طریقه برخورد با کودک ۱ - ۲ ساله برای والدین اهمیت بسیاری دارد. کودکان در این برهه، دوران حساسی را سپری میکنند، از حواس مختلف شنیداری، بویایی، چشایی و … استفاده میکنند تا کشف و درک جهان ممکن شود. اما برخی والدین، کوچکترین واکنش ها را نیز متفاوت می ببینند و نگران می شوند. در این متن به اصول تاثیرگذار برخورد مناسب اشاره شده است.
خصوصیات مشترک کودکان ۱ - ۲ ساله
شاخصه‌های توسعه در کودکان نوپا ممکن است در یک زمان، دیده نشود اما مهارت‌هایی همچون نخستین قدم، لبخند زدن و تکان دادن دست به نشانه سلام از توانمندی های معمولی بوده که در این سن به چشم می خورد.
کودکان یک تا دو ساله نیاز به بازی دائمی دارند، در واقع چنین فعالیت‌هایی زمینه یادگیری و کسب توانمندی مختلف را ممکن میکند. داشتن روابط اجتماعی با سایر کودکان و تقویت مهارتهای مختلف همچنین رفع موانع رشد روانی حرکتی را ممکن میکند.
متأسفانه برخی از والدین نسبت به انتخاب فعالیت های مناسب به درستی اقدام نمی‌کنند. باید دانست، فعالیت هایی مناسب هستند که در زمینه تحریک حسی و ارتقای رشد بینایی، چشایی، بویایی، لامسه و شنوایی نیز مفید باشند.
برخی از فعالیت ها می توانند بهبود تعادل و هماهنگی حرکات را ممکن کنند، از جمله بازی با توپ های رنگی باید اشاره داشت. متخصصان تحریک شناختی و تقویت تمرکز و توجه را نیز به عنوان شاخصه های موثر بسیاری از فعالیت ها یاد می کند. به طور کلی در بازی کودک می آموزد، چگونه با دیگران ارتباط برقرار کرده علاوه بر آن یک مرحله آموزشی منحصربه‌فرد نیز محسوب می شود.
در این گروه معمولا الگوی رفتار مشترک دیده میشود. کودک نوپا به دلیل کنجکاوی همیشه پای خود را در فضا حرکت می دهد، وسایل را بهم می ریزد و سعی دارد تا دنیا را کشف کند.
از دیگر ویژگی های مشترک این دوران، خود محوری است تا شناخت و آگاهی صورت گیرد. باید در نظر گرفت، ایده های تربیتی متفاوت هستند اما نباید تنها به روش خودکامه و قانونمند عمل کرد. مطمئنا نه تنها شخصیتی مستقل برای کودک به دست نمی آید بلکه باید انتظار رفتارهای خارج از برنامه را نیز داشت.
طغیان و سرکشی در رفتار کودکان، بدیهی است و اغلب نخستین شواهد در سن یک تا دو سالگی مشخص می شوند اما واکنش والدین تاثیر مستقیمی بر تشدید و تضعیف این قبیل رفتارها دارد.
وقتی کودک یک ساله شروع به راه رفتن میکند علاوه بر شناخت جهان پیرامون، نخستین کلمات معنی دار را نیز بر زبان می‌آورد.
با گذشت زمان می آموزد که طرز ارتباط با دنیای پیرامون تغییر کرده است، والدین نیز باید دیدگاه مناسبی نسبت به این قبیل واکنش ها، داشته باشند.
در این سن کودکان نمی‌توانند از طریق واژگان، نیازها و خواسته های خود را بیان کنند علاوه بر آنکه حس شنیداری نیز متفاوت با بزرگسالان است بنابراین نباید انتظار داشت، دستورالعمل‌ها را درک کنند و توانمندی های ارتباطی مشخصی داشته باشند.
نافرمانی، پرخاش و خشم می تواند به دلیل عدم کنترل خود بوده که قادر نیستند، تفهیم منظور را به درستی صورت دهند.
مشکلات ناشی از ناآشنایی طریقه برخورد با کودک ۱ - ۲ ساله
نباید انتظار تمرکز و توجه طولانی مدت از این کودکان داشت بنابراین کنترل غرایز بیولوژیکی صورت نمی‌گیرد، به نحوی که برخی از خانواده‌ها برای تربیت درست، احساس دلسردی می کنند و نمی دانند چگونه باید برخورد مناسبی داشته باشند.
باید دانست فرایند اجتماعی شدن کودکان، به تدریج صورت می‌گیرد و آنها همواره در حال یادگیری هستند، بنابراین در طولانی مدت کنترل خود و درک احساسات دیگران نیز ممکن میشود.
متاسفانه برخی با رفتار نامناسب زمینه لجبازی و خشم را موجب می شوند که نه تنها راهبردی کنترلی نیست، بلکه پدیده ای آزاردهنده نیز هست. شلوغ بازی های کودکان نوپا، می تواند فشار مضاعفی را تحمیل کند.
نوزادان قادر به برقراری کانال ارتباط اصولی نیستند و اغلب برای حفظ توجه و درک از کلمات نیز استفاده درستی نمی کنند. حضور یک کودک یک یا دو ساله، واکنش‌های مختلفی را در فضای خانه و خانواده برمی‌انگیزد. انتظار، صبوری و انعطاف رفتاری متعادل می تواند از بروز چالش‌های مختلف جلوگیری کند.
طریقه برخورد با کودک ۱ - ۲ ساله
کودکان شرور، نافرمان و خشمگین از القابی هستند که ممکن است برای این گروه استفاده شود، اما اصلاح رفتار نیازمند آموزش و آگاهی است و نباید در این زمینه محدودیت‌هایی را تحمیل کرد.
زندگی مسالمت آمیز با کودک یک تا دو سال برای برخی، رویای دست نیافتنی است اما میتوان با ذکر چند نکته در این زمینه شاهد همکاری و حمایت دوچندان بود.
قوانینی روشن و واضح را تعیین کنید. به عنوان مثال کودکان دو ساله دوست دارند حتی در رختخواب نیز بازی کنند و یا به تماشای برنامه های مورد علاقه بنشینند اما بهتر است در این زمینه عاقلانه رفتار کرد و مجموعه ای از قوانین را به شکل عملی بیان کرد.
داشتن حق استقلال اهمیت بسیاری دارد بنابراین فرصت انتخاب اسباب بازی ها و وسایل مورد علاقه نیز پیشنهاد می شود. بهتر است فعالیت های روزانه را به صورت برنامه مدون و قابل پیشبینی تنظیم کرد تا مدیریت اوضاع به درستی پیش رود.
کودکان نیاز به آغوش گرفتن دارند تا از این طریق از نظر ذهنی نیز تغذیه شوند. اگر همواره کج خلقی میکند، توجه او را منحرف کنید، مطمئنا زمانی که کودک در حال انجام کاری بوده که تمایلی به آن نشان نمی دهند می توان با انحراف توجه، ریسک درگیری را کاهش داد. به طور مثال اگر علاقه به تعویض لباس ندارد به جای بحث می توان توجه او را به اطراف به طور مثال یک پرنده جلب کرد و یا به سرعت، لباسش را در یک حرکت تعویض نمود.
برخلاف تصور برخی والدین، کودکان درک مناسبی از شرایط نیز دارند، باید با انتخاب جملات ساده و مفهومی به تشریح جزئیات، پرداخت تا امنیت ذهنی دو چندانی به وجود آید.
مشکلات حضور کودک ۱ - ۲ ساله در موقعیت های خاص
حضور در محیط نا آشنا می تواند برای کودکان استرس زا باشد به نحوی که زمینه نافرمانی و پرخاش را فراهم کند. برای تسلی خاطر و احساس امنیت نیز بهتر است مقدماتی را در نظر گرفت علاوه بر آنکه باید با انتخاب واژگان مناسب فرصت چانه زدن به کودک را نداد.
البته انتخاب واژگانی مانند "بعدا" نیز میتواند چنین زمینه‌ای را فراهم کند به نحوی که در دام یک گفتگوی طولانی نیافتاد.
تغییر موضوع یا ترک صحنه نیز توجه و تمرکز کودک را منحرف میکند. باید از ایده های جدید و خلاقانه استفاده کرد تا ضمن سرگرم شدن کودک، روحیه نیز مخدوش نشود.
حضور در فضای آرام و راحت میتواند از تنش ها بکاهد، بنابراین میتوان موسیقی های آرامبخش نیز پخش کرد تا راحتی را القا کند. برخی از مادران و پدران اقدام به آموزش موسیقی میکنند تا ضمن نواختن آهنگ های شاد، ارتباط بهتری با کودک نیز صورت گیرد.
فضای محیط، می‌بایست خالی از وسایل شکستنی و آسیب‌زا باشد. بهتر است که وسایل با ارزش را در محلی دور از دسترس کودک نوپا، قرار داد.
گریه برای برخی از کودکان به عنوان یک سلاح جهت تصاحب درخواست‌ها انتخاب میشود. باید چنین گریه‌هایی را نادیده بگیرید و به او تفهیم کنید که چنین روشی نمی‌تواند او را به درخواستش برساند علاوه بر آنکه موجب آزرده خاطر شدن اطرافیان میشود.
سیاست های تربیتی کودکان ۱ - ۲ ساله
فرزندپروری برای بسیاری از خانواده ها، ساده نیست و اغلب نیاز به آموزش دارند. هرگونه خطا می تواند دیوار مستحکمی را بنا کند به نحوی که مخالفت ها نیز بزرگ شوند.
از سیاست های تربیتی دانستن تدابیر احتیاطی است، باید والدین بدانند که چه زمانی و تحت چه شرایطی با کودک همراه شوند و انعطاف رفتاری داشته باشند.
در برخی از موارد کنترل احساسات کودکان، ممکن نیست و حتی طغیان شدید را نیز به دنبال دارد. دستورات شفاهی به انگیزه دوچندان مشارکت منجر میشود. بهتر است، تکنیک هایی را به کار برد تا کودک را مشتاق کند. به طور مثال "بیا با هم انجامش دهیم"، "چگونه این کار را می توان به پایان رساند؟"
مطرح کردن چنین سوالاتی میل کودک را برای مشارکت دوچندان میکند. برخی با انتخاب جملات مستقیم و دستوری سعی در بازدارندگی کودک دارند اما باید دانست که میتواند زمینه لجبازی را دوچندان کند.
کودکان نیاز به گوش دادن همدلانه دارند تا حس کنند، درک می شوند۰ مطمئناً موانع ارتباطی را نیز برطرف میکند و میتواند رشد و ارتقا بهتر را ممکن کند. برخی از کودکان نیاز به استدلال دارند.
باید دانست که دوست داشتن بی قید و شرط، چندان عاقلانه نیست. باید احساس امنیت در روابط وجود داشته باشد علاوه بر آن که به رسمیت شناختن درخواست ها نیز صورت گیرد.
برقراری تماس بصری و حتی ارتباط فیزیکی با کودک می تواند به شکل دست روی شانه قرار دادن و یا در آغوش گرفتن باشد. چنین ارتباطی همدلانه بوده که پیروی از دستورالعمل های مختلف را ممکن میکند.
افزایش اعتماد به نفس کودکان، اهمیت بسیاری دارد، باید اجازه دهید کودک، برخی از کارها را به تنهایی به پایان برساند. به طور مثال لباس را به تن او نکنید و اجازه دهید خودش آستین دیگر را بپوشد.
داشتن انعطاف رفتاری و تشویق اصولی اهمیت بسیاری دارد. خودشناسی و درک وجوه شخصیتی نیز ضروری است. می توان با شیوه های خلاقانه کمک کرد، کودک اعضای بدن خود را بشناسد و اظهار نظر درباره جزئیات داشته باشد.
در دو سالگی، کودک رفته‌رفته می آموزد چه چیزی را دنبال کند و از چه چیزی دوری نماید. مطمئنا شناخت واقعی از احساسات و خواسته ها نیز ممکن می شود.
توانمندی های خاص کودکان ۱ - ۲ سال
دویدن، لگد زدن، پریدن، بالا رفتن، نشستن و پیاده شدن از صندلی اغلب رفتارهای ثابت کودکان نوپا، محسوب می شوند که نیاز به نظارت افراد بزرگسال وجود دارد تا خطری سلامت آنها را تهدید نکند.
حضور کودک یک ساله می تواند همچون طوفانی، تمامی وسایل منزل را به هم بریزد. اگر همواره فرزندتان تلویزیون را روشن و خاموش می کند و یا اشیای در دسترس را پرتاب می کند، باید بدانید چندان غیرطبیعی نیست و نباید ناامید شد.
متخصصان معتقدند در این دوران، کنترل عصبانیت و انتقام‌جویی ناممکن بوده و بهتر است، شناخت درباره توانمندی ها افزایش یابد. در این برهه سنی، کاوش و جستجو خلاقانه، دروازه شناخت دنیای پیرامون است اما نباید با عصبانیت، موانعی را تحمیل نمود بلکه فرصتی جهت رشد شناختی ممکن کرد.
والدین باید در این سن، اقداماتی را صورت دهند تا از طریق این استراتژی ها، شاهد پشتیبانی هدفمند و رشد مثبت کودک نیز بود. ایجاد موقعیت های بی خطر برای بازی و ارضای کنجکاوی نیز اهمیت دارد. در محیط منزل می بایست، وسایل مختلف وجود داشته باشد تا کودک آزادانه، فرآیند جستجو را صورت دهد.
حضور وسایل مختلفی همچون کتاب، پازل، اسباب بازی ها و … اهمیت دارد، البته نباید نسبت به شرایطی همچون ارتفاع و خطرات احتمالی بی توجه بود. کودکان در این سن اغلب مجذوب رنگ و اشکال مختلف می شوند بنابراین باید در این زمینه، دقت نظر داشت.
رابطه سالم بین کودک و والدین
طغیان و بهم ریختن محیط توسط کودکان، والدین را آزرده خاطر میکند اما باید از فرآیندهای مختلف تربیتی و رفتارهای مطلوب، آگاهی وجود داشته باشد. اگر نسبت به جزئیات، شناخت لازم صورت گیرد، همراهی و همکاری بیشتری می توان انتظار داشت.
به طور مثال می توانید درباره آسیب های احتمالی که برخی از وسایل ممکن است صورت دهند، توضیحاتی را بیان کنید تا نسبت به کاربرد آنها مطلع شوند.
کودک، رفته رفته با افزایش سن به ویژه در بازه سنی ۱۸ماهگی درک بهتری نسبت به کلمات، کسب میکند و حتی خود نیز چنین واکنش کلامی نسبت به درخواست های مختلف صورت می دهد البته نباید در این زمینه بیش از حد معمول شدت عمل داشت.
حضور کودک یک ساله در محیط های خارج از منزل با چالش هایی همراه است و نیاز به اقداماتی بوده تا کودک بداند هر موقعیتی برای سرگرمی و بازی، مناسب نیست، بنابراین همراه داشتن اسباب بازی، خوردن غذا و میان وعده و رنگ آمیزی کتاب در محیط های اجتماعی پیشنهاد نمی‌شود.
این سن را میتوان فرصت طلایی برای آشنایی با قوانین معمول زندگی دانست که شرایطی برای یادگیری علت و معلوم نیز فراهم میکند بنابراین خانواده‌ها باید با شیوه‌های معمول، شفاف سازی در زمینه دستورالعمل ها را جدی بگیرند. نباید انتظار داشت که با محدودیت های متعدد، تربیت صورت بگیرد بلکه باید و نباید ها نیز نهادینه نمیشوند. استفاده از لحن کلام شیرین و آرام بخش میتواند تاثیر دوچندانی به همراه داشته باشد.
تفهیم قوانین به کودکان نوپا
تفهیم منظور یا نظم و انضباط به کودکان نوپا برای خانواده ها چندان ساده نیست به ویژه حال که حضور در محیط‌های اجتماعی اجتناب ناپذیر است.
اگر فرزندتان، پافشاری بر اقدامی نادرست دارد که ممکن است آسیب جانی یا مالی را به همراه داشته باشد، بهتر است با واکنش قاطع، "نه" بگویید. البته لحن شیرین و در آغوش گرفتن نیز می تواند مفید باشد.
انحراف ذهن، منحرف کردن توجه و تمرکز از موضوع نیز می تواند خروج از این شرایط را آسان تر کند. باید بدانید کودکان در این سن نسبت به آنچه که اتفاق می افتد، درک چندانی ندارند بنابراین انتظار عواقب خاصی را نمی کشند.
میتوان با نادیده گرفتن نیز گامی اصولی در تربیت کودک برداشت. باید بدانید این پروسه زمان‌بر است و حمایت عاطفی میتواند علاوه بر القای اعتمادبه‌نفس، گذر از محدودیت های مختلف را ممکن کند.
نحوه برخورد قاطع با کودکان نوپا
معمولا رفته رفته و پس از عبور از ۱۲ ماهگی و ورود به برهه یک تا دو سالگی، شاهد رفتارهای خاصی از فرزندتان هستید بی جهت نیست که حال یک کودک نوپا، لقب می گیرد. در این سن آموزش و تسلط بر مهارت های حرکتی جدید به چشم می خورد. کودک در حال اثبات استقلال و توانمندی های شخصی است.
متخصصان روانشناس همواره به خانواده‌ها توصیه می کنند، برای عبور از چالش های تربیتی مجهز به سلاح دانش و آگاهی شوند.
کودکان همواره نیاز به عشق و صداقت دارند به طور مثال به او بگویید که "تو فرزند عزیز من هستی، احتمال اینکه با این وسیله آسیب بینی زیاد است و من دوست ندارم مشکلی سلامت ات را تهدید کند."
تنبیه، سرزنش و عصبانیت می تواند واکنش متقابل را به دنبال داشته باشد. کودکان همواره در حال آموزش با جست و جوی اتفاقات مختلف هستند و نباید با ایجاد محدودیت ها و تعیین حد و مرز های بسیار، مسیر رشد توسعه را دچار انحراف کرد.
مطمئناً این قبیل مهارت ها، می توانند الگوهای تفکری را نهادینه کنند علاوه بر آنکه دغدغه آینده و سلامت روان نیز برطرف شود که موفقیت‌های عظیمی را رقم می زند.
تعیین حد و مرزها، حمایت مناسب و پشتیبانی در یک راستا هستند. والدین باید بر اساس نقشه راهی اصولی، فرآیندی ترتیب دهند تا کودکان یک تا دو سال، پس از شناخت اتفاقات پیرامون از نظر توانمندی ها نیز ارتقاء یابند.
نقاط عطف رشد زبانی و شناختی کودک نوپا
کودکان با افزایش سن، مهارت های جدیدی را کسب میکنند که آماده حضور در اجتماع می شوند. در ادامه به برخی از توانمندی ها اشاره شده است.
توانمندی جسمی کودک
در این سن، کودک برای نمایش مهارت های حرکتی تلاش مضاعفی دارد. از جمله میتوان به قدم زدن، دویدن، بالا رفتن و ضربه زدن اشاره کرد. والدین نیز معمولاً پس از مدتی با مشاهده شواهدی از توسعه مهارت های حرکتی ظریف فرزندشان، مشعوف میشوند. به طور مثال میتوان انتظار در دست گرفتن مداد و مداد شمعی را داشت.
دستاورد های حرکتی کودک با رشد عضلات خود تظاهر می یابد. در واقع رشد عضلات کودک در این برهه سنی، اتفاق می‌افتد به نحوی که گرفتن گوشه مبلمان و دویدن مسافت کوتاه نیز صورت می‌گیرد.
در اوقات فراغت کودک نیز تفاوت هایی، مشاهده میشود از جمله میتوان به توانمندی نقاشی کشیدن و قرار دادن بلوک ها بر روی یکدیگر اشاره کرد. برخی از خانواده ها ممکن است از افتادن کودک و آسیب جانی، نگران باشند اما در این سن میتوان انتظار راه رفتن همچون افراد بزرگسال را داشت.
برخی از خانواده ها در منازل کوچک و با وسایل شلوغ و پلوغ زندگی میکنند اما باید دانست که تمامی وسایل و حتی ظروف آشپزخانه برای کودک جذاب و مهیج هستند. بنابراین دور از انتظار نیست که محیط منزل را تبدیل به زمین بازی کنند.
توانمندی مرتبط با رشد عاطفی
بدخلقی و پافشاری برای تصاحب کالا و یا وسایل مدنظر، ممکن است خانواده‌ها را در این سن آزارده خاطر کند اما باید بدانید کودک در حال کاوش و یادگیری است علاوه بر آنکه ابزاری برای نمایش احساسات مختلف همچون غم، خستگی و ناامیدی است.
البته نباید انتظار داشت که فرزندتان از طریق کانال های ارتباطی کلامی به تفهیم منظور بپردازد بنابراین پریدن و افتادن بر روی زمین، اتفاق غیر معمولی نیست.
تحسین می تواند در نهادینه کردن خصوصیات مثبت کودکان، اثری محکم بر جای بگذارد. کودکان دو ساله، در بازه سنی هستند که می توانند تشویق و حمایت را درک کنند بنابراین با مشاهده اقدامات کوچکی همچون تلاش برای لباس پوشیدن، میتوان گام بزرگی در ارتقای عزت نفس صورت داد.
فرآیند اجتماعی شدن خصوصیات مثبت کودک نوپا
رشد اجتماعی، خودمحوری و اثبات استقلال در کودک نوپا به عنوان یک ویژگی ملموس همواره به چشم می خورد.
کودکان نوپا، در این سن انتظار دارند که اطرافیان تلاش همیشگی برای اجابت درخواست های آنها داشته باشند. اگر فرزندتان برای حضور در بازی‌های جمعی، پافشاری دارد، تعجب نکنید.
باید بدانید حضور در جمع می تواند پله ترقی برای کسب مهارت های اجتماعی باشد و فرصتی منحصر به فرد محسوب می شود.
بازی ها فرصت ارزنده ای جهت رشد و کسب توانمندی هستند. کودکان در بازی ها می آموزند علاوه بر آن که سرگرم نیز می شوند. بنابراین باید خانواده‌ها در این باره حساسیت داشته باشند البته نظارت به منزله دخالت نیست و فرصت تعامل سازگارانه را حل میکند.
بازی های جذاب کودکانه میتواند منجر به رشد شناختی شوند. جالب آن که رفته رفته می آموزند چگونه درک روابط بین اشیا و ایده‌ها را صورت دهند، خلاقیت های ویژه نیز متصور شوند.
مراحل رشد زبانی کودک نوپا
در این سن توانمندی کلامی نیز رشد میکند. دایره واژگان کودکان در این سن حداقل ۵۰ کلمه است. جالب آنکه جنسیت در این توانمندی بی‌تاثیر نیست به نحوی که دختران سریعتر زبان باز میکنند و ارتباط کلامی قدرتمندتری به نمایش می‌گذارند.
معمولا استفاده از جملات دو تا سه کلمه ای برای بیان خواسته ها در این سن دیده میشود. برخی ممکن است به دلیل تاخیر کلامی، چنین توانمندی نداشته باشند.
متخصصان درمانگر می توانند پس از واکاوی دقیق چالش های کلامی، برنامه های مدون پیشنهاد دهند البته در مواردی ضعف به دلیل وجود مشکلات جدی است که نیازمند مداخله و نیازمند استفاده از خدمات درمانی ویژه است.
اهمیت شناخت طریقه برخورد با کودک ۱ - ۲ ساله
برخورد با کودک یک تا دو سال می بایست متناسب با درک آنها صورت گیرد. محدودیت های جدی میتواند زمینه طغیان رفتاری را تحمیل کند.
رفته رفته در این بازه، چندین شواهدی از رشد مهارتهای مختلف، مشاهده میشود اما در برخی از موارد وجود مشکلاتی، مانع از پیمودن پله های توانمندی های عادی می شود. در ادامه به چند زنگ خطر هشدار دهنده اشاره شده است که نیازمند مداخلات درمانی متخصصان درمانگر است.
عدم وجود تعادل در زمان راه رفتن، ناتوانی در بیان کلمات و پیروی از دستورات ساده، ضعف در مهارت های معمول زندگی، نا آشنایی با اشیا همچون تلفن، چالش در استفاده از واژگان برای ساخت عبارت های دو کلمه ای به منزله زنگ خطر هشدار دهنده هستند. باید دانست در هر سنی کودک رفته‌رفته توانمندی ها و مهارت های مختلفی را کسب می کند بنابراین باید مجهز به سلاح دانش بود تا رمزگشایی اقدامات آسیب زا صورت گیرد و محدودیت‌هایی را برطرف کرد.
بازی کردن را میتوان یک فرصت منحصر به فرد برای یادگیری و ارتقای مهارت های مختلف توصیف کرد. اگر فرزندتان همواره در حال تکرار یک الگوی رفتاری است، باید بدانید علاوه بر لذت در حال آموزش نیز است بنابراین برای کشف و به ثمر رساندن توانمندی‌ها، باید فرصت بازی را فراهم کرد.
هرگز نباید در کسب مهارت ها و دانش کودک، موانعی را تحمیل کرد. حال می دانید که بازی تنها برای سرگرمی نیست بلکه فرصتی منحصربه‌فرد است تا با کشف دنیای جدید بیاموزد و شاهد ارتقاء توانمندی ها نیز باشد.
کودکان نوپا پس از یادگیری مهارتهای مختلف شاهد جهش در رشد و تکامل خواهند بود. رفته‌رفته والدین نیز از مهارتهای فرزندشان مشعوف شده و پی می‌برند که ابزاری برای کشف دنیای پیرامون و برقراری ارتباط بهتر با افراد بزرگسال است.
نقش والدین در آموزش کودکان
والدین به عنوان الگوی کودکان نقش آموزشی انکار ناپذیر دارند که باید با برخورد مناسب سبب تسهیل فرایند تربیتی شوند. داشتن اوقاتی خوش با کودک نوپا با اقدامات ساده نیز ممکن است. حتما برنامه ای برای فعالیت های ساده و تاثیرگذار داشته باشید تا شاهد رشد توانمندی های مختلف بود.
خواندن شعر های ساده و کودکانه برای آنها جذاب بوده و میتواند به همراهی دو چندان منجر میشود. برای آشنایی با اشیا و اعضای بدن می توانید از بازی های خلاقانه نیز کمک بگیرید. رنگبندی اشکال مختلف و حل پازل های ساده نیز اغلب با استقبال کودکان صورت می گیرد.
باید دانست کند و کاو و جستجو در اطراف نیز با همراهی والدین می تواند علاوه بر تقویت حواس مختلف به نتایج مثبتی نیز منجر شود.
موانع تربیت کودکان لجباز
یک تا سه سالگی دوران بسیار حساسی است که باید با تعیین محدودیت ها و قوانین نه تنها مسیر تربیتی را هموار کرد بلکه از بروز مشکلات بزرگتر در آینده نیز ممانعت نمود. در ادامه به چند توصیه اشاره شده است که می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
- برخی والدین به دلیل عشق و علاقه وافری که نسبت به فرزند خود احساس میکنند، چندان تعهدی نسبت به قوانین و دستورالعمل ها ندارند. اگر پیامد های تعیین شده برای فرزندتان روشن نشود آنها اطلاعی ندارند بلکه می آموزند تعهد نسبت به قوانین وجود ندارد که در نهایت اقتدار والدین را تضعیف میکند.
- نباید فراموش کرد همواره کودکان در حال ارزیابی رفتار بزرگسالان به ویژه والدین هستند بنابراین باید الگوی رفتاری شایسته را بر جای گذاشت.
- لجبازی و کج خلقی در کودکان خردسال اتفاق غیرمعمولی نیست حتی بهترین بچه ها که همواره مورد تحسین خانواده‌ها نیز هستند، ممکن است با پافشاری و کج خلقی اطرافیان را آزرده کنند به نحوی که احساس ناامیدی تشدید شود. اگر می خواهید بهترین راه مقابله با چنین رفتاری را بدانید، بهتر است کودک از علت اتفاق مطلع شود.
- در مواردی کودکان برای جلب توجه دست به چنین اقداماتی می‌زنند که رفته رفته تبدیل به یک عادت می شود. اجازه دهید فرزندتان کنترل امور کوچک را در دست بگیرد، این رفتار می تواند نیاز استقلال را برآورده کند و از عصبانیت های احتمالی بکاهد.
- مطرح کردن سوالات کوتاه مانند انتخاب دسر می تواند یک نمونه باشد یا هنگامی که فرزندتان در حال بازی یا سعی در کسب مهارت های جدید دارد، اسباب بازی ها و فعالیت های متناسب با سن را پیشنهاد دهید.
- قبل از انجام امور چالش برانگیز باید توانمندی کودک را در نظر بگیرید. مطمئناً نه تنها به تقویت عزت نفس منجر میشود بلکه آنها را خسته نمی‌کند. داشتن انعطاف رفتاری نیز اهمیت بسیاری دارد علاوه بر آنکه باید نسبت به درخواست های قابل اجرا، صبور بود.
- محدودیت‌های کودک را بشناسید، اگر فرزندتان سریعا دچار خستگی میشود نباید زمان زیادی را همراه او به خرید در سوپرمارکت ها مشغول شوید.
- حفظ آرامش می تواند از درجه خشم کودک بکاهد، اضافه کردن نومیدی وضعیت را پیچیده میکند.
- داشتن انتظارات واقع بینانه نیز اهمیت بسیاری دارد. در برخی از شرایط، والدین بسیار ایده آل گرا هستند و دوست دارند، فرزندشان همچون افراد بزرگسال رفتار کند. در حالی که باید بدانید در این بازه سنی با آزمون و خطا کودکان در حال یادگیری و رشد مهارت های معمولی هستند و تلاش می کنند جهان پیرامون را بشناسند.
- برای کودکان خردسال طبیعی است که همواره در حال به چالش کشاندن محدودیت ها باشند تا از این طریق نه تنها با جهان پیرامون آشنا شوند بلکه استقلال خود را به اثبات برسانند. والدین نیز تعیین محدودیت ها را ابزاری جهت حفظ سلامت فرزندشان و کمک به یادگیری اصولی در نظر می‌گیرند.
- داشتن برنامه روزانه می تواند از شیوه های ساده اما تاثیر گذار برای تعیین حد و مرز یاد شود.
- اصلاح رفتارهای ناخواسته نیز اهمیت بسیاری دارد. اگر فرزندتان با خشونت نسبت به سایرین، رفتار می کند یا لجبازی های بیش از حد نشان می دهد می توانید درباره این اتفاق، گفتگویی مسالمت آمیز داشته باشید و پیامد هایی که در انتظار است را تشریح کنید. تحسین کودک به دلیل رفتار مثبت نیز به تداوم آن منجر می شود.
- کودکان خردسال در مواردی تاکید دارند که خود تصمیم بگیرند و گارد دفاعی نسبت به پذیرش اتفاقات معمول نیز داشته باشند.
- متخصصان معتقدند ایجاد برنامه های روتین برای کودک یکی از طبیعی ترین راه ها برای تفهیم حد و مرز است. اگرچه درکی از زمان ندارند اما می توانند خود را با برنامه ریزی ها همسو کنند.
- والدین باید نخست ایمنی کودک و سلامت او را در نظر بگیرند، سپس فضایی فراهم کنند تا بتوانند استقلال خود را به نمایش بگذارند، علاوه برآنکه امکان ابراز طیف وسیعی از احساسات نیز وجود داشته باشد.
- برخی از کودکان، ممکن است با فعالیت هایی موجب عصبانیت و خشم والدین شوند اما تنبیه و سرزنش نمی تواند تاثیرگذار باشد بلکه رابطه دوستانه را نیز محدود میکند.
سخن آخر
هیچ پدر و مادری را نمیتوان یافت که عشق کاملی نسبت به کودک خود احساس نکرده باشد. اما در برخی از دوره های زمانی، ناامیدی و عصبانیت بر او غالب نشده باشد. کودکان به دلیل کشف جهان پیرامون و تسلط بر مهارت های جدید، اغلب هیجان زده هستند و ممکن است، دست به اقداماتی بزنند. شناخت طریقه برخورد با کودک ۱ - ۲ ساله، اهمیت بسیاری دارد.
شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.
افزودن دیدگاه جدید