بیقراری و عدم تمرکز چه ارتباطی با هم دارند؟

بیقراری و عدم تمرکز چه ارتباطی با هم دارند؟

بیقراری و عدم تمرکز چه ارتباطی با هم دارند؟ پاسخ به این سوال مهم و پرچالش میتواند دغدغه خانواده‌ها را کاهش دهد. امروزه انجام فعالیت های ساده نیز نیاز به تمرکز بالایی دارد. ورزش بدنی، مطالعه و حتی دنبال کردن موضوع مکالمه نیاز به توجه و جمع بندی اصولی دارد. برخی از افراد نمی توانند سرنخ ها را واکاوی کنند و ممکن است عکس العمل های نامربوط نشان دهند. در این مطلب می توانید اطلاعاتی کاربردی برای شناخت علائم این مشکل و استفاده از راهکارهای درمانی را کسب کنید.

رابطه بیش فعالی و عدم تمرکز

برخی از کودکان به دلیل درگیری با اختلال بیش فعالی، نمیتوانند تمرکز داشته باشند. اگر فرزندتان با علائم هشدار دهنده مانند تکانشگری، بی قراری و ناتوانی در سازماندهی امور مواجه است، ممکن بوده حتی نشان دهنده وجود اختلال بیش فعالی باشد. کودکان بسیاری با چنین چالشی مواجه هستند که می‌تواند محدودیت هایی را برای روابط اجتماعی، عملکرد شغلی و تحصیلی منجر شود. شیوه های درمانی متفاوتی بر اساس شواهد پیشنهاد می شود اما نمی توان بدون مشورت با پزشک، دست به اقدام زد. متخصصان درمانگر، پس از شناسایی دقیق علائم و نشانه‌های این اختلال، برنامه درمانی تاثیرگذاری را پیشنهاد می‌دهند بنابراین مراجعه در زمان طلایی می تواند به بازدهی دوچندان منجر شود.

علایم بی قراری در کودکان

بی قراری، مشکل شایعی است که بسیاری از آن رنج می برند. لرزیدن و افزایش ضربان قلب می تواند از مشکلاتی باشد که بیانگر این شواهد است. صورت رنگ پریده، برافروختگی یا فشار معده و بیحالی نیز می‌تواند نشان‌دهنده چنین مشکلی باشد. اما رهایی از شرایط ناراحت کننده می تواند آرامش خیال را به همراه داشته باشد. متخصصان معتقدند درگیری با بی قراری، چندان غیرطبیعی نیست اما اگر فرد همواره اوقات پر تنش و بی قراری را تجربه می‌کند، بهتر است برای حفظ سلامتی مراجعه به درمانگر را به عنوان یک اولویت در نظر بگیرد.

تشخیص اختلال کمبود توجه

بیش فعالی در تمامی افراد به یک شکل تظاهر نمی یابد. متخصصان درمانگر، تقسیم بندی خاصی دارند که در ادامه به هر یک اشاره شده است که باید در نظر گرفت، چنین شواهدی بر خلاف رشد طبیعی کودک هستند. وجود اختلال بیش فعالی، زمانی اثبات میشود که باید این مشکلات، حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشند.

عدم توجه

• کودک قادر به تمرکز بر جزئیات، تکالیف مدرسه و دیگر فعالیت‌ها نیست.
• حفظ تمرکز حین کار یا فعالیت های بازی ممکن نیست.
• نمی‌توان انتظار حفظ ارتباط کلامی را از فرد درگیر داشت.
• سرپیچی مکرر از دستورالعمل‌ها، ناتوانی در انجام تکالیف مدرسه، کارهای روزمره و فعالیت های کاری نیز تبدیل به اتفاقی معمول می شود.
• سازماندهی امور و فعالیت ها اغلب دشوار به نظر می‌رسد.
• کودک تمایل ندارد فعالیت هایی که نیاز به حفظ تمرکز دارند، مانند تکالیف مدرسه را انجام دهد.
• گم شدن مکرر اسباب‌بازی‌ها، کتاب و ابزار اتفاق معمولی است که کودک را فراموشکار جلوه می دهد.
• محرک های محیطی به راحتی حواس کودک را پرت می کنند.
• اغلب در طول فعالیت های روزانه، جزئیات را فراموش میکند.

بیش فعالی

• بی قراری مکرر، حرکات دست و پا و ناتوانی در حفظ موقعیت برای نشستن از علائم مشهود است.
• کودکان نمی توانند در کلاس‌های درس و موقعیت هایی که نیاز به نشستن است، حضور فعالی داشته باشند.
• کودک اغلب در موقعیت های نامناسب می دود یا در حال بالا و پایین رفتن است.
• کودک علاقه به بازی آرام و یا شرکت در فعالیت های ثابت ندارد و همیشه آماده حرکت به نظر می‌رسد.
• اغلب در حال صحبت کردن دیده می شود.
• کودک نمی‌تواند برای رسیدن نوبت و شنیدن سوالات، منتظر بماند.
• مداخلات مکرر در فعالیتهای دیگران نیز دور از انتظار نیست.

مختلط

این گروه از کودکان، علائم تکانشگری و بی توجهی را همزمان نشان میدهند. شناسایی این گروه می بایست با ارزیابی اصولی انجام گیرد. در صورت عدم درمان، آسیب های اجتماعی، تحصیلی و شغلی قابل توجهی در انتظار کودک است به نحوی که اختلالات خواب، مشکلات گوارشی، ضعف، بی اشتهایی و استرس می تواند فرد را آزار دهد.

علل احتمالی مشکلات عدم تمرکز در کودکان و بزرگسالان

جهت جلوگیری از عدم تمرکز، نیاز به شناسایی دقیق علت این اختلال است تا بر اساس شواهد، بتوان اقداماتی را تاثیرگذار عنوان کرد. ممکن است، متخصصان روانپزشک برای تمرکز و حذف عوامل حواس پرتی، روان‌درمانی را پیشنهاد بدهند. در مواردی، وابستگی به مواد مخدر منجر به نداشتن تمرکز شده است بنابراین برای زندگی عادی نیاز است در کاربرد شیوه‌های درمانی تعلل نداشت.

استرس و کار بیش از حد: خستگی ناشی از فعالیت‌های مختلف مانند تحصیل در مدرسه و یا انجام مسئولیت های مختلف به ویژه در برنامه فشرده و شلوغ می تواند منجر به عدم تمرکز شود بنابراین داشتن استراحت کافی و ذهن آرام پیشنهاد میشود.

مشکلات روحی: اضطراب، عدم تعادل عاطفی و حتی کمبود خواب می توانند در کودکان تمرکز ضعیف را منجر شوند بنابراین خانواده‌ها باید نسبت به شناسایی و رفع چنین چالش هایی، اقداماتی را صورت دهند.

بیش فعالی: بیش فعالی از اختلالات شایع کودکان است که می‌تواند برای گروهی به شکل عدم تمرکز، تظاهر یابد.

مشکلات جسمی و فیزیکی: مشکلات جسمی و فیزیکی مانند عدم تعادل هورمونی، نداشتن قدرت جسمانی، آنفولانزا، ذات‌الریه و سموم محیطی نیز در تظاهر چنین علائمی، تاثیر گذار عنوان شده اند.

فقدان توان عضلانی: توان ناکافی عضلات در تمرکز ضعیف، به عنوان یک عامل اساسی یاد می شود. به طور مثال اگر فرزندتان مجبور است در مدرسه تلاش مضاعفی برای درست نشستن داشته باشد، انرژی کافی برای حفظ تمرکز باقی نمی ماند.

تشخیص عدم تمرکز در کودکان

عدم تمرکز در کودکان ممکن است منجر به تظاهر موقعیت های خنده دار نیز شود اما باید دانست وضعیت ناراحت کننده و تهدید کننده بوده و مراجعه به پزشک الزامی است. در مواردی که مشکلات ناشی از تمرکز به طور ناگهانی رخ میدهد که قابل توضیح نیست، پزشک می تواند به شناسایی علائم و پیشنهاد اقدامات درمانی کمک کند. افسردگی و درگیری با مشکلاتی مانند پرکاری غده تیروئید نیز می توانند در بی قراری درونی به عنوان ریشه اصلی یاد شوند. کودکان در سنین دبستان برای حفظ تمرکز نیاز به استراحت دارند تا به بازدهی اصولی منجر شود.

راه حل درمان عدم تمرکز در کودکان

درمان تمرکز ضعیف در کودکان می بایست به سرعت صورت گیرد. تربیت سختگیرانه والدین، استرس، بیش فعالی میتواند منجر به چنین شواهدی شود. برای رهایی از این مشکل، استراحت منظم داشتن، خواب کافی، ورزش، رژیم غذایی متعادل، تکنیک‌های آرام‌سازی و درمان بیماری‌های زمینه‌ای پیشنهاد می شود. در ادامه نیز نکاتی کلی به کودکان و بزرگسالان درگیر اشاره کرده ایم که می تواند بسیار کمک کننده باشد:

داشتن تغذیه مناسب: استفاده از رژیم غذایی متعادل و متنوع می تواند به مغز برای تامین مواد مغذی مورد نیاز کمک کند که از بروز عدم تمرکز نیز پیشگیری می‌کند.

نوشیدن آب کافی: تشنگی میتواند منجر به عدم تمرکز شود، بنابراین باید آب سالم و نوشیدنی هایی مانند چای مصرف کرد.

اجتناب از خوردن برخی مواد: دریافت مواد حاوی کافئین، نیکوتین و الکل می تواند منجر به عدم تمرکز شود.

مصرف داروهای آرامبخش: چنین داروهایی محرک بوده و منجر به عدم تمرکز میشود.

داشتن استراحت منظم: نیاز است فرد، هرازگاهی به بدن و ذهن خود فرصت استراحت دهد تا استرس و فشار کاری کاهش یابد‌. پیاده روی در هوای تازه می تواند مشکلات عدم تمرکز را کاهش دهد.

خواب کافی: می‌بایست مطمئن شد که کودک خواب کافی دارد تا شاهد کاهش مشکلات تمرکزی بود. برنامه منظم خواب و بیدار شدن می‌تواند به سبک زندگی سالم منجر شود.

تکنیک‌های آرام‌سازی: روشهای تمدد اعصاب مانند یوگا و مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس‌های زندگی روزمره و مشکلات خواب عصبی کمک کنند.

استفاده متعادل از وسایل مرتبط با تکنولوژی: محدود کردن استفاده از رسانه‌هایی مانند تلویزیون، کامپیوتر، گوشی هوشمند و غیره می بایست صورت گیرد. با کاهش محرکهای بیرونی، تمرکز به طور فزاینده‌ای بهبود می یابد.

ماساژ گوش: ماساژ گوش نیز به بهبود تمرکز منجر می‌شود. می‌توان در فرصت‌های مختلف روز، لاله گوش را با نوک انگشتان لمس کرد، سپس آن را رها کرد.

تمرینات تنفسی: برای بهبود تمرکز و کاهش استرس، فرد می تواند تمرینی را به این صورت انجام دهد که صاف نشسته و پاهای خود را در کنار هم روی زمین قرار دهد سپس دست های خود را روی ران ها گذاشته و با بستن چشمان، چندین بار نفس عمیق بکشد.

مصرف گیاهان دارویی: پس از مشورت با پزشک می توان مصرف گیاهان دارویی مانند ریشه جینسینگ را امتحان نمود که به بهبود خستگی و اختلالات تمرکزی خفیف به ویژه در گروه میانسال و پیر، کمک می کند.

اسانس های خوشبو: استشمام اسانس‌های مختلفی مانند اسطوخودوس و رزماری نیز پیشنهاد می‌شود البته افرادی که مستعد آلرژی هستند باید مراقبت داشته باشند.

درمان دارویی: پزشکان داروهایی را برای رهایی از اختلالات تمرکزی پیشنهاد می‌دهند که ضمن بهبود تمرکز برای خستگی و فراموش کاری نیز مثمرثمر هستند البته نباید دست به اقدامات خودسرانه زد.