بیش‌فعالی که به‌اختصار ADHD نامیده می‌شود، یکی از اختلالات شایع در دوران کودکی است که تقریباً ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اختلال بیشتر در پسران مشاهده می‌شود. هرچند هنوز دلایل دقیق این تفاوت جنسیتی به‌طور کامل شناسایی نشده است. شناسایی به‌موقع و مهمتر از آن درک این اختلال برای والدین و معلمان بسیار حیاتی است، زیرا این شرایط می‌تواند تاثیرات عمیقی بر یادگیری و تعاملات اجتماعی کودک داشته باشد.
ویژگی‌های اصلی ADHD معمولاً در سال‌های ابتدایی رشد کودک، حتی قبل از ورود به مهدکودک خود را نشان می‌دهند. این ویژگی‌ها شامل پرتحرکی، نداشتن توجه کافی و رفتارهای ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی است. این علائم می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی در زمینه‌های اجتماعی و تحصیلی کودک شوند. بنابراین تشخیص و درمان به‌موقع این اختلال ضروری است، به‌خصوص زمانی که کودک به مهدکودک یا مدرسه می‌رود، جایی که نیاز به توجه و تمرکز بیشتری دارد.
بدترین نوع تنبیه برای کودکان بیش‌فعال این است که از آن‌ها خواسته شود کاری انجام دهند که به دقت و تمرکز نیاز دارد. به‌عنوان مثال، اگر از کودک بخواهید مسئله‌ای ریاضی را حل کند، ممکن است به‌جای تمرکز بر روی آن، به انجام فعالیت‌های دیگر روی آورد. این تمایل نداشتن به تمرکز می‌تواند منجر به مشکلاتی در یادگیری دروس مختلف از جمله ریاضی، خواندن و نوشتن شود. در نتیجه، باید روش‌هایی برای بهبود توانایی‌های توجه و تمرکز این کودکان پیدا کرد.
به طور قطع بازی و فعالیت‌های سرگرم‌کننده می‌توانند راهکارهای موثری برای کمک به کودکان بیش‌فعال باشند. این فعالیت‌ها نه تنها به کودکان این امکان را می‌دهند که انرژی خود را تخلیه کنند، بلکه می‌توانند به آن‌ها در یادگیری مهارت‌های اجتماعی و تقویت توجه و تمرکز نیز کمک کنند. از آنجا که کودکان بیش‌فعال تمایل دارند از یک فعالیت به فعالیت دیگر منتقل شوند، بازی‌های تعاملی و گروهی که شامل حرکات بدنی و چالش‌های فکری هستند، می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
بسیاری از بازی‌ها وجود دارند که می‌توانند به بهبود تمرکز و کنترل بر رفتارهای ناگهانی در کودکان مبتلا به ADHD کمک کنند. به‌عنوان مثال، بازی‌هایی مانند «دنبال کن» یا «چالش تعادل» می‌توانند به کودک کمک کنند بر روی یک فعالیت متمرکز و در عین حال از تحرک بدنی نیز بهره‌مند شود. این گونه بازی‌ها به ایجاد حس رقابت و سرگرمی کمک می‌کنند و در عین حال به رشد مهارت‌های اجتماعی و حرکتی کودک نیز کمک می‌کنند.
علاوه بر این، بازی‌های تخیلی و خلاقانه نیز می‌توانند نقش مهمی در بهبود مهارت‌های اجتماعی و تمرکز کودک داشته باشند. به‌عنوان مثال، می‌توان کودکان را تشویق کرد داستان‌هایی را با استفاده از اسباب‌بازی‌ها یا عروسک‌ها بسازند. این نوع بازی‌ها به آن‌ها این امکان را می‌دهد احساسات خود را بیان کنند و در عین حال به تمرکز و توجه بیشتری نسبت به جزئیات داستان و شخصیت‌ها دست یابند.
در نهایت، در کنار بازی‌ها، والدین و مربیان باید به ایجاد محیطی امن و حمایتی برای کودکان بیش‌فعال توجه کنند. تشویق و ایجاد فرصت برای موفقیت در بازی‌ها می‌تواند به کودک کمک کند اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند و در نتیجه توانایی‌های خود را نیز بهبود بخشد. بازی‌ها نه تنها راهی برای سرگرمی هستند، بلکه ابزاری قدرتمند برای یادگیری و رشد کودکان به شمار می‌آیند.
جالب است بدانید: مطالعات نشان داده‌اند فعالیت‌های فیزیکی منظم به ویژه بازی‌های حرکتی می‌توانند به طور چشمگیری علائم ADHD را کاهش دهند. به‌عنوان مثال، یک تحقیق منتشر شده در مجله Pediatrics نشان داد کودکان مبتلا به ADHD که به مدت ۲۵ دقیقه در روز به فعالیت‌های فیزیکی می‌پردازند، بهبود قابل توجهی در تمرکز و توجه خود تجربه می‌کنند. این تحقیق همچنین تاکید کرد فعالیت بدنی می‌تواند به ترشح دوپامین و سروتونین کمک کند. این هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم رفتار و حالت روحی کودکان دارند.
بازی‌هایی مناسب بچه‌های بیش‌فعال
بازی‌ها یکی از بهترین راه‌های درمانی برای کودکان مبتلا به ADHD هستند، زیرا می‌توانند به آن‌ها کمک کنند توانایی‌های حرکتی و ذهنی خود را تقویت کنند. فعالیت‌های بدنی و حرکتی نه تنها به بهبود تمرکز آن‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند روابط اجتماعی آن‌ها را نیز بهبود بخشد. همچنین از طریق بازی‌ها والدین می‌توانند درک بهتری از علائم و چالش‌های فرزندشان پیدا کنند و راه‌های مناسبی برای حمایت از آن‌ها بیابند. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود والدین با فرزندان خود بازی‌هایی انجام دهند که مناسب با نیازهای آن‌ها باشد.
۱. بازی با لیوان آب
این بازی می‌تواند به تقویت تمرکز و هماهنگی بین دست و چشم کودکان کمک کند. در این بازی، یک لیوان آب خالی به کودک داده می‌شود و از او خواسته می‌شود مسافتی حدود یک متر را با دقت بپیماید و آب را از لیوان نریزد. این فعالیت نه تنها بر توانایی حفظ تعادل تاثیر می‌گذارد، بلکه به کودکان کمک می‌کند در فعالیت‌های روزمره مانند نوشتن بهتر عمل کنند. با افزایش مهارت کودک، می‌توان به او چالش‌های بیشتری ارائه داد؛ مانند بالا و پایین رفتن از پله‌ها با لیوان آب.
۲. بازی با برگ کاغذ
این بازی به تقویت مهارت‌های شنیداری و دقت در گوش دادن کمک می‌کند. برای انجام این بازی، والدین یک برگه کاغذ جلوی دهان خود می‌گیرند و یک کلمه را به آرامی می‌گویند. کودک باید تلاش کند بدون لب‌خوانی، کلمه را تکرار کند. این فعالیت می‌تواند به تقویت دقت گوش دادن و تمرکز کودک کمک کند. به تدریج می‌توان تعداد کلمات را افزایش داد تا چالش بیشتری برای کودک ایجاد شود.
۳. راه رفتن روی جدول
با بردن کودک به فضای باز و تشویق او به راه رفتن بر روی جدول، می‌توانید تعادل و تمرکز او را تقویت کنید. این بازی به کودک شما کمک می‌کند احساساتی مانند اعتماد به نفس و استقلال را به خوبی تجربه کند. والدین می‌توانند با ایجاد موانع کوچک یا چالش‌های جدید، این بازی را جذاب‌تر کنند. به‌عنوان مثال، می‌توان از کودک خواست حین راه رفتن روی جدول، یک توپ را نیز در دستانش نگه دارد.
۴. بازی فوت کردن شمع
این بازی به تقویت کنترل بر تنفس و تمرکز کمک می‌کند. در این نوع بازی از کودک خواسته می‌شود یک شمع روشن را فوت کند، بدون اینکه شعله خاموش شود. این فعالیت می‌تواند به بهبود توانایی‌های حرکتی و هماهنگی کودک کمک کند و به او احساس موفقیت بدهد. همچنین، می‌توان با افزایش دشواری بازی، مانند فوت کردن چند شمع به‌طور همزمان به چالش بیشتری پرداخت.
۵. بازی با توپ تخم‌مرغی
در این بازی، یک توپ تخم‌مرغی روی میز قرار می‌گیرد و والدین و کودک از ۲ طرف میز نشسته و تلاش می‌کنند توپ را فقط با فوت کردن به سمت یکدیگر هدایت کنند. این بازی نه تنها به تقویت تمرکز و هماهنگی حرکتی کمک می‌کند، بلکه به کودک یاد می‌دهد چگونه باید به دیگران توجه و در تعاملات اجتماعی بهتر عمل کند.
۶. بازی «گوش کن و برو»
در این بازی، والدین یک سری دستورات ساده به کودک می‌دهند و او باید بر اساس آن دستورات عمل کند. به‌عنوان مثال، «پاشو و دوتا از روی یک پا بپر!»؛ این بازی به کودک کمک می‌کند همزمان به دستورات گوش دهد و آن‌ها را به‌طور دقیق اجرا کند. این نوع فعالیت می‌تواند مهارت‌های تمرکز و شنیداری کودک را به خوبی تقویت کند.
۷. بازی «جستجو در خانه»
این بازی شامل پنهان کردن اشیاء کوچک در خانه و سپس درخواست از کودک برای پیدا کردن آن‌ها می‌شود. این فعالیت به کودک بیش فعال کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مسئله و همچنین تمرکز خود را به بهترین نحو تقویت کند. لازم به ذکر است که والدین می‌توانند با استفاده از اشیاء مورد علاقه کودک، جذابیت این بازی را افزایش دهند.
۸. بازی «چالش حرکتی»
در این بازی، والدین می‌توانند چالش‌های حرکتی مانند دویدن به سمت یک نقطه و برگشتن، یا انجام حرکات خاص مانند نشستن و بلند شدن از زمین را برای کودک طراحی کنند. این بازی به بهبود مهارت‌های حرکتی و افزایش انرژی کودک کمک بزرگی کرده و به عنوان یک تمرین ورزشی جذاب نیز عمل کند.
۹. بازی «نقاشی با چشم بسته»
در این بازی، کودک باید با چشمان بسته نقاشی کند و سپس والدین باید تلاش کنند آن را تشخیص دهند. این فعالیت به تقویت خلاقیت و توانایی‌های حرکتی کودک کمک بسیاری کرده و حس شوخ‌طبعی را در کودک تقویت کند.
۱۰. بازی «بازی با آینه»
بازی «بازی با آینه» یک فعالیت ساده و در عین حال بسیار موثر است که می‌تواند به بهبود تمرکز و هماهنگی حرکتی کودکان مبتلا به بیش‌فعالی کمک کند. در این بازی، والدین حرکات خود را به آرامی و با دقت انجام می‌دهند و کودک باید سعی کند هر حرکت را دقیقاً تقلید کند. این فعالیت نه تنها موجب تقویت توانایی‌های حرکتی کودک می‌شود بلکه به او این فرصت را می‌دهد توجه خود را بر روی حرکات والدین متمرکز کند و در نتیجه یاد بگیرد چگونه حرکات خود را هماهنگ کند.
به‌عنوان مثال، والدین می‌توانند حرکاتی مانند بالا و پایین کردن دست‌ها، چرخاندن سر یا قدم برداشتن به جلو و عقب را انجام دهند. کودک باید این حرکات را در زمان واقعی و با دقت تقلید کند. اگر والدین حرکات خود را کمی پیچیده‌تر کنند، مانند تغییر سریع حرکات یا افزودن صداهای خاص، می‌توانند چالش‌های بیشتری را برای کودک فراهم کنند که این امر باعث افزایش توجه و تمرکز او می‌شود.
علاوه بر این، این بازی می‌تواند به ایجاد پیوند عاطفی قوی‌تری بین والدین و کودک کمک کند. وقتی کودک موفق به تقلید حرکات والدین می‌شود، حس موفقیت و اعتماد به نفس پیدا می‌کند و والدین می‌توانند با تشویق و تایید، حمایت عاطفی لازم را ارائه دهند. این احساس تعامل و همکاری می‌تواند به بهبود روحیه و رفتار کودک کمک کند و در عین حال فضایی شاد و سرگرم‌کننده برای یادگیری فراهم آورد.
۱۱. بازی پازل
بازی‌های پازلی نیز به خوبی به کودکان بیش فعال کمک می‌کنند مهارت‌های حل مسئله و تفکر منطقی خود را تقویت کند. انتخاب پازلی که متناسب با سن و توانایی‌های کودک باشد، می‌تواند یک فعالیت سرگرم‌کننده و بسیار آموزنده باشد. کودکان می‌توانند با تلاش برای مرتب کردن قطعات پازل، تمرکز و صبر خود را افزایش دهند.
۱۲. بازی با رنگ‌ها و شکل‌ها
با استفاده از بلوک‌های رنگی و اشکال مختلف، کودکان می‌توانند مهارت‌های شناختی خود را تقویت کنند. از آن‌ها بخواهید بلوک‌ها را بر اساس رنگ یا شکل مرتب کنند. این بازی به آن‌ها کمک می‌کند توجه خود را بر روی جزئیات متمرکز کنند و توانایی‌های تحلیلی خود را نیز به بهترین شکل بهبود بخشند.
۱۳. بازی حسی
بازی‌های حسی مانند بازی با گل، ماسه یا خمیر به کودکان بیش فعال کمک می‌کند حس لامسه و تمرکز خود را تقویت کنند. این نوع بازی‌ها می‌توانند به‌طور طبیعی به افزایش توجه و آرامش کودک کمک شایانی کنند.
۱۴. بازی‌های حرکتی
فعالیت‌های حرکتی مانند رقصیدن، دویدن و انجام حرکات ورزشی ساده به تخلیه انرژی کودک و افزایش تمرکز او کمک قابل ذکری می‌کند. این بازی‌ها همچنین می‌توانند باعث تقویت هماهنگی و تعادل کودکان بیش فعال شوند.
۱۵. بازی با مشاوره یا مربی
در صورت امکان، می‌توانید از یک مشاور یا مربی متخصص در زمینه کودک و نوجوان کمک بگیرید تا فعالیت‌ها و بازی‌های مناسب‌تری را برای فرزندتان که با اختلال بیش فعالی دست و پنجه نرم می کند طراحی کند. این افراد می‌توانند با توجه به نیازهای خاص کودک شما، راهکارهای موثری ارائه دهند.
۱۶. بازی‌هایی با استفاده از موسیقی
موسیقی می‌تواند به تقویت تمرکز و توجه کودک بیش فعال کمک کند. به‌عنوان مثال، می‌توانید با کودک به آهنگ‌های شاد گوش دهید و از او بخواهید به‌طور هماهنگ با موسیقی برقصید. این بازی می‌تواند به ایجاد حس لذت و تعامل اجتماعی در کودک کمک کند.
۱۷. بازی‌های داستانی
کودکان می‌توانند با ساختن داستان‌های خود و به تصویر کشیدن آن‌ها با استفاده از عروسک‌ها یا شخصیت‌های خیالی، مهارت‌های خلاقیت و تفکر انتقادی خود را به بهترین نحو تقویت کنند. این بازی به آن‌ها کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر درک کنند و مهارت‌های اجتماعی خود را نیز بهبود بخشند.
این بازی‌ها به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند مهارت‌های خود را در فضایی امن و شاداب تقویت کنند و در عین حال، سرگرم کننده باشند. برای نتیجه‌گیری بهتر، توصیه می‌شود این فعالیت‌ها را با محیطی مثبت و حمایتگر ترکیب کنید تا کودک احساس راحتی و شادی بیشتری داشته باشد.
بازی‌های مناسب برای کودکان مبتلا به بیش‌فعالی می‌توانند به بهبود تمرکز، تعادل و توانایی‌های حرکتی آن‌ها کمک کند. این بازی‌ها همچنین به والدین کمک می‌کند درک بهتری از چالش‌های فرزند خود پیدا کنند و روش‌های مناسبی برای حمایت از آن‌ها بیابند. انتخاب بازی‌های متنوع و جذاب به والدین این امکان را می‌دهد فرزندان خود را در مسیر بهبودی هدایت کنند و از زندگی روزمره آن‌ها لذت ببرند.
شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.
افزودن دیدگاه جدید