از کجا بفهمیم کودک دچار اختلال خواندن است؟

از کجا بفهمیم کودک دچار اختلال خواندن است؟ از سوالات معمول والدین است. نارساخوانی یک اختلال یادگیری خاص است که شخص توانمندی در یافتن کلمات درست نداشته به نحوی که درک درستی نشان نمی دهد و اشتباهات کلامی دور از انتظار نیست. این اختلال می‌تواند فرآیند یادگیری و تحصیل را پیچیده کند. شدت علائم در گروه درگیر یکسان نیست. در این مطلب اطلاعات تکمیلی اشاره شده است.

شواهد هشدار دهنده اختلال خواندن

کودکان مهارت خواندن را با سرعت های متفاوتی می آموزند. بنابراین درگیری با مشکلات مختلف، اتفاقی معمولی است. اما اگر فرزندتان علی‌رغم آموزش درست و مدت طولانی نتوانسته این توانمندی را کسب کند، می تواند بیانگر وجود اختلال باشد.

گروه درگیر، ضعف در واج شناسی یا تشخیص و بیان اصوات دارند. در واقع این گروه برای رمزگشایی کلمات، چالشی هایی را تجربه می‌کنند. ممکن است با این صداها، واژه های تشکیل دهنده را تقسیم کنند و کلمات جدیدی را تلفظ کنند بنابراین بیان سریع کلمات به درستی صورت نمی گیرد.

تشخیص زودهنگام اختلال خواندن اهمیت بسیاری دارد. این مشکل بر توانمندی تولید سریع کلمات، تداخل ایجاد می‌کند که می‌تواند تعاملات با همسالان را در موقعیت‌های اجتماعی تحت تاثیر قرار دهد. متاسفانه در گذشته، اطلاعات عمومی مردم چندان بالا نبود حتی زمان تشخیص نیز به درستی پیش نمی آمد.

بنابراین این گروه، در یادگیری مهارت خواندن ناامید بودند و اغلب تنبل و احمق شناخته می شدند. استفاده از خدمات درمانی می تواند به اکتشاف استعدادهای پنهان منجر شود تا کودک نیز شخصیتی باهوش و توانمند را به نمایش بگذارد.

تشخیص اختلال خواندن چگونه است؟

والدین می توانند به عنوان نخستین افراد، شواهد نشان دهنده اختلالات یادگیری را تشخیص دهند. مشکلات شنوایی، عوامل اجتماعی و محیطی_شناختی می توانند از علل احتمالی چنین چالشی بیان شوند. برای ارزیابی دقیق و تاثیر خدمات درمانی کودکی که در حال آموزش مهارت خواندن است می بایست صبور بود.

معلمان معمولا با مشاهده چالش هایی همچون مهارت کم در رمزگشایی اصوات، درک مطلب و تشخیص کلمات و یا مهارت زبان خواندن کمتر از حد متوسط، نیاز به ارزیابی دقیق را توصیه می کنند. درمانگران که میتوانند روانشناس کودک، گفتار درمانگر و بینایی سنج و شنوایی شناس باشند، از طریق تست هایی، ارزیابی دقیق را صورت دهند.

نحوه کمک به کودکان درگیر اختلال خواندن

اختلال خواندن زمانی کمرنگ می شود که پشتیبانی های مبتنی بر شواهد در دسترس کودکان قرار گیرد. از برنامه درمانی مناسب می‌بایست آموزش چند حسی در مهارتهای خواندن را اشاره کرد علاوه بر اینکه، شدت مداخله بر اساس شدت درگیری می‌تواند به صورت گروهی و یا آموزش هدفمند خصوصی باشد. مهارت های واج شناسی، شناخت لغات و درک مطلب نیز باید به درستی تقویت شوند.

برای کودکانی که در حال مبارزه با چنین چالشی هستند، تشویق و حمایت اهمیت بسیاری دارد تا اعتماد به نفس تقویت شود بنابراین باید مهارت های دیگر همچون حضور در فعالیت های ورزشی، نمایش هنر و دانش را مهم تلقی کرد تا چنین ضعفی کمتر به چشم خورد.

بیان داستان های افراد موفق همچون نویسندگان و مشاهیر که در عین ابتلا به نارساخوانی، موفقیت هایی را به نمایش گذاشته اند می‌تواند حس بهتری را در این گروه منجر شود.

کتاب های صوتی و فناوری نیز به کمک کودک می آیند تا چنین ضعفی را پوشش دهد. برنامه هایی که میتوانند با تبدیل واج شناختی به صورت بازی، یادگیری را سرگرم کننده نمایند نیز توصیه می شود.

تمارین تاثیر گذار بر اختلال خواندن

متاسفانه برخی به دلیل عدم تشخیص زودهنگام دچار تبعاتی چشمگیر شده اند. استفاده از خدمات درمانی نه تنها به کاهش مشکلات این نوع اختلال منجر می شود بلکه می تواند دیگر تبعات این چالش همچون توانایی اجتماعی شدن و یا کارکردهای اجرایی را نیز بهبود ببخشد. استفاده از خدمات درمانی درست، اهمیت بسیاری دارد. روانشناس کودک درک درستی از این اختلال دارد و می تواند راهکار های ایمنی را پیشنهاد دهد. برخی از تمرین هایی که میتواند برای اختلال خواندن کمک کننده باشد:

• اختلال خواندن نیازمند مشارکت فعال خانواده ها نیز هست تا کودک بتواند از این چالش به خوبی عبور کند.
• فعالیت های زبانی مانند برقراری مکالمه، توصیف تصاویر، گفتن نام فیلم ها، دنبال کردن دستورالعمل ها برای انجام یک کاردستی نیز مفید هستند.
• از فعالیت های مرتبط با سوادآموزی می توان اشاره کرد، کودک کلماتی را که با یک حرف خاص شروع میشوند را بیابد.
• فعالیت های ریتم دار مانند راه رفتن با ریتم موسیقی و ضرب آهنگ نیز تاثیرگذار هستند.
• فعالیتهای توجه به حافظه فعال نیز از دیگر تمارین بوده که می‌تواند به کاهش تبعات این اختلال کمک کند.
• از کودک بخواهید که کلمات و عبارات طولانی را تکرار کند و یا به دنبال یافتن تفاوت‌های شکل نوشتاری باشد.

نقش خانواده ها برای کاهش تبعات اختلال خواندن

نارساخوانی تنها فعالیت های تحصیلی را تحت تاثیر قرار نمی دهد بلکه می تواند روحیه و انگیزه شخص را نیز کاهش دهد. خانواده‌ها می‌توانند با حمایت عاطفی نقش مهمی را در بهبود این اختلال ایفا کنند.

باید هرچه زودتر، نارساخوانی کودک را بپذیرید تا با اتخاذ حمایت لازم، رشد علمی و فردی صورت بگیرد. کسب اطلاعات دقیق برای مقابله بهتر با این اختلال نیز اهمیت بسیار دارد.

نباید با استرس و نگرانی موجب تشدید این اختلالات شوید. والدین باید خانه را به مکانی امن و حمایتی تبدیل کنند تا کودک را تشویق به آموزش کرده و عملکرد مدرسه و تحصیلی نیز بهبود یابد.

عزت نفس کودک را باید بدون مقایسه با دیگران و شناسایی نقاط قوت کودک دو چندان کرد به نحوی که حضور چشمگیر در فعالیت ها و وظایف روزانه داشته باشد. اختصاص زمان کافی برای انجام تکالیف و مطالعه نیز اهمیت بسیاری دارد.

والدین خود نیز باید همواره در جلسات روانشناسی حضور داشته باشند تا آموزش کافی برای ارتباط با این گروه از کودکان را بیاموزند.

برای این گروه از کودکان جهت مطالعه، انتخاب کتابهای مورد علاقه و فراهم کردن موقعیت های خوشایند در منزل، می توانند به مشارکت بهتر منجر شود.

سخن آخر

نارساخوانی تنها توانمندی خواندن را تحت تاثیر قرار نمی دهد بلکه هزینه های روحی و مالی پنهانی نیز دارد. این گروه اغلب نمی توانند اقدام به بلند خواندن مطالب کنند و برای حضور در کلاس درس، احساس ناامیدی و خجالت را تجربه می‌کنند. خانواده‌ها باید بدانند درمان چنین اختلالی اهمیت بسیاری دارد. مشکلات ناشی از نارساخوانی فراتر از مدرسه هستند و می توانند فعالیت های روزمره و زندگی اجتماعی_شغلی را نیز تحت تاثیر قرار دهند.