نمونه ای از اختلال نوشتن در کودکان

دیسگرافیا، یک اختلال یادگیری است که بر نوشتار فرد تاثیر مخرب دارد. کودک مبتلا دستخط نامرتب و ناخوانا دارد. تشخیص علائم هشدار دهنده معمولا پس از ورود به دبستان صورت می گیرد. دیسگرافیا بزرگسالان اغلب به علت آسیب مغزی است. اگر فرزندتان، حروف را با فاصله و اندازه های متفاوت می نویسد به نحوی که درک متن به سختی ممکن است، می‌تواند به منزله وجود مشکلی جدی باشد. مشاوره و ارزیابی توسط متخصص درمانگر می تواند به تشخیص قطعی و بهبود شرایط منجر شود. در این مطلب به نمونه ای از اختلال نوشتن در کودکان اشاره شده است.

شناخت علائم اختلال نوشتن

علائم اختلال نوشتن در سنین مختلف یکسان نیستند. در زمان پیش دبستانی کودک ممکن است مداد یا خودکار را در وضعیت غیرعادی نگه دارد. همچنین از نقاشی یا نوشتن اجتناب کند. این گروه قادر به درک تفاوت بین حروف بزرگ و کوچک نیستند. احساس خستگی برای نقاشی کشیدن و طراحی نیز بعید نیست.

پس از ورود به مدرسه، علائم ملموس تر است بطوریکه رمزگشایی از متن به سختی ممکن است. بیان کلمات هنگام نوشتن نیز می تواند دلیل وجود چنین اختلالی باشد. اگر فرزندتان نمی تواند کلمات را به درستی بنویسد، به نحوی که بعضی حروف را حذف یا اضافه می کند، باید نظر متخصص را جویا شوید. 

اما این اختلال در نوجوانان و بزرگسالان به نحوی است که مشکل در بیان افکار و ایده‌های خود برای نگارش را تجربه می کنند. اشتباهات گرامری و دستوری نیز به شدت رایج است.

نمونه ای از اختلال نوشتن در کودکان

یک نمونه ای از اختلال نوشتن در کودکان که شاید چندان جدی به نظر نرسد را باهم بررسی می کنیم:

فردی، تجربه خود را چنین بیان می کند که نسبت به سایر همسن و سالان در دوران دبستان، قادر به یادگیری حروف الفبا نبوده ام. همواره در املا، نمره پایینی کسب کرده ام. 

حال نیز برای پر کردن فرم ها، چالش هایی را تجربه می کنم. در طول کلاس اگر چه حروف را در دفترچه مینوشتم، قادر به یادآوری شکل کاراکترها نبودم.

نسبت به همکلاسی ها از نظر پیشرفت تحصیلی ضعف داشتم و اغلب ناامید و سرخورده بودم.

اما وقتی با مادرم در این باره مشورت کردم، حرف های غیر منتظره ای زد، از جمله "این وضعیت ربطی به اختلال ندارد و من فقط علاقه ای به درس ندارم، یا باید بیشتر تلاش کنم تا بتوانم خوب بنویسم".

من همواره با احساس سرزنش و اضطراب مواجهه بوده ام و عقده حقارت ناتوانی در بزرگسالی نیز همراه من بوده است.

اما پس از مراجعه به متخصص درمانگر و مشخص شدن اختلال، متوجه شدم که این محدودیت به دلیل وجود نوعی از اختلال یادگیری تظاهر می‌یابد. خوشبختانه حال در سال‌های اخیر خانواده ها بهتر می‌توانند وجود چنین چالش هایی را شناسایی کنند و کودکان می توانند از حمایت لازم برخوردار شوند.

دیسگرافیا، اختلالی در فرایند نوشتن محسوب می شود که باعث نقص در عملکرد های ذهنی درگیر در اجرا و کنترل قدرت نوشتاری می شود. نقص ها با اشتباهات مداوم و تکرار شونده در نگارش آشکار می شود و بدون استفاده از خدمات آموزشی هدفمند نمی توان شرایط را بهبود بخشید. 

تشخیص اختلال نوشتن

متخصصان برای تشخیص اختلال نوشتن، پس از تجزیه و تحلیل آثار مکتوب از تست هایی برای ارزیابی فرآیند های مختلف بهره می گیرند. برخی از کودکان علاوه بر دیسگرافیا، با اختلال خواندن نیز مواجه هستند بنابراین باید خدمات درمانی دقیقی را دریافت کنند. 

اقدامات اصلاحی که شامل تکنیک ها و تمارین خاصی هستند، کمک می‌کند این انحراف کمرنگ شود و شیوه نگارش به حالت ایده آل نزدیک گردد. برنامه‌های اصلاحی توسط متخصص درمانگر بر اساس شدت اختلال و ویژگی های فردی تدوین می شود.

پیشگیری از اختلال نوشتن

پیشگیری از اختلال نوشتن را می توان با مدیریت شرایط تاثیر گذار در بروز این نوع اختلال یادگیری، ممکن کرد. دیسگرافیا، یک اختلال یادگیری است که مشکلات خاصی در هماهنگی عضلات دست و بازو ایجاد می کند که مانع از تسلط و هدایت صحیح ابزار نوشتاری مداد یا خودکار در کاغذ می شود که نوشتار نامنظم از ویژگی‌های اصلی آن عنوان می‌شود.  

عوامل ذاتی و اکتسابی در بروز چنین مشکلی تاثیر گذارند. اگرچه نمی‌توان شانس درگیری با این اختلال را به دلیل وجود ژن های خاص و توارث، در برخی کمرنگ کرد اما باید دانست شرایطی همچون تولد نوزاد نارس، ریسک درگیری را دوچندان می کند.

محققان اشکال در توجه و تمرکز، نقص در مهارت های حرکتی، درگیری با دیگر اختلالات یادگیری و مشکلات مغزی را در گروه شرایط اکتسابی دسته بندی می کنند. 

اقداماتی برای حمایت از کودکان درگیر اختلال نوشتن

تشخیص و استفاده از خدمات درمانی توسط تیمی از متخصصین صورت می گیرد. خانواده ها نیز می بایست اقداماتی را صورت دهند. وضعیت نشستن کودک برای نوشتن اهمیت بالایی دارد. آلودگی های صوتی مانند صدای تلویزیون و رادیو می بایست به حداقل برسند. انجام بازی هایی همچون لمس اشیا و شن بازی نیز به تقویت عضلات حرکتی منجر می شود.

این افراد مهارت چندانی برای نوشتن نامه نیز ندارند. اگر چه از نظر هوش عمومی، مشکلی وجود ندارد و بیان می کنند که می توانند کارهای دیگری را همچون اطرافیان به خوبی انجام دهند اما ضعف در مهارت نوشتاری به شدت ملموس است که می تواند توضیحی برای چنین وضعیتی باشد.

شناخت علت دیسگرافیا، اهمیت زیادی دارد. وضعیت اختلال از فردی به فرد دیگر متفاوت است بنابراین قبل از انتخاب شیوه درمانی، نیاز است شدت، علت و نقص‌های مشهود را دانست.

علیرغم نداشتن مشکلات هوشی، محدودیت هایی برای یادگیری و استفاده از توانمندی نوشتاری وجود دارد. این گروه ممکن است از مشکل کمبود توجه نیز رنج ببرند به نحوی که به راحتی حواس پرت میشود. متخصصان برای گروه درگیر اختلال بیش فعالی و کمبود توجه، شیوه های درمانی همچون دارو را پیشنهاد می‌کنند.

در مواردی اختلال هماهنگی رشدی نیز منجر به چنین وضعیتی می شود و فرد توانایی هایی به اندازه ی همسن و سالان خود ندارد. این کودکان فعالیت‌های روزمره همچون بستن دکمه و زیپ را نیز به درستی انجام نمیدهند.

سخن آخر

والدین باید برای پیشگیری از چنین وضعیتی هرچه سریع‌تر ارزیابی توسط متخصص درمانگر را به عنوان یک هدف دنبال کنند. برخی حتی در انجام مهارت های ظریف همچون بستن زیپ، دکمه لباس و بند کفش نیز ممکن است مهارت معمول نداشته باشند، چنین شواهدی به منزله وجود زنگ خطر هشدار دهنده هستند. سرزنش والدین و  هم سن و سالان می تواند احساس پوچی و بی کفایتی را منجر شود یا حتی موجب ترک تحصیل کودک مبتلا بشود.