نحوه تشخیص و درمان اختلال کم توجهی در کودکان

مرکز نورولند
بروزرسانی: مارس ۲۰۲۵
مدت مطالعه: ۹ دقیقه

در صورتی که اختلال کم توجهی به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات عمده‌ای در فرآیند یادگیری و همین طور تحصیل کودک شود. کودکانی که با اختلال کم توجهی دست و پنجه نرم می‌کنند، در برقراری روابط اجتماعی و همچنین تعاملات روزمره با دیگران نیز دچار مشکل خواهند شد.

در ضمن درمان اختلال کم توجهی باید متناسب با نوع و شدت این اختلال در هر کودک مشخص و اعمال شود به همین دلیل متخصصان سلامت روان به خوبی آگاهند که کم توجهی یک اختلال پیچیده است که به روش‌های مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد از این رو، درمان و همچنین مدیریت این اختلال نیازمند بررسی دقیق و همه‌جانبه برای بهبود کیفیت زندگی کودک و افزایش توانمندی‌های اجتماعی و تحصیلی او می‌باشد.

دلایل بروز اختلال کم توجهی در کودکان

برای درمان موثر اختلال کم توجهی در کودکان، شناسایی دقیق دلایل بروز این اختلال امری ضروری است با این حال، دلیل قطعی و مشخصی برای ابتلا به اختلال کم توجهی وجود ندارد طبق تحقیقات، متخصصان بر این باورند که یکی از علل احتمالی این اختلال، تفاوت در نحوه ارسال سیگنال‌ها به مغز کودک است و این اختلال ممکن است ناشی از نداشتن عملکرد بهینه سیستم‌های عصبی مغز در پردازش و پاسخ‌دهی به محرک‌ها باشد.

با توجه به این که اختلال کم توجهی در برخی خانواده‌ها و بین اعضای مختلف خانواده مشاهده می‌شود، به نظر می‌رسد که عواملی مانند وراثت و ژنتیک نقش مهمی در بروز این اختلال ایفا می‌کنند و به عبارت دیگر، احتمالاً یک بخش از این اختلال به صورت ارثی به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود.

اگرچه متخصصین بسیاری در زمینه دلایل بروز اختلال کم توجهی تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند، هنوز نتایج قطعی و جامع در این زمینه حاصل نشده است با این حال، طبق بسیاری از مطالعات، یکی از مهم‌ترین عوامل بروز اختلال کم توجهی در کودکان، زمینه‌های ارثی است در نتیجه، تشخیص دقیق و انتخاب روش‌های درمانی مناسب برای هر کودک ضروری است تا بتوان این اختلال را به بهترین نحو مدیریت و درمان کرد.

چالش‌های اختلال کم توجهی در کودکان

اختلال کم توجهی در کودکان به دلیل ویژگی‌های خاص خود می‌تواند چالش‌های قابل توجهی را هم برای کودک و هم برای خانواده‌ها و مدارس ایجاد کند، این چالش‌ها اغلب به دلیل مشکلاتی مانند کمبود تمرکز، بی‌قراری و نداشتن توانایی در تکمیل وظایف و تکالیف بروز می‌کنند در اینجا به برخی از مهم‌ترین چالش‌هایی که کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی ممکن است با آن‌ها مواجه شوند، اشاره می‌کنیم:

مشکلات تحصیلی: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی، مشکلات در یادگیری و تکمیل تکالیف درسی است چرا که این قبیل کودکان معمولاً نمی‌توانند توجه خود را به مدت طولانی روی یک موضوع متمرکز کنند، که این خود باعث می‌شود نتوانند در کلاس‌های درس به خوبی حضور داشته و مطالب را به درستی یاد بگیرند و قطعا این مشکلات می‌تواند به افت تحصیلی و همچنین احساس ناکامی در کودک منجر شود.

مشکلات اجتماعی: کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی اغلب در برقراری ارتباط با همسالان خود نیز دچار مشکل می‌شوند، آن‌ها ممکن است در تعاملات اجتماعی قادر به گوش دادن به دیگران نباشند و یا به طور مکرر صحبت‌های دیگران را قطع کنند و به طور قطع این مشکلات نیز می‌تواند منجر به احساس تنهایی و نداشتن پذیرش اجتماعی در کودک شود.

چالش‌های رفتاری: مشکلات در کنترل رفتار، از جمله بی‌قراری و نداشتن توانایی در پایبندی به قوانین و مقررات، یکی از مشکلات رایج در کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی است، این کودکان ممکن است در خانه یا حتی مدرسه دچار مشکل در رعایت قوانین شوند، که این خود می‌تواند باعث مشکلات در روابط خانوادگی و اجتماعی‌شان شود.

تأثیرات بر اعتماد به نفس: به طور قطع مواجهه با مشکلات مداوم در مدرسه و روابط اجتماعی، می‌تواند تأثیر منفی بر اعتماد به نفس کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بگذارد و به همین دلیل احساس نکردن موفقیت و ناتوانی در انجام کارها می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و همچنین اضطراب در کودک شود.

چالش‌های والدین: والدین کودکانی که دچار اختلال کم توجهی هستند، ممکن است با چالش‌های زیادی در مدیریت رفتارهای کودک روبه‌رو شوند و این چالش‌ها می‌تواند شامل برنامه‌ریزی برای درمان، هماهنگی با معلمان و فراهم کردن محیطی مناسب برای کودک باشد. همچنین، والدین ممکن است نیاز به حمایت روانی برای مقابله با استرس و نگرانی‌های ناشی از اختلال فرزند خود داشته باشند.

روش‌های درمان اختلال کم توجهی در کودکان

برای درمان اختلال کم توجهی در کودکان، اولین و موثرترین گام شناسایی دقیق علائم و نشانه‌های این اختلال است، کودکانی که دچار کم توجهی می‌شوند، معمولاً قادر به تمرکز روی موضوعات مختلف نیستند و در حفظ توجه خود مشکل دارند. همچنین، کودکانی که دچار بیش‌فعالی هستند، به طور پیوسته در حال حرکت بوده و در بسیاری از مواقع بیش از حد صحبت می‌کنند.

این کودکان ممکن است بدون تفکر، حرف دیگران را قطع کرده و مزاحمت ایجاد کنند در واقع، یکی از ویژگی‌های بارز این کودکان، ضعف در قدرت قضاوت و حتی تصمیم‌گیری است و این علائم می‌توانند در درجات مختلف شدت داشته باشند و در هر کودک به شکلی متفاوت بروز پیدا کنند.

برای درمان این اختلال، مشاوره و ارزیابی دقیق از سوی یک متخصص اهمیت ویژه‌ای دارد، درمان دارویی می‌تواند به عنوان بخشی از درمان اختلال کم توجهی در کنار رفتار درمانی موثر واقع شود و در کنار این درمان‌ها، آموزش به والدین و ایجاد محیطی مناسب در خانه برای کودک نیز بسیار حائز اهمیت است. بهترین راه برای درمان اختلال کم توجهی، فراهم کردن یک محیط آرام و مناسب برای تفکر، بازی، یادگیری و انجام تکالیف در خانه است.

اختلال کم توجهی به عنوان یک اختلال مزمن شناخته می‌شود، بنابراین درمان آن نیازمند پیگیری مستمر است و برای این منظور، برنامه‌های درمانی بلندمدت به والدین پیشنهاد می‌شود که شامل راهکارهای مختلفی برای مدیریت اختلال کم توجهی است و در صورتی که این طرح‌ها به درستی اجرا شوند، پزشکان قادر خواهند بود درمان موثری برای کودک فراهم کرده و به او در بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.

داروهای درمان اختلال کم توجهی در کودکان

برای درمان اختلال کم توجهی در کودکان، انتخاب داروی مناسب و موثر از اهمیت بالایی برخوردار است در سال‌های اخیر، اخبار و تحقیقات جدیدی در زمینه درمان دارویی این اختلال منتشر شده است و برخی از افراد بر این باورند که در بسیاری از موارد، داروهای زیادی برای کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی تجویز می‌شود.

این در حالی است که گروهی از پزشکان دارو درمانی را به عنوان یکی از روش‌های مؤثر و مفید برای مدیریت این اختلال می‌دانند و آن را به عنوان راهی برای بهبود علائم کودک توصیه می‌کنند به هر حال، مهم‌ترین نکته این است که هر رویکرد درمانی باید به نحوی عمل کند که علائم اختلال کم توجهی را به حداقل برساند و یا از بین ببرد.

داروهای محرک مانند آدرال، ریتالین و دیگر داروهای مشابه، معمولاً برای درمان اختلال کم توجهی تجویز می‌شوند و در بسیاری از کودکان نتایج مثبت و موثری دارند با این حال، انتخاب داروی مناسب باید با توجه به شرایط خاص کودک و نوع اختلال او توسط پزشک صورت گیرد. به طور قطع هر کدام از این داروها می‌توانند عوارض و خطرات خاص خود را به دنبال داشته باشند اما طبق نتایج تحقیقات، مصرف داروهای محرک معمولاً موجب کاهش بروز عوارض جانبی می‌شود.

اگر داروهای محرک نتوانند تأثیر مطلوب را داشته باشند، پزشک ممکن است داروهای غیر محرک را برای درمان تجویز کند و این داروها به عنوان گزینه‌ای جایگزین برای کودکانی که به داروهای محرک پاسخ نمی‌دهند، معرفی می‌شوند.

تاثیر کادر درمانی در درمان اختلال کم توجهی در کودکان

کادر درمانی در روند درمان اختلال کم توجهی در کودکان نقش مهم و مؤثری ایفا می‌کند و برای رسیدن به بهترین نتیجه، از روش‌ها و راهبردهای مختلفی استفاده می‌کنند از جمله این روش‌ها می‌توان به راهبردهای درمانی و انطباقی اشاره کرد که برای بهبود وضعیت کودک و کمک به بازسازی قابلیت‌های مختل‌شده او بسیار مؤثر هستند.

راهبردهای درمانی به کودک کمک می‌کنند تا توانایی‌های مختل‌شده‌اش را بازیابی کرده و به فعالیت‌های روزمره‌اش بازگردد این روش‌ها شامل مداخلاتی هستند که می‌توانند به کودک در مدیریت مشکلات و همچنین ناتوانی‌هایش کمک کنند به عنوان مثال، متخصصان می‌توانند به کودک کمک کنند تا با استفاده از فهرست‌ها و ابزارهای سازماندهی، روند انجام کارها را راحت‌تر و مؤثرتر مدیریت کند.

راهبردهای انطباقی نیز به تثبیت عادت‌های روزمره زندگی کودک کمک می‌کنند و روش‌های مؤثری برای مقابله با مشکلات و چالش‌های روزانه به کودک ارائه می‌دهند و قطعا یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های راهبرد انطباقی، تقسیم‌بندی وظایف است. باید در نظر داشت که این تکنیک به کودک کمک می‌کند تا مسئولیت‌ها و فعالیت‌های خود را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و بتواند به راحتی آن‌ها را انجام دهد، که در نهایت منجر به کاهش استرس و اضطراب ناشی از انجام وظایف می‌شود.

جمع‌بندی

اختلال کم توجهی در کودکان، با ویژگی‌های خاص خود، چالش‌های فراوانی را برای کودک، خانواده و همچنین محیط‌های آموزشی ایجاد می‌کند و قطعا این اختلال می‌تواند بر یادگیری، روابط اجتماعی و رفتار کودک تاثیر بگذارد و در صورت عدم درمان، مشکلات جدی‌تری به همراه داشته باشد. بنابراین تشخیص به موقع، استفاده از روش‌های درمانی متناسب و حمایت‌های مناسب می‌تواند به کودک کمک کند تا بر این چالش‌ها فائق آید و زندگی بهتری داشته باشد.

درمان اختلال کم توجهی نیز نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل دارو درمانی، رفتار درمانی، آموزش والدین و فراهم کردن محیط مناسب برای کودک باشد. همچنین، همکاری کادر درمانی و مدارس در مدیریت این اختلال تاثیر زیادی در بهبود وضعیت کودک خواهد داشت از طرفی، باید توجه داشت که اختلال کم توجهی یک اختلال مزمن است و درمان آن نیازمند پیگیری مستمر و تلاش جمعی از خانواده، معلمان و متخصصان است.

در نهایت، با حمایت‌های صحیح و همین طور ارائه راهکارهای مناسب، کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی می‌توانند به پتانسیل کامل خود دست یابند و با مشکلات کمتری در زندگی روبه‌رو شوند از همین رو آگاهی از علائم، دلایل و روش‌های درمان این اختلال، می‌تواند به والدین و متخصصین کمک کند تا بهترین تصمیمات را برای کودکان اتخاذ کنند و از رشد و پیشرفت آنها حمایت کنند.

مشاوره آنلاین

شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.

افزودن دیدگاه جدید