ویژگی های کودکان دارای اختلال نوشتن

دیسگرافیا، از اختلالات یادگیری است که مهارت نوشتاری پسران و دختران را تحت تاثیر قرار میدهد. چنین نقصی برقراری ارتباط با افراد دیگر را نیز دچار مشکل می کند. مهارت نوشتاری با امور روزمره معمول گره خورده است به همین جهت، وجود اشکال در این مهارت، قطعا پیامدهای منفی بر آینده ی اجتماعی و همینطور شغلی فرد خواهد داشت. این اختلال اغلب در دوران کودکی رخ می‌دهد اما میتوان با مداخله سریع کمک کرد موقعیت های تحصیلی و شغلی، تحت تاثیر قرار نگیرند. 

لزوم شناخت اختلال نوشتن

نوشتن یک فرآیند پیچیده است که به شاخص های متفاوتی، وابسته است. رویکرد آموزشی یا برنامه خاصی برای درمان قطعی اختلال نوشتن وجود ندارد البته این بدین معنا نیست که بهبودی وجود ندارد. معلمان و خانواده ها قطعا می توانند به ارتقا این توانمندی کمک کنند.

تکنیک های آموزشی خاصی برای کمک به کودکان درگیر این اختلال وجود دارد که چالش های خاص این دانش‌آموزان را کمرنگ میکند. برخی از کودکان با عمل فیزیکی نوشتن مشکل دارند. کاردرمانی می تواند برای این گروه مفید باشد. چنین خدماتی مبتنی بر بهبود قدرت دست و هماهنگی حرکتی هستند تا دستخط و فرآیند تایپ نیز با چالش کمتری مواجه شوند. همچنین می توانند به بچه ها کمک کنند تا موقعیت صحیح بازو بر میز و وضعیت بدن را برای درست نوشتن، بیاموزند.

شیوه های آموزشی در جنبه های دیگر نیز تأثیر گذارند به نحویکه کودک برای مقابله با نقاط ضعف خود انگیزه می یابد. درمانگران اغلب از تنش روحی کودک آگاه هستند و کمک می کنند این گروه گفتگو های مثبت با خود داشته باشند به نحوی که اهداف مقبول و مرتبط را برای این مهارت دنبال کنند.

نخستین زنگ خطر هشدار دهنده اختلال نوشتن

شاید تا چند سال قبل خانواده ها گمان نمی کردند خط بد فرزندشان می تواند بیانگر وجود یک اختلال جدی باشد. دیسگرافیا علاوه بر خط ناخوانا با سرعت کند نوشتن نیز همراه است. متخصصان، همپوشانی زیاد علائم اختلال خواندن و نوشتن را همواره گوشزد می‌کنند بنابراین برای تشخیص قطعی نیاز به ارزیابی دقیق توسط افرادی حاذق و توانمند است.

کودکان پیش دبستانی که درگیر با اختلال دیس گرافیا هستند، هنگام نوشتن یا نقاشی و حتی رنگ آمیزی، چالش‌هایی را تجربه می کنند. در مرحله آموزشی بعدی یعنی دبستان، علائم بیشتری با خط ناخوانا مشخص می شود، علاوه بر آن که باید استفاده از فونت های متفاوت حروف و فواصل خطوط نامنظم و اندازه غیر معمول کلمات را به منزله زنگ خطر هشدار دهنده پنداشت.

گروهی نیز حتی برای نوشتن همواره کلمات را با صدای بلند بیان می کنند علاوه بر آن که نوشتن افکار بر روی کاغذ به سختی صورت می گیرد.

در نوجوانی شواهد به نحوی است که این گروه اغلب از جملات ساده در نوشتار استفاده می‌کنند. اشتباهات گرامری بیشتری نسبت به سایر همکلاسی ها نیز دیده می شود.

نشانه های اختلال نوشتن

از اصلی ترین نشانه های اختلال نوشتن باید بدخطی را نام برد که بر تفهیم منظور تاثیر گذار است. اگر فرزندتان قادر نیست دستور زبان و نشانه های نگارشی همچون نقطه گذاری را نیز رعایت کند علاوه بر آنکه همواره دیکته های پر غلط می نویسد، باید مشاوره با درمانگر را مدنظر قرار داد.

از دیگر ویژگی های افراد درگیر این اختلال باید فاصله های غیر معمول بین کلمات و حروف را اشاره کرد که می‌تواند مرتبط با نداشتن توجه، تمرکز و یا سرعت زیاد نوشتن باشد.

ضعف و توانمندی فیزیکی و حرکتی منجر به نوشتن ناخوانا کودک میشود. اگر به نوشته آنها دقت کنید، می توانید شاهد خروج حروف و کلمات از خطوط اصلی باشید.

نامرتب نویسی نیز از دیگر علائم این اختلال عنوان می‌شود که باید خانواده ها نسبت به آن بی تفاوت نباشند.

برخی نیز اما ممکن است کلمات را با فشار بیش از حد، بنویسند و برخی خطوط نیز به حدی کمرنگ باشند که نتوان کلمات را تشخیص داد.

تبعات اختلال نوشتن در دوران کودکی

نوشتن تنها یک مهارت نیست بلکه نوعی ارتباط اجتماعی نیز محسوب می شود. وجود اختلال دیسگرافیا می تواند بر وجوه مختلف زندگی کودک تاثیر منفی بگذارد.

شدت علائم در تمامی مبتلایان به یک شکل نیست. شاید عجیب به نظر برسد که افراد مبتلا حتی در بزرگسالی نیز قادر نیستند برخی از وظایف را به درستی انجام دهند. مهارت های اساسی زندگی به دلیل محدودیت مهارت های حرکتی ظریف تحت تاثیر قرار می گیرند. بستن زیپ و دکمه را می توان از این جمله بیان کرد.

چنین محدودیت های ساده‌ای حتی در سطح اجتماعی و آینده شغلی، تبعاتی را بر جای می گذارند. متاسفانه برخی از معلمان و والدین چالش های تحصیلی را تشخیص نمیدهند و با زدن برچسب هایی همچون تنبل، تبعات روحی را منجر می شوند که از جمله باید ایجاد استرس، ناامیدی و اعتماد به نفس پایین را نام برد که ممکن است حتی به ترک تحصیل و بیزاری از مدرسه منتهی شود.

درمان اختلال نوشتن

خوشبختانه حال می‌توان امیدوار بود پس از تشخیص قطعی اختلال نوشتن و تعیین سطح علائم، از استراتژی های مختلف برای بهبود مهارت نوشتاری بهره جست. والدین باید بدانند تشخیص زودهنگام و استفاده از خدمات درمانی، شانس بهبودی را تعیین میکند. متخصصان در تلاشند تا با بهبود مهارت نوشتاری از طریق آموزش و تکنیک های مختلف از تبعات روحی و ناامیدی کودکان جلوگیری کنند.

در جلسات مشاوره ای، یک برنامه آموزشی فردی تدوین می‌شود که از جمله باید دستورالعمل های مختلف برای نوشتن با دست و اصلاح وضعیت نوشتن را اشاره کرد.

کاردرمانی به کنترل مشکلات فیزیکی در نوشتن کمک شایانی می‌کند علاوه بر آن که میتوان شاهد بهبود وضعیت قرارگیری بازو و وضعیت بدن برای نوشتن بود.

درمان دارویی برای اختلال نوشتن

برخی کودکان درگیر اختلال نوشتن با مشکلات دیگری نیز مواجه هستند. بیش فعالی و کمبود توجه علاوه بر استرس و افسردگی از شایع‌ترین مشکلات عنوان می‌شوند. همچنین اختلال خواندن اغلب با اختلال نوشتن نیز همراه است.

متخصصان معتقدند استفاده از دارو به طور مستقیم به مبتلایان دیسگرافیا کمک نمی کند اما می توان با چنین راهبردی مشکلات دیگری همچون تمرکز ضعیف را بهبود بخشید. همین امر برای داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی نیز صادق است.

سخن آخر

ضرورت شناخت اختلالات یادگیری به ویژه دیسگرافیا، بر کسی پوشیده نیست. اختلال نوشتن در صورت عدم درمان منجر به احساس حقارت، سرخوردگی و حتی انزوا میشود. حال خانواده‌ها آگاهی بیشتری کسب کرده اند و می توانند زنگ خطر های هشدار دهنده را شناسایی کنند اما مراجعه به درمانگر با تجربه و توانمند، اهمیت دوچندانی دارد.