شب ادراری یک مشکل بهداشتی است که میلیون ها کودک در سراسر جهان با آن مواجه هستند. حدود ۱۵ درصد از کودکان پنج ساله در ادرار کردن مشکل دارند. اکثر این کودکان شب ادراری یا بی اختیاری ادرار شبانه را تجربه می کنند. در حالی که میزان بی اختیاری ادرار در کودکان ۶ ساله به ۱۳ درصد کاهش می یابد، این میزان در کودکان ۷ ساله ۱۰ درصد است. به عبارتی با افزایش سن، بروز بی اختیاری ادرار کاهش می یابد. این میزان در افراد ۱۵ ساله و بالاتر ۱-۲٪ است.

تعریف شب ادراری

شب ادراری به معنای ادرار بی اختیار هنگام شب است. شب ادراری یک مشکل همه جانبه نیست. انواع مختلفی از شب ادراری وجود دارد، و ما در اینجا قصد داریم تا تفاوت‌های بین انواع شب ادراری را خدمت شما عزیزان توضیح دهیم. با داشتن اطلاعات کافی در این مورد، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا در طول مدت درمان خود استرس کمتری را تجربه کند.

دسته بندی اول شب ادراری کودکان

بیایید به بررسی انواع مختلف شب ادراری (بی اختیاری ادرار) بپردازیم:

شب ادراری اولیه

شب ادراری اولیه، شایع ترین نوع مشکل بی اختیاری ادرار در بین کودکان است. این نوع شب ادراری با خیس کردن رختخواب یا لباس‌های کودک در ۶ ماه اول آموزش بیان احساس ادرار یا استفاده از توالت تعریف می‌شود. به عبارت دیگر، کودک شما در این حالت به طور کامل توالت رفتن را آموزش ندیده است و تا زمانی که یادگیری او تکمیل نشود مشکلش ادامه دارد.

بیش از ۷۵ درصد از کودکانی که تحت تأثیر شب ادراری قرار می گیرند، شب ادراری اولیه دارند. این مشکل در پسران شایع تر از دختران است. این نوع بی اختیاری ادرار بدین دلیل اتفاق می‌افتد که مغز در حال خواب کودک هنوز قادر به تشخیص پیام‌های ارسالی از مثانه پر نیست، بنابراین او برای استفاده از توالت از خواب بیدار نمی‌شود.

شب ادراری اولیه تا حدود سن ۵ سالگی به عنوان یک مشکل در نظر گرفته نمی شود؛ چرا که تا آن زمان، ممکن است آموزش کودک کامل انجام نشده باشد. اگر کودک شما این نوع شب ادراری را تجربه کند، به احتمال زیاد به مرور زمان از آن خارج خواهد شد و مشکل او به تدریج حل می شود (این نوع شب ادراری را تقریباً هر کودکی یک یا دو بار در زندگی خود تجربه می کند).

شب ادراری ثانویه

شب ادراری ثانویه زمانی به وجود می آید که مشکل بی اختیاری ادرار پس از حداقل شش ماه خشکی شبانه شروع می شود. بی اختیاری ادرار ثانویه حدود ۲۵ درصد از شب ادراری کودکان را شامل می شود و تأثیر روانی آن می تواند غیر قابل مشاهده و عمده باشد (از کاهش عزت نفس تا تأثیر منفی بر عملکرد در مدرسه!).

کودک شما ممکن است با شروع دوباره خیس کردن تخت خود بعد از تسلط بر آموزش توالت، احساس خجالت، ناراحتی یا دلسردی کند. برخلاف نوع اولیه (که در آن علل زمینه ای عمدتاً رشدی هستند) ظهور شب ادراری ثانویه می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای، یا استرس و یا هیجان باشد.

بهترین راه حل این است که نگرش صبورانه و مراقبتی برای کمک به مدیریت استرس در زندگی فرزندتان داشته باشید و با مشاورین و درمانگران این حوزه مشورت کنید تا دلایل پزشکی زمینه ای برای آنچه اتفاق می افتد را بررسی کنید. پس از شناسایی علت، شما و فرزندتان برای شناسایی راه حل ها مجهزتر خواهید بود.

دسته بندی دوم شب ادراری کودکان

در دیدگاهی دیگر انواع مختلف شب ادراری را بر مبنای زمان رخداد آن شامل بی اختیاری ادرار روزانه و بی اختیاری ادرار شبانه در نظر می گیرند. در اینجا معرفی کوتاهی در این دو مورد نیز ارائه می کنیم:

شب ادراری شبانه: شایع ترین شکل شب ادراری، بی اختیاری ادرار شبانه است و زمانی اتفاق می افتد که کودک در نیمه شب به دلایل فیزیولوژیکی، رشدی یا پزشکی دچار این اتفاق می شود (حقیقتا این مشکل گاهی اوقات فقط یک اتفاق یا حادثه است). بی اختیاری ادرار شبانه در پسران شایع تر از دختران است.

شب ادراری روزانه: شب ادراری روزانه یا به عبارت صحیح تر بی اختیاری ادرار روزانه که به عنوان خیس شدن در روز نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که یک کودک کاملاً آموزش دیده در زمینه استفاده از توالت در طول روز دچار مشکل بی اختیاری ادرار شود.

برخلاف بی اختیاری ادرار شبانه، شب ادراری روزانه در دختران دو برابر پسران شایع است. خیس شدن در طول روز می‌تواند مشکلی ارثی باشد، اما این مشکل بر اثر برخی شرایط پزشکی مانند یبوست، عفونت دستگاه ادراری یا عدم دریافت محرک فیزیولوژیکی در مغز شما (که می‌گوید وقت رفتن به توالت است) نیز اتفاق می افتد.

علت شب ادراری چیست؟

به طور معمول، عملکرد مثانه بر اساس رابطه پیچیده بین ساقه مغز، مغز میانی، قشر و اعصاب اتونوم و جسمی اتفاق می افتد که بخشی از نخاع درگیر آن است. در حالی که اعصاب خودمختار حرکات غیر ارادی را کنترل می کنند، اعصاب جسمی انقباض و شل شدن عضلات ارادی را امکان پذیر می کنند.

این رابطه هماهنگ در داخل سیستم عصبی نقش مهمی در نگه داشتن ادرار در مثانه ایفا می کند و هنگامی که فشار در مثانه افزایش می یابد، عضلات دیواره مثانه (عضله دترسور) منقبض می شوند و ادرار خارج می شود. از آنجایی که این هماهنگی هنوز در هنگام تولد رخ نداده است، زمانی که مثانه پر است، انقباض قابل کنترل نیست و ادرار به طور غیر قابل کنترلی رخ می دهد.

در طول سه سال اول زندگی، ظرفیت مثانه به طور نامتناسبی با سطح بدن افزایش می یابد. در سن چهار سالگی، اکثر کودکان پنج تا شش بار در روز ادرار می کنند. توسعه مکانیسم کنترل مثانه در طول زمان اتفاق می افتد. در ابتدا کودکان متوجه می شوند که مثانه پر است و سپس توانایی جلوگیری از انقباض عضله دیواره مثانه در آنها ایجاد می شود. در نتیجه، هماهنگی بین عضلات اسفنکتر و عضلات دترسور که از خروج ادرار از مثانه جلوگیری می کنند، آموخته می شود. استفاده روزانه از این توانایی ها معمولا در سن چهار سالگی اتفاق می افتد.

کنترل ادرار شبانه یا کنترل انقباض عضله مثانه معمولاً ماه ها یا سال ها بعد آموخته می شود و تا پنج تا هفت سالگی انتظار نمی رود. این واقعیت که این روند توسعه در مثانه بلافاصله تکمیل نمی شود تقریباً همیشه باعث مشکلات شب ادراری مرتبط با بی اختیاری ادرار در طول روز نیز می گردد. این مشکل معمولاً به دلیل اختلال عملکرد مثانه، مثانه بیش فعال، مثانه کم کار، عفونت های مکرر دستگاه ادراری و در برخی موارد ریفلاکس مثانه (بالا رفتن ادرار از مثانه) است.

در مورد علل شب ادراری باید گفت مشکل شب ادراری ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد. ممکن است در شرایط مربوط به رشد سیستم عصبی مانند اختلال طیف اوتیسم و ​​اختلال کمبود توجه بیش فعالی رخ دهد. علاوه بر این، ناهنجاری های روانی از جمله علل شب ادراری غیر ارگانیک هستند. به عبارت دیگر هنوز رابطه مشخصی در مورد اینکه چرا مشکلات روانی باعث شب ادراری می شود، پیدا نشده است. علل ارگانیک شناخته شده مشکل شب ادراری در دو عنوان بررسی می شود:

علل کلیوی یا اورولوژیکی: اختلال عملکرد مثانه، عفونت مجاری ادراری، بیماری مزمن کلیه، حالب نابجا در زنان (مجرای ادراری فوقانی، کلیه را به مکانی غیر از مثانه متصل می کند)

سایر شرایط پزشکی زمینه ای: یبوست، بیماری سلول داسی شکل، تشنج، دیابت، آپنه انسدادی خواب، کرم سوزنی، پلی دیپسی اولیه (نوشیدن بیش از حد داوطلبانه آب)

برای اینکه شب ادراری به عنوان یک مشکل در نظر گرفته شود، باید حداقل دو بار در هفته به مدت سه ماه متوالی رخ دهد. اگر این رفتار صرفاً به دلیل اثرات فیزیولوژیکی مستقیم یک ماده (به عنوان مثال دیورتیک ها) یا یک وضعیت پزشکی عمومی باشد، نمی توان آن را تشخیص داد.

بیماری هایی که باعث شب ادراری می شوند

در حالت کلی بیماری هایی که باعث شب ادراری می شوند و برای تشخیص وجود این بیماری ها باید قبل از روانپزشک کودک با پزشک اطفال مشورت کنید عبارتند از:

• دیابت شیرین (دیابت)
• دیابت بی مزه (بیماری است که با تکرر ادرار خود را نشان می دهد)
• پرکاری تیروئید (فعالیت بیش از حد غده تیروئید)
• بیماری مزمن کلیوی
• صرع (که در بین مردم به عنوان تشنج صرع نیز شناخته می شود)
• استفاده از دیورتیک ها (ادرار آور)
• عفونت های دستگاه ادراری
• یبوست
• مشکلات تشریحی
• سندرم نامناسب ADH (آزادسازی نامناسب هورمونی که میزان ادرار را کاهش می دهد)

چرا کودکان دچار شب ادراری می شوند؟

چرایی رخداد مشکل بی اختیاری ادرار ناشی از عوامل زیر است:

تأخیر در رشد سیستم عصبی مرکزی: اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، اما مطالعات نشان داده است که در کودکانی که رختخواب خود را خیس می کنند، مشکلاتی در رشد سیستم عصبی مرکزی وجود دارد. یافته هایی مانند کوتاهی قد، عقب ماندگی رشد حرکتی، عقب ماندگی رشد زبان و سن استخوانی کوچک اغلب در معاینات فیزیکی مشاهده می شود. بیان می شود که از بین رفتن مشکل با بالا رفتن سن کودک نیز گواه این امر است.

علل ژنتیکی: در حالی که هر دو والدین در دوران کودکی در خانواده سابقه شب ادراری داشته باشند، میزان بروز شب ادراری در کودکان آنها تقریباً ۷۵٪ است. اگر چنین داستانی در دوران کودکی پدر و یا مادر به تنهایی وجود داشته باشد، این میزان در حدود ۴۰-۵۰٪ است. خیس کردن رختخواب یا شب ادراری همزمان در دوقلوهای همسان بیشتر از دوقلوهای ناهمسان است. سابقه شب ادراری در بستگان درجه دوم کودکانی که مشکلات شب ادراری دارند نیز شایع است. در نتیجه تحقیقات ژنتیکی، مناطق مختلف ژنی که ممکن است باعث این مشکل شوند، پیدا شده است.

اختلال ریتمیک در ترشح هورمون نگهدارنده ادرار: هورمون‌هایی به نام «هورمون آنتی‌دیورتیک» که دفع آب از کلیه‌ها را تنظیم می‌کند، شب‌ها در افراد سالم بیشتر ترشح می‌شود. بنابراین از پر شدن مثانه در شب به اندازه روز جلوگیری می شود. بنابراین شب ادراری دیده نمی شود. مطالعات نشان داده است که این هورمون در شب در کودکانی که مشکل شب ادراری دارند ترشح نمی شود. به دلیل این هورمون ها که مانند روز کمتر ترشح می شوند، مثانه سریعتر پر می شود و کودک رختخواب خود را خیس می کند.

علل استرس روانی- اجتماعی: برخی از این علل عبارتند از:

کودک با آمدن خواهر و برادری به خانه مشکل دارد، ترس از دست دادن مادر و احساس اینکه دیگر دوستش نخواهد داشت. در این فرآیند، کودک نسبت به توجه نشان داده شده به نوزاد (خواهر یا برادر کوچکتر خود) حسادت می کند و این احساسات می تواند باعث شب ادراری شود.

کودک در این سن شروع به یادگیری مفهوم اراده می کند. او با تصمیم گیری اینکه چه لباسی بپوشد، چه زمانی به توالت برود و با کدام اسباب بازی بازی کند، اراده خود را تقویت می کند. اما در این دوره، مادران بسیار تمیز، دقیق و مرتب ممکن است به کودکان خود آموزش توالت رفتن سخت بدهند. ممکن است کودک مجبور شود قبل از رسیدن توالت به توالت برود. در این حالت رفتن به توالت برای او تبدیل به یک تجربه ترسناک می شود. کودکی که این کار را به میل خود انجام نمی دهد، دیگر آن را دوست نخواهد داشت. به همین دلیل خیس شدن بستر در شب دیده می شود.

در خانواده هایی که از کودک بیش از حد محافظت می شود و هر چیزی که کودک می خواهد برای او فراهم است. در این شرایط کودک نمی تواند استفاده از توالت را در مکان مناسب یاد بگیرد و سعی می کند مانند نوزاد باقی بماند.

از آنجایی که روابط منفی و ناکافی مادر و فرزند، مشکلات روانی در والدین، رویدادهای استرس زا زندگی (مانند از دست دادن، تغییر خانه) تعادل روانی کودک را به هم می زند، این وضعیت ممکن است خود را به صورت شب ادراری نشان دهد.

سال‌ها تصور می‌شد که بچه‌های دچار شب ادراری نمی‌توانند با احساس آمدن توالت از خواب بیدار شوند و به همین دلیل خواب عمیقی داشتند. با این حال، در مطالعات انجام شده در سال های اخیر، تفاوتی بین کودکان با و بدون شب ادراری از نظر عمق خواب مشاهده نشد. با این حال مشخص شده است که شب ادراری در کودکانی که مشکل لوزه دارند و بنابراین با دهان باز می خوابند بیشتر دیده می شود زیرا کیفیت خواب آنها تحت تاثیر قرار می گیرد.

بسیاری از شرایط دیگر وجود دارند که تصور می شود باعث شب ادراری می شوند. با این حال، در بین همه علل شب ادراری، بر استعداد ژنتیکی بیشتر تاکید می شود و این موضوع کاملا اثبات شده است.

چه موقعی باید شب ادراری را جدی بگیرم؟

همانطور که از مطالب ارائه شده در بالا پیداست، مشکل شب ادراری را زمانی باید جدی گرفت که تا بعد از ۵ سالگی این مشکل ادامه داشته باشد. همچنین بی اختیاری ادرار روزانه که به هنگام بیداری کودک اتفاق می افتد بایستی نسبت به بی اختیاری ادرار شبانه بیشتر مورد توجه قرار گرفته و جدی گرفته شود.

در مقایسه بی اختیاری ادرار اولیه و ثانویه هم بی اختیاری ثانویه مشکلی است که خطرناک تر از نوع اولیه می باشد؛ یعنی باید مشکل کودکی را که در طی یک مدت زمان طولانی خشک بوده است و پس از آن به مشکل بی اختیاری ادرار دچار شده است بیشتر جدی گرفت.

سایر مواردی که بی اختیاری ادرار کودک در آنها بایستی جدی گرفته شود می توان شامل مواردی به شرح ذیل دانست:

• کودکانی که پیشتر سابقه عفونت ادراری دارند
• کودکانی که رشد قدی آنها متوقف شده است
• کودکانی که بیش از حد نرمال آب مینوشند
• کودکانی که علائمی از جمله سردرد نیز دارند
• کودکانی که از خواب میپرند
• کودکانی که در خواب خروپف می کنند
• کودکانی که در پایین کمر خود فرورفتگی عمیق دارند
• کودکانی که به هنگام دفع ادرار احساس درد دارند
• کودکانی که دائما از درد پهلو یا قسمت زیر شکم خود شکایت می کنند
• کودکانی که جریان ادرار آنها قطع و وصل می شود
• کودکانی که بر اثر مشکل شب ادراری دچار فشار روانی شده اند

آیا شب ادراری درمان دارد؟ درمان کودک چگونه است؟

درمان اولیه شب ادراری شامل اصلاح شرایط همزمان با این مشکل، تعیین اهداف و انتظارات، ارائه مشاوره و آموزش و درمان انگیزشی است.

اصلاح شرایط همزمان: درمان شب ادراری باید همزمان با اصلاح سایر شرایط شروع شود. شرایط همزمان ممکن است بر روند مشکل و پاسخ به درمان تأثیر بگذارد. بنابراین عوامل زمینه ای باید در بیماران مبتلا به شب ادراری ثانویه مشخص شود. شرایطی مانند یبوست، آپنه خواب (خروپف)، اختلال کم توجهی بیش فعالی باید درمان شوند.

تعیین اهداف و انتظارات: اهدافی مانند اجتناب از مشکل خیس شدن در موقعیت های خاص مانند خوابیدن، کاهش دفع ادرار در شب و اجتناب از تکرار بیش از حد رفتن به توالت باید تعیین و عملیاتی شوند. علاوه بر این باید از تأثیر مشکل شب ادراری بر خانواده و کودک کاسته شود.

مشاوره و آموزش: سوالاتی که قبل و بعد از درمان در ذهن باقی می ماند باید از پزشک پرسیده شود. رعایت توصیه ها و آموزش هایی که در طول فرآیند درمان به بیماران و خانواده های آنها داده می شود تاثیر بسزایی در روند درمان دارد.

انگیزه درمانی: لازم است انگیزه لازم برای پیگیری مشکل بی اختیاری ادرار در طول فرآیند درمان فراهم شود. اطمینان از انگیزه در ابتدا روشی موثر است، به ویژه در کودکان بین پنج تا هفت سال که هر شب مشکل شب ادراری ندارند. در مطالعات انجام شده مشاهده شده است که استفاده از یک سیستم تشویقی مانند دادن جوایز کوچک و مورد علاقه کودک برای ایجاد انگیزه، به درمان کمک می کند.

در روش درمانی آلارم که در کودکان مبتلا به شب ادراری و مشکل در بیدار شدن از خواب استفاده می شود، به محض نشت ادرار از کودک، زنگ هشدار به صدا در می آید. به این ترتیب، مشکل شب ادراری را می توان با ایجاد رفلکس حالت دهنده درمان کرد. دارویی به نام دسموپرسین که در درمان شب ادراری استفاده می شود، با کاهش مقدار ادرار، نقش فعالی در درمان دارد. این دارو که به صورت قرص یا اسپری بینی است شب ها قبل از خواب استفاده می شود. علاوه بر این، داروی زیر زبانی دسموپرسین نیز در درمان مشکل بی اختیاری ادرار موثر است.

شب ادراری چقدر رایج است؟

همانطور که در ابتدای متن بدان اشاره کردیم، شب ادراری یک مشکل بهداشتی رایج در میان میلیون ها کودکی است که در سراسر جهان با این مشکل مواجه هستند. کودکان سه ساله به میزان حدود ۴۰ درصد به این مشکل دچار هستند. این میزان در کودکان ۵ ساله حدود ۱۵ درصد است. با افزایش سن مشکل بی اختیاری ادرار در اغلب افراد حل می شود به طوری که کودکان ۶ ساله، ۷ ساله و ۱۵ ساله به ترتیب آمار مشکل بی اختیاری ادرار ۱۳، ۱۰ و حدود ۱ الی ۲ درصد را نشان می دهند. 

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

البته هر زمان که نگران مشکل شب ادراری در کودک خود هستید، می توانید این موضوع را با پزشک مطرح کنید. اگر کودک شما مدتی دچار شب ادراری نمی شده است اما سپس دوباره شروع به خیس کردن تخت خود کرده است، این موضوع را فوراً به پزشک اطفال اطلاع دهید. پزشک اطفال می تواند وضعیت کودک شما را ارزیابی کند تا مطمئن شود که مشکل، مربوط به استرس است یا مربوط به وجود یک بیماری زمینه ای می شود.

نگران نباشید؛ این احتمال کم است و تنها ۱ درصد از مشکلات شب ادراری به دیابت، عفونت ها، ناهنجاری های مثانه یا کلیه یا سایر بیماری ها مربوط می شود. در مورد زمان مراجعه به پزشک تاکید می کنیم که اگر کودک شما علائم غیرعادی مانند سوزش هنگام ادرار کردن یا دفع ادرار خونی داشت، فوراً با پزشک صحبت کنید.

چگونه می توانم به پزشک کمک کنم تا شب ادراری کودکم را حل کند؟

برای کمک به حل مشکل شب ادراری فرزندتان، کارآگاه خوبی در خانه باشید. در مراجعه به پزشک بهتر است برای پاسخ به این سوالات آماده باشید:

• آیا سابقه شب ادراری در خانواده وجود دارد؟
• آیا شرایط خاص یا غذاها و نوشیدنی های بخصوصی باعث بروز بیشتر شب ادراری در کودک می شوند؟
• آیا کودک شما نزدیک به زمان خواب مایعات می نوشد؟
• آیا علائم غیرعادی مانند ادرار خونی وجود دارد؟
• شب ادراری چگونه تشخیص داده می شود؟
• در تشخیص مشکل شب ادراری، مرحله اول، تشخیص اولیه یا ثانویه بودن آن است. یعنی بچه از اول دچار مشکل شب ادراری بوده یا بعدا این مشکل در مورد او شروع شده است؟

به منظور تشخیص مشکل شب ادراری، وضعیت توصیف شده باید دو بار در هفته به مدت حداقل سه ماه متوالی رخ دهد، باعث ناراحتی قابل توجه بالینی شود و منجر به اختلال در عملکرد کودک گردد.

روش های مختلفی جهت تشخیص افتراقی بی اختیاری ادراری ساده و پیچیده استفاده می شوند. بنابراین، خانواده باید از موضوعات ذیل جهت تشخیص مشکل مطلع باشد:

• بی اختیاری ادرار در طول روز و هنگام بیداری نیز اتفاق می افتد یا خیر؟
• این که آیا کودک در پنهان کردن ادرار خود مشکل دارد یا نه؟
• اینکه آیا نیاز به ادرار کردن بیش از حد معمول (متوسط ​​۸ بار در روز) وجود دارد یا خیر؟
• ادرار کردن به زور یا عدم ادرار کردن
• ادرار کردن بیش از حد طبیعی، چمباتمه زدن به هنگام دفع ادرار، فشردن خود و قیچی کردن پاها
• داشتن عفونت ادراری
• این سوال که آیا یبوست و بی اختیاری مدفوع نیز وجود دارد یا خیر؟

در صورت وجود علائم فوق، بی اختیاری ادراری عارضه دار ذکر شده است. این بیماران در ارزیابی خط دوم قرار می گیرند. در مراقبت های اولیه، به مشکلات سیستم عصبی مرکزی، دیابت و سندرم بیش فعالی کمبود توجه آنها بیشتر تمرکز می شود.

اولین قدم در تشخیص، گرفتن شرح حال است. بیماران باید در مورد عادات ادراری، عادات مدفوع، عادات مصرف مایعات، شرایط روانی و اینکه آیا بی اختیاری ادرار در سابقه خانوادگی آنها وجود دارد یا خیر، سوال شود. علاوه بر این، تعداد دفعات ادرار در طول روز، تعداد دفعات شب ادراری و اجابت مزاج مورد سوال قرار می گیرد. وضعیت روانی کودک با زیر سوال بردن توانایی کودک در دوست یابی، سازگاری او با دوستانش و موفقیت در مدرسه ارزیابی می شود.

معمولاً در این مورد یافته های زیادی در معاینه وجود ندارد. اما شکم، کمر و اندام تناسلی کودک به دقت بررسی می شوند.

در معاینات آزمایشگاهی، در درجه اول آزمایش ادرار و کشت ادرار انجام می شود. در صورت وجود یافته های مرتبط، می توان قند خون، آزمایشات عملکرد تیروئید و بیوشیمی را انجام داد. در مرحله دوم تست های یوروفلومتری، سیستومتروگرام، سونوگرافی قابل انجام است. اگر بیمار یافته ای مربوط به سیستم عصبی مرکزی داشته باشد، عکسبرداری مستقیم با اشعه ایکس و ام آر آی درخواست می شود.

نقش خانواده ها در درمان کودکان

شب ادراری مشکلی است که هر سال ۱۰ تا ۲۰ درصد بهبودی خود به خود را نشان می دهد. خانواده ها بایستی توجه داشته باشند که خجالت کشیدن، فریاد زدن، طرد کردن، تنبیه کردن، به مشکلی که احتمال بهبودی بسیار بالایی دارد، بیش از فایده آسیب می رساند. باید دانست که بی اختیاری ادرار وضعیتی نیست که آگاهانه و ارادی پیش بیاید. برای حل مشکل باید از برخوردهای ظالمانه و انضباط بیش از حد پرهیز کرد.

سرزنش باعث عدم ارتباط بین شما و کودک می شود یا کودک شما احساس بد و ناموفق بودن می کند، که این کار آموزش توالت رفتن را به جای آسانتر کردن، دشوارتر می کند. در حین تمرین توالت رفتن، وقتی کودک ادرار را نگه می‌دارد باید به او پاداش داده شود و در صورت نشت ادرار هرگز نباید شدیداً تنبیه شود. با کودک صحبت کنید و به کودک توضیح دهید که وضعیت او موقتی است. کودک باید به سمت فعالیت هایی هدایت شود که در آنها موفق خواهد بود.

وقتی خیس شد باید فورا پوشکش عوض شود تا از نظافت لذت ببرد. با آرامش به کودکتان کمک کنید تا وقتی لباس زیرش خیس است، آن را عوض کند. اگر شب تختش را خیس کرد، تختش را تمیز کنید، ملحفه ها را عوض کنید و دوباره او را در رختخواب بگذارید.

از درمیان گذاشتن این وضعیت کودک با دیگران از جمله خواهر و برادرشان، کنایه و تحقیر کردن، تنبیه کودک به خاطر خیس کردن خود، شکایت از مشکلات ناشی از این رفتار و مقایسه کودک با کودکانی که این رفتار را ندارند، خودداری کنید.

همچنین توجه داشته باشید که:

• آموزش توالت رفتن به کودک نباید بیش از حد سخت و تحت فشار باشد؛ این پروسه همچنین نباید بی اهمیت و بدون انضباط نیز باشد.
• از متخصص کمک بگیرید. گاهی اوقات اعمال ناخودآگاه روش های رفتاری می تواند باعث وخامت قابل توجهی در آسایش کودک شوند. به همین دلیل، با یک متخصص مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که برنامه خاصی برای فرزندتان در نظر گرفته شده است.

رژیم غذایی شب ادراری

• سعی کنید فرزندتان را تشویق کنید که صبح و بعدازظهر بیشتر مایعات بنوشد تا شب.
• به یاد داشته باشید که مایعات از غذاها نیز دریافت می شوند؛ غذاهایی مانند سوپ، میوه های تازه و خیار همگی دارای درصد بالایی از آب هستند.
• نوشیدن خیلی کم مایعات نیز می تواند منجر به تجمع سموم در ادرار شود و مثانه را تحریک کند و باعث بدتر شدن بی اختیاری ادرار شبانه شود. به همین دلیل، توصیه نمی کنیم که قبل از خواب مایعات را از کودک تان دریغ کنید. با این حال، سعی کنید بعد از ساعت ۴ بعد از ظهر به فرزندتان اجازه دهید تا به جای نوشابه یا شیر فقط آب بنوشد.
• کودکان باید تقریباً ۱ لیتر آب در روز بنوشند، اما مطمئن شوید که این میزان مصرف در طول روز به طور مساوی توزیع شود تا از تحریک مثانه جلوگیری گردد.

اگر شب ادراری درمان نشود

شب ادراری اولیه در اغلب موارد به صورت خود به خود رفع می شود و با بزرگتر شدن کودک و ورود او به دوره نوجوانی یا حتی زودتر از آن، این مشکل برطرف می گردد. اما در مورد شب ادراری ثانویه لازم است حتما نسبت به شناسایی علت مشکل و درمان آن اقدام نمایید تا وضعیت بی اختیاری ادرار کودک و سایر شرایط همزمان این مشکل حادتر نشوند. در این مورد حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت نمایید.