آشنایی با اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD

اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD نوعی بیماری روانی می باشد که به دلایل مختلفی از جمله ژنتیکی، وراثتی و... به وجود می آید بارزترین نشانه های این بیماری رفتارهای ناسازگارانه در اجتماع می باشد البته این گونه از رفتارها به صورت طبقه بندی شده با میزان شدت متفاوتی در کودکان یا بزرگسالان دیده می شود.

اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD چیست؟

کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD با دیگران همکاری نمی کنند مدام از دستوراتی که به آنها داده می شود سرپیچی می کنند و طور کل رفتارهای تخریبی از خود بروز می دهند به نحوی که زندگی و آسایش خود و خانواده را به طور کل مختل می کنند. کودکان مبتلا به این اختلال به هیچ وجه قابل مهار کردن نمی باشند در مورد هر حرکت یا رفتاری واکنش نشان می دهند هر حرف و کاری که مطابق میل این کودکان نباشد آن ها را دگرگون می کند و زمینه ی لجبازی را برای آنها فراهم می کند.

تربیت و فرزندپروری بسیار مشکل است و همواره با مصائب و مشکلات زیادی همراه است اما نکته ای که در مقابله با این بیماری وجود دارد این است که والدین بدون کمک نمی توانند این کودکان را تربیت کنند و نیاز به یک درمان گر و جلسات مداوم درمانی دارند.

انواع بیماری اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD کدامند؟

بیماری اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD مانند بسیاری از بیماری ها دارای دسته بندی هایی می باشد به طور کل اختلال DBD به دو گروه تقسیم می شود آن چیزی که سبب می شود بیماری در دو گروه قرار گیرد علائم متفاوتی است که این کودکان از خود بروز می دهند. گروه اول مربوط می شود به کودکانی که دارای اختلال نافرمانی یا اُ دی دی هستند دسته ی دوم کودکان مبتلا به اختلال سی دی می باشند.

اختلال ODD

کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD که در گروه اُ دی دی قرار دارند به هیچ عنوان دستور پذیر نیستند امکان ندارد که کاری از کودک بخواهید و او آن کار را انجام دهند کودکان مبتلا به اُ دی دی  بسیار قانون گریز هستند هیچ قانونی نمی تواند برای آنها وضع کرد. هر کاری می کنند که موجب آزار و اذیت دیگران شوند و هر رفتار مخالف آمیزی آن ها را تحریک تر می کند. این کودکان دیگران را مورد تمسخر و سرزنش قرار می دهند همیشه خشمگین و عصبانی هستند کوچکترین مسئله ای را کینه می کنند و سعی می کنند به هر طریقی که می شود انتقام بگیرند. البته تمام

این خصوصیات ممکن است در هر فردی به وجود آید اما کودکان مبتلا به اختلال اُ دی دی تمام این رفتارها را در دوز بسیار بالایی دارند و به هیچ عنوان قابل کنترل نیستند.

اختلال CD

کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD که در گروه اختلال سی دی قرار می گیرند معنی احترام را متوجه نمی شوند برایشان فرقی نمی کند که فردی که در مقابل آن ها قرار دارد بزرگتر از آن ها است یا کوچکتر نسبت به آن فرد عصبانی هستند برای افراد بزرگتر از خود قلدری می کنند آنها را می زنند اذیت می کنند و از این کار لذت می برند.

هیچ حس عذاب وجدانی در این کودکان وجود ندارد تا می توانند خرابکاری می کنند به عنوان مثال تلویزیون و مبلمان فردی که برای مهمانی به منزل وی رفته اند را تخریب می کنند. دزدی می کنند دروغ می گویند هیچ رفتار خوشایند و خوبی در آنها وجود ندارد و دوست دارند به همه آسیب بزنند. هیچ مسئولیتی را نمی توانید به آن ها واگذار کنید.

علل بروز بیماری اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD

یکی از مهمترین دلایل بروز بیماری اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD ارثی بودن آن می باشد. در واقع می توان ریشه این اختلالات را در خانواده ی کودک جستجو کرد والدین این بچه ها امکان دارد دارای مشکلات روانی از قبیل اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و ... باشند یا دچار افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر شده باشند.

والدینی که خود در کودکی یا بزرگسالی دچار این مشکل بودند آن را به کودکان خود از طریق ژنتیکی انتقال می دهند. بچه هایی که از کودکی به آنها توجهی نشان داده نمی شد برای بروز بیماری DBD بسیار مستعدتر هستند. گاهی اوقات برخی کودکان مورد آزار و اذیت جنسی، روانی و فیزیکی قرار می گیرند بدین ترتیب زمینه برای بروز این اختلال برای آنها فراهم می شود.

علل محیطی و فیزیکی که سبب بروز اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD می شوند

اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD همیشه به علت های ژنتیکی به وجود نمی آید در بسیاری از موارد شرایط محیطی، فیزیکی و جسمی کودک زمینه را برای بروز بیماری فراهم می کند.

محیط: ممکن است بچه های که در ابتدا به دنیا می آیند به طور کامل سالم باشند اما  بعد از بزرگ شدن به علت قرارگیری در محیط نامناسب مبتلا به این بیماری روانی شوند.در زمانی شیرخوارگی نوزاد از جانب مادر ترد شود وی را به پرورشگاه انتقال داده باشند یا افراد دیگری سرپرستی کودک را به عهده گرفته باشد گاهی فقر شدید در کودکی موجب بروز این رفتارهای نابهنجار می شود.

فیزیکی و جسمی: نوزادانی که به دلیل وراثتی یا تغذیه نامناسب دچار کمبود وزن شدید هستند یا سیستم عصبی آن ها دچار مشکل است.
کودکانی که پیش فعال هستند و والدین آنها نسبت به این امر بی توجهی می کنند امکان دارد که همزمان به اختلال سلوک یا سی دی نیز مبتلا شوند بیماری DBD در حدود نیمی از نوجوانان مبتلا به بیش فعالی دیده می شود.

نحوه ی تشخیص اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD

برای تشخیص اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD روش های بسیاری وجود دارد. در مرحله اول باید فرزند خود را نزد یک روانپزشک متخصص ببرید تا تمام ویژگی های فردی و شخصیتی کودک مورد بررسی قرار گیرد. آن گاه پزشک برای فرزند شما تکنیکی را در نظر میگیرد البته برای برخی از کودکانی که به شدت درگیر این اختلال هستند باید درمان های دارویی نیز تجویز شود تا بتوان ذهن بیمار را آرام کرد و به تدریج به درمان روح وی پرداخت.

ناگفته نماند که تشخیص این بیماری بسیار سخت است زیرا کودکانی هستند که دچار افسردگی، استرس و سایر بیماری های روحی روانی هستند و برخی از علائم بیماری اختلال DBD را دارند اما مبتلا به این بیماری نیستند و مشکل آن ها فرق می کند.

نحوه ی درمان اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD

روش هایی که به منظور درمان اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD استفاده می شود. در صورت استمرار و استفاده ی درست کمک زیادی به درمان این بیماری در کودکان می کند. برخی از تکنیک های درمانی عبارتند از:

• تشویق و کمک به والدین برای این که بتوانند رفتار فرزند خود را در موقعیت های مختلف مدیریت کنند این تکنیک بیشتر در کودکان زیر ۹ سال اثربخش می باشد.
• به کودکان در مورد نشانه های عصبانیت آگاهی داده شود و روش های کنترل خشم را به آن آموزش دهید و با انجام بازی های سعی کنید که کودک کنترل خشم را بیاموزد
• با شناخت نشانه های عصبانیت با استفاده از تکنیک ها و روش هایی سعی کنید خشم کودک فروکش  کند
• تشویق و تقویت مهارت های کودک برای خودکنترلی
• تربیت کودکانی که مبتلا به اختلال DBD هستند بسیار سخت است و والدین باید سریعا به درمانگر مراجعه کنند.

اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD چه مشکلاتی برای کودک ایجاد می کند.

وضعیت سلامت بدنی: یکی از بزرگترین مشکلاتی که به واسطه ی اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD امکان دارد بوجود آید این است که امکان دارد به واسطه رفتارهای مخرب کودک سلامت وی به خطر بیفتد و کیفیت زندگی خانواده ی کودک به میزان زیادی کاهش پیدا کند.

آسیب های فیزیکی: گاهی اوقات به علت رفتارهای خشونت آمیز کودک به عنوان مثال کوبیدن سر به در و دیوار یا پرت کردن خود بر روی زمین امکان دارد کودک از لحاظ جسمی آسیب ببیند. در برخی از مواقع این قبیل از رفتارها علاوه بر خود کودک ممکن است اطرافیان کودک را نیز در معرض خطر قرار دهد.

سوء تغذیه: یکی از ویژگی های رفتارهای تخریبی لجبازی می باشد که ممکن است منجر به لاغری و عدم رشد مناسب کودک شود.

انزوای اجتماعی: زمانی که کودک مدام کارهای نا به هنجار انجام می دهد از طرف جامعه ترد می شود و اجتماع همچین فردی را نمی پذیرد در نهایت منجر به انزوای کودک و خانواده اش می شود.

مشکلات مدرسه: رفتارهای نا به هنجار و خلاف قوانین مدرسه موجب می شود مسئولین مدرسه کودک را به عنوان دانش آموز نپذیرند.

به خطر افتادن سلامت روانی: تنهایی مداوم و نداشتن مهارت های اجتماعی موجب می شود کودک از همان سنین پایین دچار افسردگی شود.

عوامل خطر سازی که منجر به اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD می شود.

برخی عوامل خطرساز که منجر به اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD عبارتند از:

جنسیت: پسران بیشتر از دختران دچار اختلال رفتاری می شوند اما هنوز تحقیقات گسترده ای در مورد این که چرا پسران بیشتر دچار این مشکل میشوند ارائه نشده است.

دوران بارداری و زایمان: دوران بارداری و زایمان مشکل می تواند منجر به اختلال رفتاری در کودک شود.

اخلاق: کودکانی که از همان ابتدا بداخلاق و عصبانی هستند بیشتر مستعد به اختلال رفتاری در سنین بالاتر هستند.

سبک زندگی خانوادگی: کودکانی که در خانواده های نابسامان با رفتارهای نابهنجار زندگی می کنند با احتمال بیشتر به اختلال DBD مبتلا می شوند.

یادگیری ضعیف: کودکانی که در مدرسه برای یادگیری دچار مشکل می شوند

عقب مانده ذهنی: کودکانی که در طیف های گوناگون عقب ماندگی قرار دارند نیز مستعد اختلال رفتاری هستند.

کار درمانی برای رفع اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD چگونه است؟

به منظور رفع اختلالات رفتاری تخریبی یا DBD  کودکان، در مراکز درمانی تمرینات و بازی هایی انجام می گیرد و اهدافی دنبال می شود برخی از این اهداف عبارتند از:

خود کنترلی: این ایتم و بازی های مربوط به آن تلاش می کند تا کودک بتواند احساسات، رفتار و فعالیت های خود را کنترل کند.

واکنش های حسی: همانطور که گفته شد کودکان مبتلا به اختلال DBD نسبت به محرک های محیطی بسیار حساس هستند کاردرمانی کمک می کند تا کودکان بتوانند احساسات خود را کنترل کنند.

درک و بیان زبانی: تمرین برای درک بهتر گفتار دیگران و افزایش توانایی بیانی

تقویت ذهنی: تمرینات افزایش درک نسبت به موقعیت های مختلف

کنترل هیجانات: درمانگر تلاش می کند تا کودک را برای موقعیت های مختلف آموزش دهد تا بتواند هیجانات خود را کنترل کند.

افزایش مهارت های اجتماعی: تقویت تعامل اجتماعی با دیگران به منظور دوستیابی

برنامه ریزی: برای رسیدن به اهداف بالاتر و مهمتر درمانگر بازی ها و تمرینات را طبقه بندی و مرحله ای می کند.

نقش والدین در بهبود اختلال DBD

والدین در رفتار با این کودکان در ابتدا باید صبر داشته باشند و سعی کنند با افزایش و تقویت برخی از مهارت های کودک به بهبود رفتاری فرزند خود کمک کنند

تقویت مهارت های اجتماعی: والدین باید آموزش های درمانگر مبتنی بر تقویت روابط اجتماعی کودک در منزل را ادامه دهند سعی کنند که مهارت های بازی کردن،کنترل احساسات و خشم را در فرزند خود ارتقا دهند.

آموزش مهارت های معادل: منظور از مهارت های معادل رفتارهایی است که کودک در مواجه با موقعیت های مختلف از خود بروز می دهند به عنوان مثال می توانید به کودک آموزش دهید که در زمان هایی که خشمگین می شود می تواند از موقعیت دور شود بدین ترتیب به خشم خود غلبه کند.

شناسایی رفتارهای نابهنجار: در صورت اینکه در تربیت کودک خود با چالش مواجه شدید حتما از افراد متخصص کمک بگیرید و مشکل فرزند خود را عادی ندانید شناخت زود هنگام بیماری، به بهبود آن در مدت زمان کوتاهتری کمک می کند.

انتظارات واقع بینانه: کودک شما دچار اختلال رفتاری است از این رو انتظار نا به جا از او نداشته باشید و فرصت هایی برای موفقیت وی فراهم کنید.

تماس چشمی: برای تفهیم گفتار خود به کودک بشینید و فرزندتان را به خود نزدیک کنید می توانید دست های او را بگیرید به چشمهایش نگاه کنید و با او صحبت کنید تا شما را بهتر درک کند.