان شکل گیری اعتقاد و نوع بینش هر فرد است. اگر کودکی ببیند که پدر و مادرش به هر چیزی بی اهمیت هستند، او نیز به همین صورت عمل می کند و به استعداد هایش فکر نخواهد کرد. شاید عمق فاجعه را هنوز متوجه نشده باشید لذا اجازه دهید به صورت گزینه ای عواقب درمان نکردن کودکان بیش فعال را ذکر کنم.
نادیده گرفتن خود
با توجه به شرایط اقتصادی فعلی اگر به مهارت ها و استعداد های کودکان بی اهمیت باشید، اولاً کودک درآمد خوبی نخواهند داشت و دوماً رشد و پیشرفت اجتماعی را تجربه نخواهند کرد. اما توجه کنید که اگر بیش فعالی درمان نشود چنین مسائلی به وجود می آید ولی اگر کودک درمان شود اصلاً پیش زمینه ی بدی وجود نخواهد داشت.
شکست عاطفی
زمانی که در مورد شکست عاطفی صحبت می کنیم باید دقیقاً بدانیم چه اتفاقی افتاده است تا درک واضحی نسبت به عواطف و احساسات کودکی که بیش فعالی دارد داشته باشیم. کودکانی که این بیماری را دارند قالباً مورد دعوای شدید والدین قرار خواهند داشت. یعنی دائماً پدر و مادر به خاطر رفتار هایی که آن کودک انجام میدهد او را دعوا می کنند و یا خدایی نکرده مورد ضرب و شتم قرار می دهند. اگر چه هیچ فردی در زمین پیدا نمی شود که کودک را بیشتر از مادرش دوست بدارد اما در لحظه ای که کودک، مادر را به شدت عصبانی کرده است، امکان دارد او کنترل خویش را از دست بدهد و کودک را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دهد. خب نتیجه چه خواهد بود؟ آیا این عمل فقط برای یک مرتبه اتفاق خواهد افتاد؟ قطعاً پاسخ منفی است. پس برای کودک چه اتفاقی می افتد؟ کودکی که نتواسته است طعم کامل محبت را بچشد در آینده هم نخواهد نتوانست همسر مهربانی باشد و مشکلات فراوانی در رابطه های احساسی و عاطفی خود خواهد داشت.
عدم توانایی ارتباط با دیگران
اگر بیش فعالی درمان نشود کودک نمی تواند آن رشدی که از طریق ارتباط با دیگران به وجود می آید را کسب کند. یعنی در بحث تربیت و روانشناسی کودک یک موضوع مستقل و جدایی وجود دارد که مربوط به ارتباط کودک با دیگران می شود. حال اگر کودک نتواند این ارتباط را برقرار کند یک ضعف و عدم رشد در او شکل خواهد گرفت.
کسی را دوست نخواهد داشت
در نظر کودک، پدر و مادر تمام دنیا محسوب می شود. حال اگر کودک از این والدین رفتارهایی که مورد انتظارش هستند را نبیند دچار بحران خواهد شد. اما این سخن به چه معناست؟ فرض کنید دوست صمیمی تان در روز تولد شما هیچ کادویی نخرید و اصلاً روز تولد شما را از یاد برد؛ نسبت به او چه احساسی خواهید داشت؟ کودک دائماً از پدر و مادر خود انتظار همان فردی که دلش می خواهد در روز تولدش کادو بگیرد را دارد، لذا زمانی که با روش های تربیتی غلط با او رفتار کنید، فقط او را از خودتان ناامید کردید. مثلاً زمانی که کودک انتظار بخشش شما را دارد به او تنبیه دهید یا او را مجازات کنید. آیا میدانید نتیجه ی این رفتار باعث میشود در عالم کودک چه اتفاقی بیافتد؟ او از شما ناامید می شود و این ناامیدی فقط به والدین ختم نخواهد شد و در زندگی هیچ کسی را دوست نخواهد داشت. یعنی نمی تواند کسی را دوست داشته باشد.
فقر اقتصادی
تحصیل و توانایی تمرکز در کودکی که بیش فعالی دارد دارای مشکل است. خب آینده ی این کودک چه خواهد شد؟ همیشه که والدین نمی توانند هزینه های او را تامین کنند بالاخره او باید بتواند درآمد اقتصادی خود را داشته باشد. اگر کودک نتواند تحصیل کند و یا نتواند تمرکز کند نخواهد توانست که حتی در مشاغل آزاد هم درآمد کسب کند. زیرا اصلاً نمی تواند موضوعات را از هم جدا کند و دچار اختلال خواهد شد.
عدم توانایی تصمیم گیری
کودک نمی تواند حتی برای مسائل کوچک خود به درستی تصمیم گیری کند. برای مثال اگر از او بخواهید خورشیدی را نقاشی کند و بین دو مداد رنگی که شما به او پیشنهاد داده اید، یکی را انتخاب کند و آن را رنگ آمیزی کند، او نمی تواند این کار را به درستی انجام دهد. این اتفاق اگرچه در دوران کودکی ناچیز است اما در دوران بزرگسالی بسیار حائز اهمیت است و کودک باید بتواند تصمیم گیری کند و انتخاب خود را انجام دهد.
چگونه امید را به زندگی کودکانی که دارای بیش فعالی هستند بازگردانیم؟
مواردی که در قسمت بالا ذکر شدند فقط بخش کوچکی از عواقب درمان نکردن کودکان بیش فعال محسوب می شود. قطعاً عذابی که کودک و والدین متحمل می شوند قابل بیان نخواهند بود. اما بالاخره باید راهکاری وجود داشته باشد. باید راهی وجود داشته باشد تا چنین کودکانی بتوانند با آرامش و شادی مانند سایر کودکان دوران کودکی خوبی داشته باشند. به هیچ وجه به درمان های خانگی و اینکه زمان همه چیز را درست می کند فکر نکنید. یعنی باید بدانید اگر بیش فعالی درمان نشود عواقبی که ذکر کردم برای کودک اتفاق خواهند افتاد. راه درمان این بیماری در قرص یا داروی خاصی نهفته نیست بلکه کودک باید در تعداد جلسات مشخصی رفتارشناسی شده و سپس درمان شود. احتمالاً برایتان سوال شده که بپرسید درمانگر چگونه شیوه درمانی خود را انجام میدهد؟ به طور مختصر راه درمانی کودک از راه های زیر آغاز می شود.
شناسایی رفتار های ناهنجار
اگر والدینی میدانند که کودک دارای رفتار های غیر متعادل و ناهنجار است، باید هر چه سریعتر راه درمانی خود را آغاز کنند. ولی در صورتی که والدین نمیدانند و یا در تشخیص بیش فعالی دچار تردید هستند باید کودک را با توجه به دریافت توصیه های پزشکی رفتارشناسی کنند. در صورتی که کودک رفتار های اضطراب آمیز، ترس های غیر معمول، انجام رفتار های پرتنش و موارد مشابه را دارد، باید نزد پزشک بروید و راه درمانی را آغاز کنید.
آزمایش های تمرینی
از کودک برخی آزمایش های ابتدایی برای تعیین سطح رفتارهای غیر طبیعی او گرفته شود. برای مثال می توانید این کار را با درخواست یک نقاشی از او انجام دهید. یعنی از کودک بخواهید تا برایتان در مورد موضوعات مختلفی نقاشی بکشد؛ اگر کودک مخالفت کرد و یا از خود ممانعت نشان داد می توانید خودتان هم در کنار او به نقاشی کردن بپردازید تا کودک تشویق شود و این کار را انجام دهد. سپس نقاشی هایی که کودک انجام داده است را نزد درمانگر ببرید تا او بتواند نظریه های دقیق و درمانی را ارائه دهد.
استفاده از ورزش های مناسب
این کودکان دارای انرژی زیادی هستند و نمی توانند آن را کنترل کنند. این انرژی باید راهی برای تخلیه شدن پیدا کند. می توانید از رشته های ورزشی که نه ملایم هستند و نه خشن می باشند، استفاده کنید. مثلاً رشته دوندگی یا شنا رشته های خوبی می باشند. در مقابل به هیچ وجه در ابتدای درمان کودک به سراغ رشته های رزمی و پر استرس نروید. زیرا این رشته ها بر خلاف تصور عموم نه تنها باعث نمی شوند انرژی کودک تخلیه شود بلکه تمام خشم او را تشدید می کنند و اصلاً درمان نتیجه بخش نخواهد بود.
شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.
افزودن دیدگاه جدید