طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله

مرکز نورولند
بروزرسانی: نوامبر ۲۰۲۳
مدت مطالعه: ۹ دقیقه

طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله را باید آموزش دید. تربیت کودک از دغدغه‌های تمامی والدین است که مایلند فرزندی داشته باشند که همواره مایه افتخار آنها باشد. شناخت مراحل رشد کودک، می تواند تغییرات مثبت را به دنبال داشته باشد. مطمئناً کارشناسان خبره نیز می توانند نقشه راهی اصولی را ترسیم کنند تا ضمن حفظ عزت نفس کودک، توانمندی های ذاتی نیز شکوفا شوند.

سختی های مسیر تربیت کودکان

کودکان روحیه حساسی دارند، علاوه بر آن که ممکن است با چالش‌های متفاوتی به دلیل کندوکاو محیط پیرامون و شناخت، صورت گیرد. ایمن کردن فضا و حمایت مهمترین گام برای داشتن اوقات خوش کودکان است. در ادامه نیز به نکاتی اشاره شده است.

انتخاب اسباب بازی های مناسب سن کودک: بازی، زمینه رشد سالم کودکان را فراهم می‌کند. نیاز نیست وسایل گران قیمت خریداری شوند، حتی قابلمه ها و جعبه های مقوایی موجود در منزل نیز می توانند در تصویرسازی و تقویت قوه تخیل نقش داشته باشند.

فراهم کردن فعالیت های خارج از خانه: برای داشتن اوقاتی خوش در خارج از منزل، نیاز است که نکاتی را مدنظر داشت. تهیه میان وعده های سالم و جذاب و انتخاب اسباب بازی های مورد علاقه می‌تواند مشارکت فعال را برای این گروه ممکن کند. نباید فراموش کرد، تعیین قوانین معقول می‌تواند از انتظارات بیش از حد جلوگیری کند علاوه بر آنکه مهارت خودکنترلی را ممکن می سازد.

تعیین قوانین مسالمت‌آمیز: کودکان تحمل محدودیت های بیش از حد را ندارند بلکه می‌تواند به خشونت رفتاری نیز منجر شود. حتماً نسبت به سن، آموزشاتی را درباره قوانین مدنظر، مطرح کنید. متاسفانه برخی از خانواده ها، اقدام به کتک زدن می کنند که نه تنها اثر طولانی مدتی را بر جای نمی‌گذارد بلکه فرد را مستعد ابتلا به اختلالاتی در آینده نیز می کند. اگر فرزندتان همواره نافرمانی می‌کند، نیاز است دلیل چنین رفتاری را شناسایی کنید. شاید گرسنگی و بی حوصلگی عامل پنهان باشد، علاوه بر آنکه درک نکردن قوانین، ممکن است سردرگمی و پرخاش را به دنبال داشته باشد.

انعطاف رفتاری: برای تربیت کودکان ۴ ساله، نیاز به صبر و انعطاف بسیار والدین است. نباید انتظار داشت که همواره قوانین را رعایت کنند و اگر دچار اشتباه شدند، بهترین تاکتیک، حمایت و پشتیبانی است. والدین باید بازی ها را نیز زمینه ای برای یادگیری در نظر بگیرند که تجربه ای به دنبال دارد. پایبندی به قوانین اهمیت بسیاری دارد. مطمئنا اگر کودک ببیند، والدین برخی از روزها پافشاری بسیاری دارند و برخی اوقات دیگر، اعتنائی چندانی ندارند می تواند موجب تعجب و کمرنگ کردن اراده شود. بیان خلاقانه قوانین و قواعد می تواند برای درک درست این دغدغه را کمرنگ کند. کمتر کودکی را می‌توان یافت که از شنیدن داستان لذت نبرد علاوه بر آنکه فرصتی جهت یادگیری و درک جهان پیرامون نیز هست.

بیان داستان های مهیج: بیان داستان ها کمک می کند، کودک با احساسات خود کنار آید و نوعی همزاد پنداری را تجربه کند. مطالعه کتاب های آموزشی برای والدین اهمیت بسیاری دارد تا با مداخلات غیرمنطقی، موجب تشدید مشکلات نشوند. شاید ساده به نظر برسد اما استفاده از لحن آرام و محکم و داشتن تماس چشمی، نتایج شگرفی بر تغییرات رفتار به دنبال دارد. اگر میخواهید پیامدهای بی توجهی به قوانین را به کودکان، تفهیم کنید، بلافاصله پس از رفتار ناخواسته، اعمال نظر داشته باشید. مطمئنا پس از گذشت مدتی، کودک فراموش میکند و نمایش بازخورد مثبت نیز اهمیت بسیاری دارد. شما می‌توانید با تحسین و تشویق و حتی در آغوش گرفتن کمک به ارتقا اعتماد به نفس فرزندتان کنید علاوه بر آنکه روند تکرار چنین فعالیت‌هایی را نیز صورت دهید.

سختی های طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله

تربیت درست کودک ساده نیست و هر پدر و مادری در یک برهه زمانی، درباره جزئیات آن دغدغه هایی را تجربه می‌کند. مطمئنا نمی‌توان برای این مسیر تنها به دانش خود اکتفا کرد، اصول تربیتی می بایست از زمان خردسالی، پیگیری شوند.

اصول تربیتی میبایست از زمان نوزادی تا نوجوانی و جوانی دنبال شوند. حفظ آرامش و کسب دانش می تواند از بروز مشکلات پیشگیری کند.

خوشبختانه حال کتاب های متعددی وجود دارد که در این زمینه راهنمایی هایی را ارزانی می‌دارد. متخصصان درمانگر نیز آماده هستند تا با واکاوی دقیق و پیشنهاد شیوه های موثر بروز اختلالات و مشکلات پیچیده را برطرف کنند.

متاسفانه برخی از والدین به دلیل بی تجربگی و حتی آشفتگی فکر نمی توانند نسبت به رفتارهای معمول کودکان، خونسرد باشند و حتی اقدام به کتک زدن و فریاد می کنند. اگر چه چنین رفتاری بسیار مخرب است اما باید پذیرفت که نتایج آن در آینده بیشتر قابل پیگیری هستند به نحوی که پیامدهای پررنگی را بر بقیه زندگی کودک تحمیل می کند.

ترک تحصیل، افسردگی، مصرف مواد مخدر، خودکشی و درگیری با بیماری‌های قلبی را می توان از این موارد اشاره کرد. رابطه سالم بین والدین و فرزند و داشتن قوانین روشن از بروز مشکلات پیشگیری می کند. در ادامه به چند مورد اشاره شده است.

اهمیت وقت گذرانی با کودک

یک رابطه خوب یک شبه پدید نمی‌آید، والدین باید همواره اوقاتی را با فرزندشان سپری کنند که می تواند به شکل آواز خواندن در حین شستن ظروف یا حرف زدن در حین شستشوی لباس ها باشد. آنچه که اهمیت دارد تمرکز بر روی کودک است بنابراین باید تلویزیون و تلفن همراه را خاموش کرد تا کودک احساس کند، زمان تنها به او اختصاص دارد.

اگرچه آرزوی برخی از والدین است که فرزندی با اخلاقیات خاص داشته باشند. اما باید بدانید که چنین شیوه تربیتی بسیار خطرناک است. والدین باید بر جنبه‌های منفی رفتار کودک نیز توجه داشته باشند. در مواردی کودک این رفتارها را وسیله‌ای برای جلب توجه به کار می‌برد که می‌تواند به تداوم نیز منجر شود.

تعریف و تمجید از فرزندتان می توانند حس دوست داشته شدن و منحصر به فرد بودن را پررنگ کند. اگر فرزندتان کار خوبی را انجام میدهد، او را تحسین کنید. حتی ممکن است تنها بازی با خواهر و برادرش باشد. ایجاد محدودیت ها می تواند منجر به کارهای احمقانه نیز شود.

بهتر است جزئیات به درستی و به شکل واضح بیان شوند به طور مثال "اسباب بازی ها را بردار و دوباره در جعبه قرار بده". احتمال انجام و پیگیری نسبت به چنین درخواست‌های بیشتر است.

تعیین سرگرمی های خلاقانه به سرعت می تواند توجه و تمرکز کودک را نسبت به محرک های مختلف کاهش دهد.

برای سرگرمی خلاقانه میتوانید فعالیت‌های متعددی را در نظر بگیرید علاوه بر آن که انرژی در مسیری درست هدایت می‌شود. مداخله مستقیم والدین در بازی ها، اغلب اوضاع را بدتر می‌کند. بهتر است به عنوان حامی دورتر نظاره‌گر بوده و تنها زمانی که شرایط پیچیده میشود به شکل غیرمستقیم نظر خود را مطرح کنند.

نحوه ارتباط با کودک ۵ - ۴ ساله

طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله سخت نیست. وقت گذراندن با نوزادان بدون هزینه و بسیار سرگرم‌کننده است. بازی با قاشق ها و قابلمه، آواز خواندن و تغییر حالت صورت میتواند موجب بازی و تفریح شود که برای رشد مغز نیز فوایدی را به دنبال دارد. اما با افزایش سن، نحوه ارتباط با کودک دچار تغییراتی می شود. این گروه باید توانمندی های خود را بشناسند و مورد قدردانی قرار گیرند.

شیوه تربیت کودک ۴ تا ۵ سال، اهمیت بسیاری دارد، با توجه به آنکه نیاز است، استقلال و اعتماد به نفس حفظ شود. متاسفانه برخی از والدین برای انتخاب سبک تربیتی متناسب با شرایط، ویژگی‌های سنی و شخصیت خاص فرزندشان را در نظر نمی‌گیرند. مطمئناً نه تنها نباید انتظار فرزندی سالم داشت بلکه ممکن است مشکلات بیشتری را نسبت به سایرین تجربه کنند.

حال منابع معتبر بسیاری وجود دارند که به والدین کمک می‌کنند تا متناسب با نیاز های تربیتی کودک، بهترین عملکرد را صورت دهند.

تغییرات شناختی کودکان ۴ تا ۵ سال

مراحل رشدی کودکان متناسب با افزایش سن متغیر است. والدین باید پس از شناسایی نیازهای اولیه و اساسی فرزندانشان، برنامه تربیتی را تنظیم کنند. اهمیت به رشد شناختی و زبانی در این بازه سنی، اهمیت فراوانی دارد. از دیگر وجوه شخصیتی کودک باید گسترش ظرفیت های زبانی و توانمندی‌های تکلمی را اشاره کرد.

بنابراین باید انتظار رشد شناختی کودک و تفکر را داشت. برخی از والدین تصور می‌کنند کودک از نظر عقلانی رشد چندانی ندارد و با پاسخ های دور از ذهن، مسیر فکری را منحرف می‌کنند.

اما نباید فراموش کرد که تربیت فرزند خانواده، ساده نیست و کنترل هیجانات درونی چالش دارد. در ادامه، اشاره به شاخص ترین توانایی های شناختی و زبانی در سنین ۴ تا ۵ سال داریم تا آگاهی بهتری نسبت به این وجوه شخصیتی فرزندتان داشته باشید.

  • توانمندی شمارش اعداد ۱تا ۱۰ کسب و توانمندی شناخت بهتر نسبت به درک مفهوم زمان
  • آموزش آدرس و ثبت شماره تلفن در ذهن
  • تربیت کودک باتوجه به تغییرات و رشد حرکتی کودکان ۴ تا ۵ سال میبایست هماهنگ باشد.
  • با ورود به برهه سنی ۴ تا ۵ سال، کودکان از نظر تغییرات رشدی و حرکتی نیز ارتقاء می‌یابند به نحوی که می توان مشارکت بیشتر نسبت به بازیهای و فعالیت های بدنی را اشاره داشت، علاوه بر آنکه همواره علاقمند به حضور در فعالیت هایی که شامل دویدن، پریدن و بازی با توپ هستند، دارند.
  • شاید تعجب کنید که از نظر مهارت های حرکتی ظریف نیز پیشرفت قابل توجهی دارند به نحوی که می‌توانند مداد و خودکار را در دست گرفته و حتی به نگارش اسم خود و برخی کلمات بپردازند.
  • نقاشی به عنوان یک مهارت ساده و تصویرسازی بهتر در بین کودکان استفاده میشود که در این سن، می توان شاهد پیشرفت توانمندی های حرکتی بود. به طور مثال در تصویر کشیدن آدم ها، جزئیات بیشتری را در نظر می‌گیرند.

نکاتی برای طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله

سبک تربیتی می بایست متناسب با عوامل متعددی تنظیم شود اما در ادامه به نکاتی اشاره شده است تا بتوان شاهد تربیت هدفمند کودک ۴ تا ۵ ساله بود، علاوه بر آن که والدین نیز چالش کمتری را احساس کنند، مشکلات هم کمرنگ خواهد شد.

برقراری ارتباط و حضور در بازی

بازی تنها یک فعالیت جهت سرگرمی نیست بلکه می‌توان آن را فعالیتی هدفمند دانست که کمک می کند، در اوقات فراغت، کودک مهارت های مختلف را نیز بیاموزد.

حضور والدین در بازی و ایفای نقش‌های مختلف می‌تواند به ارتقا رشد زبان نیز منجر شود علاوه بر آن که پیشرفت سطح شناختی و تفکری را نیز به دنبال داشته باشد.

بهتر است در تنطیم برنامه تفریحی فرزندتان، فعالیت های بدنی را در قالب بازی بگنجانید تا شاهد بهبود مهارت‌های حرکتی نیز باشید. مطمئنا برای حضور در اجتماع نیز دغدغه کمتری را احساس خواهد کرد.

نیازهای شخصی متناسب با سن کودک

در نظر گرفتن نیازهای شخصی متناسب با سن کودک، زمینه اجتماعی شدن را فراهم کرده است تا شاهد ابراز احساسات درونی بود، همچنین تلاش برای جلب نظر اطرافیان نیز صورت می‌گیرد. والدین همواره باید واکنش های فرزندشان را رصد کنند و هر گونه تلاش را تایید کنند.

مطمئنا سرکوب و سرزنش، می تواند زمینه ساز بروز اختلالات رفتاری شود. سرکشی و لجبازی، نمونه هایی از تلاش های کودک برای جلب نظر والدین عنوان می‌شود بنابراین مطمئناً اقداماتی مانند تنبیه و سرزنش نه تنها تاثیرگذار نیست بلکه می تواند اعتماد به نفس را مخدوش کرده و فرصت معمولترین امور را نیز از بین ببرد.

مشارکت و همراهی کودک در امور روزمره

خانواده را میتوان نمونه ای کوچک از اجتماع توصیف کرد. کودکان ۴ تا ۵ سال تمایل بسیاری دارند که برای انجام فعالیت های روزمره با والدین همراهی داشته باشند. چنین اقدامی می‌تواند تاثیر شگرفی در رشد اجتماعی کودک برجای بگذارد. خانواده هایی که در این زمینه اعمال نظر خشونت آمیز دارند و یا با محدودیت های بسیار، استقلال کودک را مخدوش می‌کنند.

در نظر گرفتن نگرانی‌های کودک ۴ تا ۵ سال

در این برهه سنی، ممکن است دغدغه‌های نسبت به ورود در محیط‌های آموزشی مانند پیش دبستانی و مدرسه احساس کنند. گفتگو درباره ترس ها و نگرانی ها می تواند چنین احساسی را کاهش دهد علاوه بر آنکه زمینه ارتباط درست نیز فراهم می‌شود.

تبعات تربیت نادرست کودکان

متاسفانه برخی از کودکان علیرغم داشتن حمایت والدین، اقدام به لجبازی می کنند. استفاده از تکنیک های ساده اما هوشمندانه، می‌تواند موثر باشد. اگر فرزندتان برای بیان خواسته ها و حالات درونی، قادر به بیان شفاف نیست، می بایست کانال ارتباطی جدید را انتخاب کنید.

برخی از کودکان ممکن است با مشکلات جدی تر مانند بدخوابی، ناخن جویدن، دندان قروچه و شب ادراری، دست و پنجه نرم کنند. افراد متخصص و درمانگر مانند روانشناس کودک می‌توانند پیشنهاداتی را ارائه کنند.

حتی می توانید در امور روزمره مانند انتخاب لباس، غذا و امور ساده مانند بستن بند کفش، دعوت کنید. مطمئنا با درک بهتر حس استقلال و فردیت خود، کمتر مشکلاتی مانند بدخلقی و پرخاش را نشان می‌دهد.

یکی از اشتباهات فاحش در طریقه برخورد با کودک ۴ - ۵ ساله، عدم تعادل بین استقلال و قدرت شخصی است. مطمئنا برآورده کردن سریع درخواست ها تاثیرگذار نیست بلکه می‌تواند توقع اضافه را موجب شود، در بزرگسالی نیز شخصیتی غیر قابل اعتماد را به نمایش بگذارد.

تربیت کودک ها ساده نیست بلکه می تواند مسیری پر پیچ و خم برای والدین توصیف شود که برخی از کودکان به دلیل رفتارهای نادرست، آرامش را به هم می‌زنند که ممکن است منجر به خشم و عصبانیت والدین نیز شود تا اصلاح رفتار صورت گیرد.

مطمئناً گفتگوی غیر مستقیم و آموزش منجر به رفتار درست می شود. نباید فراموش کرد که پدر و مادر به عنوان الگو محسوب می شوند و هرگونه اشتباه می‌تواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد.

مشاوره آنلاین

شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.

افزودن دیدگاه جدید