علائم، نشانه و درمان بیش فعالی در کودکان ۴ تا ۵ ساله

مرکز نورولند
بروزرسانی: فوریه ۲۰۲۱
مدت مطالعه: ۹ دقیقه

این مطلب را به تشریح علائم بیش بیش فعالی در کودکان ۴تا۵ ساله اختصاص داده ایم. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی ارزشمند کسب کنید که سوالات متداولی را جواب داده ایم مانند: چه کسی معمولاً اولین شخصی است که به ADHD در کودکان مشکوک می شود؟ در چه سنی اولین علائم بیش فعالی ظاهر می شود؟ اولین علائم بیش فعالی در کودکان خردسال (قبل از ۵ سالگی) چیست؟ در صورت بروز علائم ADHD در کودک خردسال چه کاری باید انجام داد؟

بسیاری خانواده به مرکز درمانی نورولند مراجعه می کنند که از زمان طلایی درمان آن ها گذشته است وقتی از خانواده دلیل آن را جویا می شویم آن ها می گویند:

  • پدر / مادرش هم همینطور بوده
  • ما فکر می کردیم بره مدرسه، خواندن و نوشتن یاد بگیره، خود به خود خوب میشه
  • ما فکر می کردیم بزرگ بشه خودش خود به خود خوب میشه
  • ما اصلا فکر نمی کردیم اختلال داره
  • و حتی برخی خانواده ها قضیه اختلال در کودکان را کتمان می کنند

خانواده های عزیز بایستی بدانند که اختلالات ریشه ژنتیکی و محیطی دارند، نه آن ها و نه کودکان در انتخاب آن ها مختار و انتخاب گر نیستند پس سعی در کتمان و تاخیر در درمان نداشته باشند.

هیچ اختلالی در کودکان خود به خودی با پنهان کاری یا گذر زمان درمان نمی شود. پس حتما با مشاورین مناسب این حوزه از سنین پائین کودکتان مشورت کنید تا از سن طلایی درمان کودک دلبندتان نگذرد.

اختلالات مانند سدی در جلوی پیشرفت های شخصی، اجتماعی و بلوغ ذهنی کودکان قرار دارد. هر چقدر یک کودکی با استعداد و توانمند باشد اختلالات می توانند عامل مهمی در عدم شکوفایی آن ها در کودکی شوند. برای مثال کودکی که استعداد تحصیلی خوبی دارد اما همزمان دچار اختلال عدم تمرکز هست، شاید این اختلال باعث دلسردی آن کودک از تحصیل شود.

بیتا صدیقیان

کارشناس و متخصص علوم تربیتی

مدیر موسسه پرورش فرزندان برتر و موسسه درمانی نورولند

.برای درک بهتر اهمیت درمان به موقع اختلالات در کودکان پیشنهاد می کنیم فایل صوتی های زیر که نتیجه چندین سال حضور در حوزه درمان کودکان است را گوش کنید

 

 

اگر میخواهید از عواقب درمان نکردن به موقع کودکان مطلع شوید پیشنهاد می کنیم فایل صوتی زیر را نیز گوش کنید.

 

 

برای کسب مشاوره آنلاین روی عبارت روبرو کلیک کنید. فرم مشاوره آنلاین

چرا باید به درمانگر یا مشاور مورد اعتماد مراجعه کرد؟

برخی خانواده ها به دلایل مختلف از رفتن پیش درمانگر و مشاور سر باز می زنند اما پس از مراجعه ذهنیت خود را تغییر داده اند. درمانگران و مشاورین یا به درمان اختلالات کودکان که مانند سدی در زندگی آن ها هست می پردازند یا باعث بهبود عملکرد کودکان می شود.

کودکان دارای استعدادهای فراوانی هستند کشف این استعداد ها و تقویت آن ها می تواند باعث بهبود عملکرد کودکان و درخشان شدن آینده آن ها می شود. پس خانواده های عزیز بایستی بدانند مراجعه به درمانگر و مشاور  مورد اعتماد می تواند آینده آن ها را بسیار تغییر دهد.

مطرح کردن مشکل کودکتان برای شما هزینه ای ندارد، از طریق فرم مشاوره آنلاین مشکل کودک خود را بیان کنید ما در اولین فرصت با شما تماس خواهیم گرفت. 

داشتن کودکان سر زنده و شاد خوب است یا بد؟

داشتن روحیه سرزنده و شیطنت بخشی ازخصوصیات عادی کودکان هست و این رفتار بسیار خوبی است! به طور معمول، در این سن کاملاً طبیعی است که کودکان گاهی اوقات بسیار ناآرام و ناپایدار باشند و یا به راحتی حواسشان پرت شود، به ویژه در مورد کودکان کوچکتر، تشخیص رفتار طبیعی از بیقراری و مرزی، یعنی رفتار "گسترده بیش فعال" دشوار است.

بیش فعالی با کمبود توجه نوعی اختلال است که با تحریک مداوم در کودکان مشخص می شود و ADHD (اختلال کم توجهی و بیش فعالی) نامیده می شود که ۵٪ از کودکان را مبتلا می کند. در واقع این اختلال در عملکرد دوپامین، انتقال دهنده عصبی در مغز اثر دارد که بر تمرکز، توجه و مهارت های حرکتی تأثیر می گذارد.

به طور کلی، هرچه کودک بزرگتر باشد، شانس بهبود بی قراری حرکتی بیشتر کاهش می یابد، اگرچه ممکن است مشکلات در بزرگسالان ادامه داشته باشند. مراقب باشید که کودک آشفته را با بیش فعالی اشتباه نگیرید. همه کودکان تحریک شده و پر انرژی تحت تأثیر بیش فعالی قرار ندارند. همچنین باید توجه داشت که پسران چهار برابر بیشتر از دختران تحت تأثیر این اختلال قرار می گیرند.

تجربه یک شخص نزدیک به کودک بیش فعال را بشنوید:

من از زمان کودکی تا بزرگ شدن او را دیده ام و هر بار که با هم بیرون می روم، همیشه رفتارهای شیطانی، بی ادبی و احساسی خارج از کنترل را می بینم. از آنجا که من گمان می کنم تمایل به رفتارهای بیش فعالی وجود دارد درمان را پیشنهاد کردم.

مادرم با عجز گفت: "حتی معلم مدرسه نیز در مورد عملکرد كلاسی که بسیار بی توجه بود صحبت می كند و من می خواهم او را برای درمان ببرم، اما مادربزرگ در خانه گفت كه پدرش نیز وقتی بچه بود همین كار را می كرد. بابا گفت که پسران همیشه اینگونه هستند، زیرا این قوانین نظم و انضباط خانواده ها، به اندازه کافی سخت نیست که کودک شیطنت دوست را آرام کند. "

این کودک در تحصیلات نیز تمرکزی ندارد، نمرات او بسیار پایین آمده و از نظر اجتماعی رفتارهای خشونت زا دارد و همواره با همکلاسی ها درگیری جدی داشت. بعد از اینکه مادرم او را برای معاینه برد، بیش فعالی تشخیص داده شد.

من پس از شنیدن این موضوع بسیار ناراحت شدم، زیرا پنج سال برای تشخیص قطعی گذشت که بیش فعالی را به اشتباه شیطنت می دانستند و کودک بسیاری از دوره های حساس آموزشی را از دست داد.

افراد مسن همیشه فکر می کنند کودک شیطان بزرگتر می شود و بهتر می شود، اما اگر کودک بیش فعال باشد، بدون هیچ گونه درمان و آموزش، بیش از نیمی از توانمندی های کودک رشد خوبی نخواهد کرد و حتی در جوانی دچار مشکلات رفتاری خواهد شد.

شیطنت از ویژگی های اصلی این گروه است. اگر چه سطح فعالیت طبیعی هر کودک ممکن است متفاوت باشد. با این حال، اگر به بیش فعالی تبدیل شود، ممکن است بر ویژگی های بین فردی اجتماعی، مدیریت عاطفی، تمرکز و کارایی یادگیری تأثیر بگذارد.

اختلال بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی اختلالی است که مشکل در تمرکز مهمترین مشخصه آن است، این گروه به راحتی دچار حواس پرتی، حرکات تکانشی، نافرمانی شده حتی گاهی پرخاشگری نیز در علائم چندگانه دارند. 

در مدرسه، یک کودک بیش فعال به سختی می تواند آرام بنشیند، از دقت بالایی برخوردار نیست و نمی تواند توجه خود را در کار و بازی حفظ کند. او در این محیط اجتماعی است، اغلب کلاس را مختل می کند. دست دوستی او توسط همکلاسی هایش رد می شود و معلمان او را ضامنت می کنند، اما متأسفانه اغلب در مدرسه شکست می خورد. 

در مواجهه با دشواری مهار کودک بیش فعال، روابط خانوادگی نیز ممکن است آسیب ببیند. با این وجود کودکی که تحت مراقبت است فرصتی برای شکوفایی و ادامه تحصیل در مدارس عادی خواهد داشت.

باید بدانید که ADHD یک اختلال نوروبیولوژیک است، این بدان معنی است که سابقه دارد و از بدو تولد کودک همراه اوست. بنابراین یک تداوم در حضور علائم وجود دارد: این چیزی نیست که به طور ناگهانی ظاهر شود! با این حال، والدین آگاه تر ممکن است رفتارهای خاصی را در زمان نوزادی ببینند و آنها را به گونه دیگری تفسیر کنند.

امروزه اغلب از اصطلاح "بیش فعال" استفاده می شود، اما این تصادفی نیست. تشخیص و درمان این اختلال که زندگی ۵٪ کودکان و ۴٪ بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد به عنوان یک حلقه نجات در زندگی افراد مبتلا ظاهر شده است.

حال مانند گذشته نیست که بیش فعالی در گروه بیشتری رواج دارند و این اختلال به سادگی تشخیص داده نشود. متاسفانه در گذشته بسیاری در رنج زندگی می کردند، مجبور شدند با احساس عزت نفس پایین رشد یابند و درک نکنند که علت تفاوت آنها چیست.

تفاوت شیطنت و بیش فعالی کودکان

آیا کودک من شیطنت دارد یا بیش فعال است؟ معتقدم این سوالی است که در ذهن بسیاری از والدین وجود دارد. کودکان شیطان می توانند دستورالعمل های بزرگسالان را بپذیرند و آنها را کامل کنند. با این حال، کودکان بیش فعال هر روز به طور مداوم می دوند، اما آنها نمی توانند موتورهای عاطفی و رفتارهای بد خود را متوقف کنند.

بسیاری والدین وقتی متوجه می شوند که فرزندانشان رفتاری غیرعادی دارند و می خواهند از متخصص کمک بگیرند، بزرگترهای خانواده اغلب می گویند: "بچه ها در کودکی همیشه پر انرژی اند. "

طبق یک گزارش پزشکی از کودکان بیش فعال، با بزرگ شدن کودکان، یک سوم افراد بیش فعال به دلیل بلوغ مغز ممکن است به همان سطح افراد عادی برگردند؛ یک سوم برای زندگی مادام العمر درگیر باشند، یک سوم باقیمانده به دلیل برخورد نکردن با درمان قدرتمند، شواهد جدی تر است.

اولین زنگ خطر هشدار دهنده ADHD چیست؟

بیش فعالی یک مشکل عصبی است که باعث دشواری در کنترل و مهار افکار (بی توجهی)، حرکات (بی قراری جسمی) و رفتار (تکانشگری) می شود. این یک سو عملکرد در مناطقی از مغز است که مسئول کنترل یا جلوگیری از برخی رفتارها هستند.

یک ترفند کوچک برای ارزیابی دامنه توجه وجود دارد. در واقع یک نکته کوچک برای فهمیدن اینکه آیا طول توجه کودک خردسال ما برای سن او طبیعی است یا خیر. شما می توانید حدود طی چند روز این رفتار را محاسبه کنید.

کودک در ۲ سالگی می تواند برای مدت ۱۰ دقیقه روی یک بازی (کتاب، پازل، رنگ آمیزی و ...) تمرکز کند.

  • در ۳ سالگی، ۱۵ دقیقه.
  • در ۴ سال حدود ۲۰ دقیقه.
  • نظر متخصصان درباره اولین علائم هشدار دهنده ADHD

اکثر متخصصان اتفاق نظر دارند که تمایل به ADHD از بدو تولد وجود دارد، گرچه رفتارهای ADHD اغلب تا زمانی که کودکان وارد مدرسه ابتدایی نشوند، مورد توجه قرار نمی گیرد. یکی از دلایل این تأخیر این واقعیت است که تقریباً تمام کودکان پیش دبستانی به طور مکرر رفتارها یا علائم ADHD - بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی - را به عنوان بخشی از رشد طبیعی خود نشان می دهند. 

در حالی که سایر کودکان به تدریج شروع به متوقف کردن چنین رفتاری می کنند، کودکان مبتلا به ADHD این کار را نمی کنند و با گذشت سال ها این تفاوت بیشتر مشخص می شود.

محیط مدرسه می تواند مشکلات مربوط به کم توجهی را نشان دهد، وقتی کودک به سن ۷ سالگی می رسد، والدین آنها از قبل آگاه هستند که بی توجهی، سطح فعالیت یا تکانه کودک وی بیش از حد معمول است. 

شاید متوجه شده باشید برای فرزند شما تمرکز روی یک کتاب کار حتی برای مدت زمان کوتاه تقریباً غیرممکن است، حتی اگر برای کمک به آنجا باشید. 

بسیاری والدین کودکان مبتلا به بیش فعالی این گروه را بیش از حد بی توجه می گویند. به نظر می رسد که کودک همیشه خیال پردازی می کند. وقتی من با او صحبت می کنم او هرگز پاسخ نمی دهد. من تعجب می کنم اگر او به من گوش نمی دهد. او همه چیز را از دست می دهد."

"من از او می خواهم که به اتاقش برود و لباس بپوشد و ده دقیقه بعد او را پیدا کردم که فقط با پیراهنش با اسباب بازی هایش بازی می کند."

"وی یادآور نمی شود آنچه را می آموزد زیرا در مدرسه دستورالعمل ها و توضیحات خود را از دست می دهد. حتی اگر شب ها خیلی روی کار مدرسه اش سخت کار می کردیم، روز بعد او همه چیز را فراموش می کرد. "

چالش های تشخیص علائم بیش بیش فعالی در کودکان ۴ تا ۵ ساله

توجه سریع به بیش فعالی کودک برای مداخله با رویکرد صحیح بسیار مهم است. تشخیص این اختلال برای والدین همیشه آسان نیست، زیرا نشاط و خستگی ناپذیری تقریباً همه افراد در آن گروه سنی را مشخص می کند. با این وجود بیش فعالی از طریق علائم دیگر خود را نشان می دهد . بیایید با هم ببینیم چگونه آن را تشخیص دهیم.

سندرم بیش فعالی کمبود توجه با فعالیت بیش از حد حرکتی، کمبود توجه، تکانشگری، بی نظمی مشخص می شود و به ناتوانی های ذهنی نسبت داده نمی شود. در حقیقت، کودکان بیش فعال اغلب دارای هوش بالاتر از حد متوسط ​​هستند! آنچه بلافاصله در یک کودک بیش فعال قابل توجه است، انرژی زیاد او نه تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر ذهنی است.

در مواردی که والدین بتوانند در مقابل واکنش های فرزندشان احساس درماندگی کنند احساس کمبود نمی کنند. نگرش بی احترامی کودک می تواند به بیش فعالی مرتبط باشد: کودک بیش فعال نمی تواند لحظه ای آرام بنشینند و باید مرتباً درباره آنچه که باید یا نباید انجام دهند، آموزش داده شود، زیرا احترام به قوانین دشوار است.

بنابراین، اغلب اتفاق می افتد که کودکان دیوارهای خانه را با مداد و خودکار لکه دار می کنند یا اینکه، در طول بازی، آنها دائماً قوانین را تغییر می دهند.

کودکان بیش فعال بسیار پر سر و صدا هستند و دائماً آشفته می شوند : تقریباً طبیعی است، در حالی که سر میز هستند لیوان آب را ریخته یا در هنگام دویدن ممکن است از سر در آورند. حتی اگر آنها نیت خیر داشته باشند، کارهایشان اغلب باعث آزار دیگران و ایجاد ناراحتی می شود.

آزمایش های موثر برای تشخیص اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) کودکان ۴ تا ۵ ساله 

تشخیص اینکه کودک دارای اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) است یا خیر، یک روند چند مرحله ای است. هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص ADHD وجود ندارد و بسیاری از مشکلات دیگر نیز همراه آن مانند اضطراب، افسردگی و انواع خاصی از اختلالات یادگیری وجود دارد که می تواند علائم مشابهی داشته باشد.

اگر نگران هستید که ممکن است کودکی به ADHD مبتلا باشد، اولین قدم این است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنید تا ببینید آیا علائم با تشخیص مطابقت دارد یا خیر. این تشخیص را می توان توسط یک متخصص بهداشت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، یا یک مراقبت اولیه، مانند یک متخصص اطفال انجام دهید.

علائم بیش بیش فعالی در کودکان ۴تا۵ ساله که باید مراقب آنها باشید:

والدین و معلمان در شناخت علائم سندرم بیش فعالی نقص توجه در کودک نقش حیاتی دارند.

بنابراین توجه دقیق به برخی از سیگنال های مهم ضروری است، شروع از نگرش هایی که می توانند از جهاتی "عجیب" تلقی شوند. دشواری در نشستن و ساکت بودن اجباری و حواس پرتی های مداوم برای هر محرک خارجی را دست کم نگیرید. همچنین قابل توجه است که دشواری در حفظ توجه هنگام مطالعه یا بازی نیز می تواند نشانه های صریحی باشد.

در بازی، تغییر مداوم از یک چیز به چیز دیگر، ناقص گذاشتن مورد قبلی می تواند علامت بیش فعالی باشد. در برخی شرایط، بیش فعالی همچنین می تواند در زندگی اجتماعی فرد مبتلا اختلال ایجاد کند به طوری که تمایل دارد به آنچه گفته می شود توجه نکند و زیاد صحبت نکند.

در صورت مشاهده علائم بیش بیش فعالی در کودکان ۴تا۵ ساله چه کاری باید انجام داد؟

اولین کاری که والدین باید انجام دهند این است که ارزیابی عینی خود را انجام دهند، ترجیحاً با کمک افراد معتمدی که با او زندگی نمی کنند، به این ترتیب می توان عملکرد کودک را به خوبی کنترل کرد.

بدیهی است که گام بعدی اعتماد به مشاوره یک متخصص است که پس از تأیید یا رد تشخیص، بتوان مدیریت رفتارهای خود و آنها را یاد بگیرید، باتوجه به اینکه راهنمایی های صحیحی را ارائه می دهد. 

هرچه زودتر اختلال شناسایی شود، مداخلات روانشناس موثرتر خواهد بود: توصیه می شود اختلال تا ۷ سالگی شناسایی شود.

اگر کوچکترین شکی دارید که کودک شما ممکن است از سندرم بیش فعالی کمبود توجه رنج ببرد، حتما علائمی را که در بالا در مورد او صحبت کردیم بررسی کنید، از تعیین وقت با یک پزشک متخصص دریغ نکنید، وی می تواند تشخیص را از طریق خاص آزمایشات خاص انجام دهد.

علائم بیش بیش فعالی در برهه های سنی 

آنها در انجام هر فعالیتی که نیاز به تمرکز دارد مشکل دارند. به نظر می رسد به هر چیزی که به آنها گفته می شود گوش نمی دهند. آنها بیش از حد پر جنب و جوش هستند، می دوند یا بالا می روند، روی صندلی ها می پرند.

 آنها خیلی راحت حواسشان را پرت می کنند. آنها تمام وقت صحبت کنند، قبل از شنیدن کل سوال با سرعت پاسخ می دهند. نمی توانند منتظر نوبت خود در یک صف یا یک گروه کاری باشند. آنها می توانند مشکلات جدی در یادگیری بروز دهند که باعث می شود از همکلاسی های خود عقب بمانند و آسیب های عاطفی بر آنها وارد شود.

طور کلی، اختلال نقص توجه و بیش فعالی در مردان تقریباً دو برابر بیشتر است، اگرچه علائم از نظر نوع متفاوت است. نوع غالباً بیش فعال / تکانشی ۲ تا ۹ برابر بیشتر در مردان رخ می دهد. 

اگرچه اختلال کمبود توجه و بیش فعالی یک اختلال در کودکان محسوب می شود و همیشه از دوران کودکی آغاز می شود، اما تفاوت های اساسی نوروفیزیولوژیک در زندگی بزرگسالان ادامه دارد و علائم رفتاری در بزرگسالی در حدود نیمی از موارد همچنان مشهود است. اگرچه گاهی اوقات ممکن است تشخیص تا زمان بلوغ یا بزرگسالی عقب بماند، بسیاری از تظاهرات قبل از ۱۲ سالگی رخ داده است.

در بزرگسالان، علائم شامل:

  • مشکل در تمرکز
  • مشکل در تکمیل وظایف ( مشکلات عملکردهای اجرایی)
  • نوسانات خلقی
  • بی حوصلگی
  • مشکل در حفظ روابط
  • علل بیش فعالی در کودکان ۴ و ۵ ساله

علل سندرم بیش فعالی کمبود توجه هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می رسد منشا این اختلال به ترکیبی از عوامل محیطی، اجتماعی، رفتاری، بیوشیمیایی و ژنتیکی بستگی دارد.

سندرم، اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی است که منجر به تحت تاثیر قرار دادن کودکان و نوجوانان بسیاری شده است.

این شرایط توسط موارد زیر قابل شناسایی است:

  • سطوح آشکار بی توجهی 
  • بیش فعالی ( فعالیت حرکتی بیش از حد مداوم) 
  • مشکل در کنترل خشونت های رفتاری و کلامی 
  • اختلال بیش فعالی با کمبود توجه یکی از شایع ترین اختلالات سن رشد (کودکی و نوجوانی) است.
  • ADHD تقریباً ۳-۵٪ از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد و عملکرد اجتماعی، دانشگاهی و شغلی را به خطر بیندازد.

اولین کاری که باید هنگام رفتار و آشفتگی کودکان ​​انجام دهید، مطالعه عناصری است که باعث بروز مشکلات عاطفی وی در خانه، مدرسه یا همبازی ها می شود. برخی از پزشکان معتقدند که یکی از مهمترین دلایل در تعیین رفتار بیش فعالی کودکان، مواد افزودنی شیمیایی مواد غذایی هستند: رنگ ها، شیرین کننده ها، مواد نگهدارنده، عوامل تثبیت کننده و غیره. توصیه متخصصان این است که این مواد شیمیایی را به طور کامل از تغذیه کودکان حذف کنید و جایگزین های طبیعی آنها را بخرید.

حتی بی تحرکی بیش از حد در اوقات فراغت عامل تشدید کننده ای است. باید به ساعاتی که کودکان اغلب در جلوی تلویزیون می گذرانند، چه بعد از ظهر و چه شب، فکر کرد. هر کودک باید به اندازه کافی حرکت کند تا تعادل احساسی و همچنین جسمی را حفظ کند. می توانید برخی از روش های درمانی را در منزل خودتان انجام دهید.

پزشکان سالهاست که از ریتالین به عنوان دارویی برای "درمان" بیش فعالی استفاده می کنند. با این حال، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که عوارض قابل توجهی دارد که بیشتر از فواید آن است.

با این حال، علاوه بر تغذیه ای که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم، نکات کوچکی نیز وجود دارد که می توان آنها را در عمل تسهیل مدیریت بیش فعالی در خانه و مدرسه رعایت کرد. 

توصیه هایی که باید در چشم انداز کل نگرانه سلامت باشد که کودک را به عنوان یک شخص درگیر در نظر بگیرد و درک کنید که تمام ناراحتی ها و عدم تعادل های داخلی ناشی از بیماری هستند.

شرایط تاثیر گذار بر بروز اختلال بیش فعالی کودکان ۴ و ۵ ساله

اختلال بیش فعالی با کمبود توجه از یک علت خاص ناشی نمی شود بلکه به نظر می رسد منشا این اختلال در واقع به تعامل عوامل مختلف محیطی، اجتماعی، رفتاری، بیوشیمیایی و ژنتیکی بستگی دارد. به ویژه به نظر می رسد علت در بیش فعالی بسیاری، بیان ژن های خاصی را شامل می شود كه میزان انتقال دهنده های عصبی نوع دوپامینرژیك و نورآدرنرژیك را تنظیم می كنند. این تغییرات عمدتا بر عملکردهای انجام شده توسط مناطق خاصی از مغز که باعث تنظیم توجه می شوند (قشر قبل از پیشانی، بخشی از مخچه و برخی از گانگلیون های پایه)، به عنوان مثال خوشه های سلول های عصبی واقع در مغز) تاثیر دارند.

اختلال بیش فعالی با کمبود توجه در یک خانواده عود می کند و اغلب در ارتباط با اختلالات رفتاری یا رفتاری دیگر اتفاق می افتد. به نظر می رسد در میان عوامل محیطی، سیگار کشیدن، سو مصرف الکل در بارداری، وزن کم نوزاد (یا زایمان زودرس) و آسیب عصبی در زمان زایمان تاثیر داشته باشد.

افزایش خطر ابتلا به ADHD ممکن است از عفونت های مادرزادی و قرار گرفتن در معرض رنگ، سموم دفع آفات، سرب و برخی مواد افزودنی غذایی ( رنگها و مواد نگهدارنده ) ناشی شود.

اختلال بیش فعالی و کمبود توجه از دوران کودکی و قبل از بلوغ آغاز می شود. به طور متوسط ​​، بروز این اختلال قبل از ۷ سالگی اتفاق می افتد. توجه داشته باشید: با توجه به معیارهای تشخیصی لازم است برخی از تظاهرات در ۱۲ سالگی ایجاد شود. بسته به اینکه یکی از این شخصیت ها غالب است ، می توان سه نوع اختلال را تشخیص داد:

  • نوع بی توجهی 
  • نوع بیش فعال-تکانشی 
  • نوع ترکیبی 
  • در هر صورت، تظاهرات بیش از حد و وابسته به سن یا سطح رشد نیست.

نقش والدین در بهبود بیش فعالی در کودکان ۴ و ۵ ساله 

با توجه به این نکته، بسیار مهم است که والدین فرزندان خود را در مدیریت احساسات آموزش دهند. مدیریتی که البته سخت نیست، ترک عادت دادن کودکان به کنترل خشم مانند آسیب به بالش یا پاره کردن روزنامه های قدیمی درمان های ساده ای هستند که فوراً فواید آن را نشان می دهد. 

همچنین استفاده های عالی از نقاشی، مدل سازی خاک رس، طراحی خود به خودی ... همه روش ها برای اطمینان از اینکه احساسات راکد نیستند، وجود دارد و یک روش مثبت مدیریت و هدایت عنوان می شوند. غالبا والدین و معلمان با آن دسته از کودکان پرانرژی روبرو می شوند که عاشق دویدن، پریدن، کوهنوردی، کشتی بازی و ... هستند . 

غالباً آنها کودکانی پر جنب و جوش هستند که به محیط اطراف علاقه مند هستند و کنجکاو اند که همه چیز را با تمام ابزارهای ممکن کشف کنند: چشم ها، دست ها و کل بدن.

منظور از اختلال بیش فعالی چیست؟

کمبود توجه با اختلال بیش فعالی یک سندرم واقعی است، نه فقط یک ویژگی طبیعی رفتاری در کودکان.

 كودكان مبتلا به ADHD دارای سه گانه تظاهرات هستند: بی توجهی، تكانشگری و بیش فعالی. آنها در حفظ توجه به یک کار یا بازی، در کنترل انگیزه برای عمل، در تنظیم سطح فعالیت به طور کلی، مشکلات اساسی و مداوم دارند.

ADHD چگونه خود را نشان می دهد؟

کودکان مبتلا به ADHD دائم در حال حرکت و شیطنت هستند، این مشکلات همیشه در مدرسه، خانه یا پارک اتفاق می افتند که فقط به دلیل خستگی، تحریک و یا نیاز به حرکت نیست و حتی ناشی از " بی ادبی " نیست: حتی پس از چندین بار سرزنش شدن، کودکان مبتلا به ADHD قادر به متوقف کردن، خودتنظیم کردن یا تمرکز فقط روی یک چیز نخواهند بود.

 دلیل این امر این است که منشا ADHD آموزشی نیست بلکه عصب شناختی بوده که بر عملکرد تعدیل انتقال دهنده های عصبی، سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد.

چگونه می توان در صورت اختلال نقص توجه با بیش فعالی مداخله کرد؟

در مورد ADHD حتی اگر از بین بردن دلایل اختلال امكان پذیر نباشد، قطعاً می توان در افزایش مدت توجه، كنترل تكانشگری، كاركردهای اجرایی، آگاهی از دشواری های خود مداخله كرد. و در یادگیری استراتژی ها، از طریق یک مسیر یکپارچه که کودک و والدینش را درگیر نمود.

با استفاده از روش دوم، تأثیر آموزش والدین به صورت علمی نشان داده می شود، چرخه ای از جلسات برای یادگیری روش های جدید آموزشی و مدیریت بیش فعالی که مرکز عصر تکامل به طور دوره ای در طول سال ارائه می دهد. 

حتی معلمان آنها نیز باید درگیر شوند و استراتژی های رفتاری مناسب را برای تطبیق دادن فضا و زمان کار اجرا کنند. پرورش آگاهی از توجه و اجرای قوانین رفتاری در کلاس به روشی ثابت الزامی است. معلمان و والدینی که با کودکان پر جنب و جوش یا بیش فعالی ارتباط دارند می توانند برخی از روش های مفید کوچک آموزشی را عملی کنند:

بازی های مناسب بیش فعالی در کودکان ۴ و ۵ ساله 

در تعیین قوانین واضح باشید، در مورد چند قانون ساده توافق کنید و عواقب عدم رعایت آن ها را توضیح دهید. پاداش دادن به رفتارهای مثبت كوچك، ارائه ی الگوی مناسب برای آموزش نیاز است. به وضوح مشخص کنید که کدام رفتارهای منفی را می خواهید کاهش دهد و در اعمال عواقب آن ثابت قدم باشید.

به نظر می رسد كودكان مبتلا به سندرم بیش فعالی با كمبود توجه همیشه درگیر برخی از فعالیت ها هستند، حتی اگر غالباً آن را انجام ندهند زیرا به طور مداوم توسط محرك های جدید منحرف می شوند. تمایل به گوش نکردن و / یا فعالیت حرکتی بیش از حد منجر به بی قراری، دشواری در نشستن و ناتوانی در انتظار نوبت می شود. این تظاهرات (بیش فعالی، تکانشگری و بی توجهی) چیزی غیر از نتیجه کودک با ناتوانی بیش فعالی در کنترل پاسخ های خود به محرک های مختلف است.

دیگر مشکلات همراه با بیش فعالی کودکان ۴ تا ۵ ساله

بیش فعالی با کمبود توجه بر پیشرفت تحصیلی، توانایی ایجاد رفتار اجتماعی مناسب و استراتژی های تفکر و استدلال تأثیر می گذارد. اختلالات مختلف (اجتماعی، مکتبی و خانوادگی) در کودک ایجاد رفتارهای آشفته، مخالفت آمیر و تحریک کننده را صورت می دهد.

ADHD می تواند با مشکلات یادگیری، اضطراب و افسردگی، شب ادراری و اختلالات خواب همراه باشد. در برخی موارد، نقایص عصبی غیر اختصاصی، اختلالات حسی و اختلال حرکتی نیز ممکن است وجود داشته باشد.مشکلات در روابط اجتماعی و عاطفی می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه داشته باشد. 

اختلالات همراه

بیش فعالی ممکن است با اختلالات دیگری نیز همراه باشد که می تواند تشخیص و درمان را بسیار پیچیده کند. شرایط معمولاً مربوط به ADHD عبارتند از:

رفتار سرکشی و اختلال سلوک (با رفتار ضد اجتماعی مشخص می شود)؛ اختلالات خاص یادگیری ( نارساخوانی، دیس گرافی و غیره)؛ اختلالات خواب.

همواره اختلال بیش فعالی با کمبود توجه همراه است و عواقب نگران کننده ای نیز دارد:

  • اختلال شخصیت مرزی
  • اختلالات خلقی (به ویژه افسردگی دو قطبی و ...)
  • اختلالات اضطرابی
  • وسواس 
  • عواقب بیش فعالی در بزرگسالان

در تمام دوران کودکی، رفتارهای ADHD در بسیاری از جنبه های زندگی مانند مدرسه، روابط خانوادگی و زندگی اجتماعی تداخل می کند. معمولاً این اختلالات حتی در دوره بلوغ نیز ادامه یابند. با گذشت زمان، ممکن است شدت علائم تغییر کند. در بعضی موارد، تظاهرات مرتبط با سندرم بیش فعالی کمبود توجه ممکن است کاهش یابد.

از طرف دیگر، سایر بیماران مبتلا به ADHD ممکن است همچنان مشکلات بین فردی داشته باشند، تمایل به سو مصرف الکل یا مواد مخدر داشته و دچار اختلالات شخصیتی شوند. علاوه بر این، بی نظمی، تکانشگری، ناتوانی عاطفی و تحمل ضعیف نسبت به استرس ممکن است در بزرگسالی رخ دهد.

راهکارهای درمان بیش فعالی در کودکان ۴ تا ۵ ساله

به طور خاص، مهم است که علائم کلیدی این سندرم (کمبود توجه، بیش فعالی و تکانشگری) حداقل برای شش ماه وجود داشته باشند تا تشخیص تایید شود. معمولا علائم قبل از هفت سالگی ظاهر شده و در بیش از یک زمینه زندگی کودک رخ می دهند. (مثلاً مدرسه، خانواده و جامعه).

 یکی از روش های درمان ADHDمبتنی بر درمان های رفتاری و روان درمانی است. این مداخلات شامل موارد متنوعی هستند، به عنوان مثال، حفظ یک برنامه روزانه، تعیین اهداف کوچک قابل دستیابی و حفظ تمرکز، به حداقل رساندن حواس پرتی و پاداش رفتار مثبت است. این راهکارها را می توان هم والدین و هم معلمانی که در مسیر درمانی گنجانده شده اند، به کار گیرند. هدف از این درمان، کاهش رفتارهای مخرب است.

مهمترین راهکارهای درمانی برای بیش فعالی کودکان ۴ تا ۵ ساله

هنگامی که کودک با بیش فعالی تشخیص داده می شود، اغلب تصمیم گیری برای بهترین برای والدین دشوار است. برای والدین مهم است که به یاد داشته باشند که ADHD می تواند با موفقیت درمان شود. گزینه های درمانی زیادی وجود دارد، بنابراین والدین باید از نزدیک با همه کسانی که در زندگی کودک درگیر هستند همکاری کنند: ارائه دهندگان خدمات بهداشتی، درمانگران، معلمان، مربیان و سایر اعضای خانواده.

استفاده از تمام منابع موجود به والدین کمک می کند تا فرزندشان را به سمت موفقیت هدایت کنند. در آموزش، ​​والدین مهارت های جدید می آموزند یا مهارت هایی را که قبلاً برای آموزش و راهنمایی فرزندان و مدیریت رفتار آنها دارند، تقویت می کنند. 

در تحقیقات نشان داده شده است که آموزش والدین در زمینه رفتار درمانی موجب تقویت رابطه والدین و کودک و کاهش رفتارهای منفی یا مشکلی کودکان می شود. در رفتار درمانی، درمانگر با کودکان کار می کند تا رفتارهای جدیدی را بیاموزد تا جایگزین رفتارهای مخرب شود که کار نمی کنند یا مشکلی ایجاد می کنند. این درمانگر همچنین می تواند به کودکان کمک کند تا احساسات خود را از راه هایی بیان کنند که مشکلی برای خود یا دیگران ایجاد نکند.

پزشکان رفتار درمانی را به عنوان اولین خط درمانی برای کودکان در سن پیش دبستانی (۵-۴ سال) مبتلا به ADHD توصیه می کنند. تأثیر این نوع آموزش کاملاً اثبات شده است اما معلمان و مراقبان کودکان خردسال نیز می توانند از رفتار درمانی در کلاس استفاده کنند.

نتایج تحقیقات به اثربخشی انواع مختلفی از روشهای رفتاری برای کودکان بزرگتر اشاره دارد:

  • آموزش والدین در رفتار درمانی
  • مدیریت رفتار در کلاس
  • مداخلات همسالان متمرکز بر رفتار
  • آموزش مهارت های سازمانی
  • ترکیبی از درمان های رفتاری

در اینجا نمونه هایی آورده شده است که می تواند به رفتار کودک شما کمک کند:

یک روال معمولی و منظم روزمره ایجاد کنید. سعی کنید هر روز، از لحظه بیدار شدن تا لحظه خواب، به همان برنامه فعالیت خود پایبند باشید.

منظم باشید کودک خود را تشویق کنید هر روز کوله مدرسه، لباس و اسباب بازی خود را در همان مکان قرار دهد. به این ترتیب کودک احتمالاً آنها را از دست نخواهد داد.

منابع حواس پرتی ها را کنترل کنید. وقتی فرزندتان در حال انجام تکالیف است تلویزیون را خاموش کنید، سر و صدا را محدود کنید و فضای کاری تمیز ایجاد کنید.

برخی از کودکان مبتلا به بیش فعالی هنگامی که در حال حرکت هستند یا در پس زمینه موسیقی گوش می دهند، به خوبی یاد می گیرند. کودک خود را رصد کنید و ببینید چه چیزی برایش مفید است.

گزینه ها را محدود کنید. چند گزینه را برای انتخاب پیشنهاد دهید تا کودک شما بیش از حد تحت فشار قرار نگیرد و بیش از حد تحریک نشود. به عنوان مثال، پیشنهاد دهید بین این مجموعه لباس یا دیگری، این غذا یا دیگری، یا این اسباب بازی یا دیگری... یکی را انتخاب کنید.

هنگام صحبت با کودک خود واضح و مشخص رفتار داشته باشید. با توصیف گفته های فرزندتان به او بگویید که در حال گوش دادن هستید. در مواردی که کودک شما نیاز به انجام کاری دارد، راهنمایی های کوتاه و واضحی را ارائه دهید.

به کودک خود کمک کنید تا برنامه ریزی کند. کارهای پیچیده را به مراحل ساده تر و کوتاه تر تقسیم کنید. برای کارهای طولانی، شروع زود هنگام و استراحت می تواند به کاهش استرس کمک کند.

از اهداف و شناخت یا پاداش دیگری استفاده کنید.

از یک نمودار برای لیست اهداف و ثبت رفتارهای مثبت استفاده کنید، سپس با گفتن یا پاداش دادن به روش دیگر به کودک خود اطلاع دهید که او کار خوبی انجام داده است. مطمئن شوید که اهداف شما واقع بینانه است - قدم های کوچک مهم هستند!

نظم و انضباط را به طور موثر اجرا کنید. به جای رفتارهای نامناسب به جای بلند کردن صدا یا ضربه زدن به فرزندتان، از وقت استراحت استفاده کنید یا امتیازاتی را درنظر بگیرید.

فرصت های مثبت ایجاد کنید. موقعیت های خاصی وجود دارد که برای کودکان مبتلا به ADHD می توانند استرس زا باشند. فهمیدن اینکه کودک شما به خوبی چه کاری انجام می دهد و تشویق او برای انجام آن (چه در مدرسه، ورزش، هنر، موسیقی یا بازی) می تواند به ایجاد تجربیات مثبت کمک کند.

سبک زندگی سالمی را ارائه دهید. برای اطمینان از اینکه کودک فعالیت بدنی زیادی دارد و خواب کافی دارد، ارائه غذای مقوی بسیار مهم است. این موارد می توانند از بدتر شدن علائم ADHD جلوگیری کنند.

مدیریت کودکان بیش فعال در مدرسه

  • از انتخاب صندلی های نزدیک پنجره و درب خودداری کنید.
  • دانش آموزان درگیر را در اطراف صندلی ها مرتب بنشانید.
  • از وسایل کمک آموزشی یا لوازم ساده استفاده کنید.
  • قوانین کلاس را درست تنظیم کنید.

پزشکان توصیه های دیگری نیز به معلمان دارند:

دستورالعمل های کوتاه و واضح استفاده کنید و از کودک بخواهید این کار را تکرار کند.

کودکان مبتلا را گروه بندی کنید و کاری تعیین نموده تا باعث افتخار آنها شود.

گاهی اجازه دهید کودکان اهداف خود را برای تکمیل تکالیف تعیین کنند.

به کودکان یادآوری کنید که بعد از کلاس، صحبت و فعالیت کنند.

در طول کلاس آنها را از فعالیت بدنی محروم نکنید.

کودکان را راهنمایی کنید تا شیطنت خود را کنترل کنند و هر زمان که آرام شدند، شروع به کار کنند.

نقاط قوت این گروه کودکان را مشاهده کنید و آنها را در جمع بگویید.

به کودکان بیش فعال بگویید که امروز چه عملکرد خوبی داشته اید و امیدوارید که فردا بتوانید آن را حفظ کنید.

هنگام آموزش چنین کودکانی، صبر بیشتری لازم است. استفاده از یک رفتار قوی (مانند خشونت) فقط باعث بازگشت حرکات خاص کودکان می شود و سایر مشکلات یادگیری را ایجاد می کند.

کودکان بیش فعال همواره به مراقبت و تحمل همگانی احتیاج دارند. کودکان بیش فعال همچنین رفتارهای مثبتی مانند اشتیاق، مثبت بودن و خلاقیت را نیز نیاز دارند.

مشاوره آنلاین

شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.

افزودن دیدگاه جدید