یکی از اختلالات شایع در میان کودکان و نوجوانان، بیش فعالی است. احتمالاً شما نیز با این اختلال آشنایی داشته و نام این اختلال را شنیده باشید. امروزه بسیاری از کودکان درگیر این اختلال هستند. معمولاً در صورت عدم تشخیص این علائم در کودکی، در دوره نوجوانی نیز شاهد علائم خواهید بود. اختلال بیش فعالی یکی از اختلالات دارای درمان است. تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه این اختلال صورت گرفته است. در نتیجه این مطالعات، درمان‌های متعددی نیز برای رفع این اختلال، از سوی متخصصان پیشنهاد شده است.
بیش فعالی در نوجوانان زمانی که نشانه‌های بلوغ ظاهر شوند، تشدید پیدا می‌کند. در دوران بلوغ، تغییرات عمده‌ای در هورمون‌ها اتفاق می‌افتد و این تغییرات اثر منفی بر اختلال بیش فعالی می‌گذارند. بهترین زمان برای درمان اختلال ذکر شده، در دوره کودکی است. همراه شدن بلوغ و بیش فعالی، کار درمان را بسیار سخت می‌کند. این اختلال از جمله اختلالاتی است که نباید در شناسایی و درمان آن سهل انگاری کرد. این اختلال می‌تواند زندگی نوجوان را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
بیش فعالی در نوجوانان یک بحث بسیار گسترده است. برای آشنایی بیشتر با این اختلال بهتر است تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید. در ادامه این مقاله، ما به علائم این اختلال خواهیم پرداخت. هم چنین به بحث بسیار مهمی مثل درمان بیش فعالی اشاره می‌کنیم.
علائم بیش فعالی در نوجوانان
برای اینکه بتوانید برای درمان اختلال بیش فعالی در نوجوانان اقدام کنید، باید علائم را شناسایی کنید. شناسایی علائم در هر اختلالی از مسائل دارای اهمیت است. در واقع اولین و مهم‌ترین قدم در درمان اختلالات روانی، شناسایی علائم است. با بررسی علائم، می‌توانید به نوع اختلال در نوجوان پی ببرید. گاهی اختلالات دیگر با بیش فعالی اشتباه گرفته می‌شوند. برای تشخیص دقیق این اختلال باید علائم را با دقت مورد بررسی قرار دهید.
شکل ۱.نوجوانان مبتلا به بیش فعالی، حواس پرت هستند.
از علائم بیش فعالی در نوجوانان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حواس پرتی
کودکان بیش فعال، حواس پرت هستند و در اکثر موارد بسیاری از چیزها را فراموش می‌کنند. به‌عنوان‌مثال نوجوان مبتلا به بیش فعالی ممکن است تکالیف خود را فراموش کند.
عدم تمرکز و بی توجهی
نوجوانان مبتلا به بیش فعالی نمی‌توانند بر روی مسائل تمرکز کنند. یکی از اصلی‌ترین علائم بیش فعالی در نوجوانان، عدم تمرکز است. به علت عدم تمرکز و مشکلات تمرکز در این نوجوانان، افت تحصیلی اتفاق می‌افتد.
بی قراری
بی قراری در نوجوانان بیش فعال شایع است. این نوجوانان نمی‌توانند به مدت طولانی بنشینند. نشستن روی صندلی به مدت یک ساعت در کلاس درس نیز برای این نوجوانان دشوار است.
تحرک زیاد
نوجوانانی که به اختلال بیش فعالی مبتلا هستند، مدام بالا و پایین می‌پرند. ممکن است این نوجوانان به طور مداوم در حال قدم زدن و تحرک باشند.
مشکلات خواب
مشکلات خواب، از دیگر علائمی است که می‌تواند در نوجوان مبتلا به اختلال بیش فعالی ظاهر شود. شاید همه بیش فعالان، این نشانه و مشکل را نداشته باشند.
بی نظمی
بیش فعالی در نوجوانان، با نشانه‌هایی مثل بی نظمی همراه است. این نوجوانان در اکثر مواقع شلخته هستند و علاقه‌ای به نظم ندارند. این بی نظمی در پوشش و اتاق نوجوان قابل مشاهده است.
تکانشگری
شکل ۲. مبتلایان به اختلال بیش فعالی، رفتارهای خطرناک دارند.
آشنایی بیشتر با نشانه تکانشگری در کودک و نوجوان بیش فعال
تکانشگری یکی از علائمی است که افراد با آن آشنایی ندارند. شاید حتی نام تکانشگری برای شما عجیب باشد و نتوانید حدس بزنید که تکانشگری چیست؟ و چه چیزی در پی دارد؟ منظور از تکانشگری، اقدام به رفتارهای خطرناک است. نوجوانی که به بیش فعالی مبتلا شده، می‌تواند بدون هیچ فکر و منطقی عمل کند. تکانشگری یکی از بدترین علائم این اختلال است. نوجوان دارای بیش فعالی می‌تواند با تکیه بر تکانشگری خود دست به اقدامات نامناسبی بزند. متأسفانه نمی‌توان گفت این رفتارها کاملاً آگاهانه صورت می‌گیرند. یک نوجوان مبتلا به اختلال بیش فعالی، بدون هیچ دلیل منطقی می‌تواند به هر فردی آسیب برساند. منطق در این نوجوانان تعریفی ندارد و اکثر کارهای آن‌ها بدون اندیشه صورت می‌گیرد.
بیش فعالی در نوجوانان، می‌تواند با بروز تکانشگری خطرناک شود. این نوجوانان هیجانات را به طور ناگهان بروز می‌دهند. انتخاب شغل و ادامه آن نیز برای چنین افرادی بسیار مشکل است. این نوجوانان می‌توانند بدون هیچ دلیل خاصی با دیگران درگیر شوند. وجود حداقل سه نشانه در یک نوجوان، نشان دهنده اختلال بیش فعالی است. هرچند برای بررسی بیشتر این علائم در فرزند خود باید به یک متخصص مراجعه کنید.
علت اختلال بیش فعالی
سال‌های سال است که مطالعات گسترده‌ای در زمینه سبب شناسی اختلال بیش فعالی در نوجوانان و کودکان در حال انجام است. سه عامل اساسی به عنوان علل اصلی بیش فعالی شناسایی شده‌اند. این عوامل عبارت‌اند از:
ژنتیک
مطالعات حاکی از آن است که وراثت و ژنتیک نیز در ابتلا به اختلال بیش فعالی نقش دارد. اگر مادر یا پدر سابقه این اختلال را داشته باشند، احتمال بروز آن در فرزند نیز وجود دارد.
شکل ۳. بیش فعالی می‌تواند ژنتیکی باشد.
آسیب عصب شناختی در طی تولد
اگر سلامت مادر در طول زایمان دچار مشکل شود، به طور مستقیم بر نوزاد تأثیر می‌گذارد. یکی از این تأثیرات بروز اختلال بیش فعالی است.
اثرات منفی عوامل طبیعی
ضربه به سر می‌تواند بر روی مغز اثر منفی بگذارد. مطالعات نشان می‌دهند که اختلال بیش فعالی در نوجوانان می‌تواند ناشی از ضربه و عوامل طبیعی نیز باشد.
علت‌های عصب شناختی
در حال حاضر با پیشرفت‌های صورت گرفته، امکان بررسی دستگاه عصبی فراهم شده است. متخصصان با تصویربرداری از دستگاه عصبی افراد بیش فعال، متوجه شده‌اند که این بیماران در قطعه پیشانی مغز، گره‌های پایه و قسمت‌هایی از مخچه ناهنجاری دارند.
عدم تعادل شیمیایی در سروتونین و دوپامین
محققان به تازگی اعلام کرده‌اند که اگر بین سروتونین و دوپامین تعادل شیمیایی برقرار نشود، امکان بروز بیش فعالی وجود دارد.
تأثیرات بیش فعالی در زندگی نوجوان
افت تحصیلی و گاهی ترک تحصیل از رایج‌ترین تأثیرات بیش فعالی در زندگی نوجوانان محسوب می‌شود. بیش فعالی در نوجوانان اثرات مخربی را بر زندگی آن‌ها می‌گذارد. طبق مطالعات و تحقیقات انجام شده در این زمینه، نوجوانانی که به این اختلال دچار هستند، اغلب مقطع دبیرستان را به پایان نمی‌رسانند. این دانش آموزان، انرژی خود را با راه‌های خطرناک تخلیه می‌کنند. این انرژی بیش از حد، می‌تواند بر زندگی نوجوان تأثیر منفی بگذارد. در نتیجه اقدام برای درمان این اختلال در نوجوانی امری واجب و ضروری است.
بیش فعالی در نوجوانان، می‌تواند تأثیرات منفی دیگری را نیز زندگی آن‌ها بگذارد. مطالعات نشان می‌دهند که احتمال انجام کارهای نادرست و بزهکاری در این نوجوانان بیشتر است. آمارها نشان می‌دهند که این نوجوانان به قوانین اهمیتی نمی‌دهند و میزان قانون شکنی و انجام کارهای غیرقانونی در این افراد بیشتر است. یکی از معمول‌ترین کارهایی که ممکن است از این نوجوانان سر بزند، دزدی است. همچنین احتمال گرایش به اعتیاد در این نوجوانان بیشتر است. در واقع می‌توان گفت این نوجوانان در عین حال که خطرناک هستند می‌توانند آسیب‌پذیر نیز باشند. برای جلوگیری از آسیب به نوجوان و جامعه بهتر است والدین وضعیت سلامت فرزندان خود را پیگیری کرده و در صورت مشاهده علائم به متخصص مراجعه کنند.
شکل ۴. بیش فعالی در زندگی نوجوان تأثیر منفی می‌گذارد.
درمان بیش فعالی در نوجوانان
مطالعات متعددی در خصوص درمان بیش فعالی در نوجوانان صورت گرفته است. نتایج این مطالعات نشان می‌دهند که در اکثر موارد بهترین درمان، مراجعه به مشاور و رفتار درمانی است. رفتار درمانی یکی از بهترین روش‌های درمان برای این اختلال است. به طور کلی مشاور و روان‌شناس با توجه به علائم نوجوان، روش درمان را انتخاب می‌کند. روان‌شناس می‌تواند تصمیم بگیرد نوجوان را به روان‌پزشک ارجاع دهد یا خیر. روان‌پزشک از دارو درمانی برای درمان اختلال استفاده می‌کند. یکی از روش‌هایی که بسیاری از متخصصان به آن باور دارند، روش دارو درمانی همراه با مشاوره است. در واقع ترکیب دارو درمانی و مشاوره بهترین گزینه برای درمان اختلال بیش فعالی است. لازم به ذکر است که به طور کلی داروهایی که برای رفع این اختلال تجویز می‌شوند، عوارض جانبی ندارند و می‌توانند به درمان این اختلال کمک کنند.
نقش والدین در درمان بیش فعالی در نوجوانان
اولین کسانی که علائم بیش فعالی در نوجوانان را مشاهده می‌کنند، والدین هستند. والدین نقش بزرگی در تشخیص و درمان این اختلال نوجوانان ایفا می‌کنند. برای کمک به درمان این اختلال در نوجوانان، والدین باید کارهای زیر را انجام دهند:
ایجاد حس اعتماد در نوجوان
زمانی که والدین بتوانند حس اعتماد را در نوجوان ایجاد کنند، از بروز رفتارهای خطرناک نوجوان جلوگیری کرده‌اند. نوجوانی یک دوره حساس است و زمانی که این اختلال در نوجوانی بروز کند، وضعیت حساس‌تر می‌شود. والدین نباید از وظایف خود کوتاهی کنند. ایجاد حس اعتماد در نوجوانی که به اختلال بیش فعالی دچار شده بسیار مهم است.
شکل ۵. مراجعه به مشاور یک روش درمان مناسب برای بیش فعالی در نوجوانان است.
مراجعه به مشاور و روان‌شناس
یکی از بهترین روش‌ها برای درمان اختلال بیش فعالی در نوجوانان، مراجعه به مشاور و روان‌شناس است. اگر علائم این اختلال را در فرزند خود مشاهده کردید، این مسئله را با یک روان‌شناس کودک و نوجوان در میان بگذارید. روان‌شناس راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه می‌دهد.
افزایش اطلاعات در مورد این اختلال
کسب اطلاعات در زمینه اختلال بیش فعالی در نوجوانان، می‌تواند در درمان این اختلال در فرزند شما مؤثر باشد. با این مطالعات والدین متوجه خواهند شد که چه رفتارهایی برای چنین نوجوانانی آزار دهنده است. بعضی از رفتارها از جانب والدین، علائم این اختلال را تشدید می‌کنند. با افزایش اطلاعات و مطالعه در این زمینه، می‌توان احتمال تشدید علائم را از بین برد.
تشویق نوجوان
نوجوانان در این سنین از امر و نهی متنفر هستند. تشویق بهترین راه برای برقراری ارتباط با نوجوان است. استفاده از تنبیه روش مناسبی نیست.
صحبت با مدرسه
زمانی که یک نوجوان درگیر اختلال بیش فعالی باشد، مدیر، معلم و مشاور مدرسه باید در جریان قرار بگیرند.
تحصیل و بیش فعالی در نوجوانان
یکی از مشکلات عمده نوجوان مبتلا به بیش فعالی، مشکل تحصیل است. این نوجوانان در مقایسه با سایر نوجوانان از موفقیت‌های تحصیلی کمتری برخوردار هستند. در واقع یادگیری برای این دانش آموزان بسیار دشوار است. اگر محیط‌هایی متناسب با نیازها و توانمندی‌های این دانش آموزان فراهم شود، امکان پیشرفت تحصیلی در این دانش‌آموزان نیز وجود خواهد داشت.
شکل ۶. اغلب نوجوانان مبتلا به بیش فعالی، در تحصیل مشکل دارند.
جمع بندی
اختلال بیش فعالی در نوجوانان از رایج‌ترین اختلالات و مشکلات در جامعه است. از علائم این اختلال می‌توان به عدم تمرکز، بی توجهی، تکانشگری و تحرک بیش از حد اشاره کرد.
اختلال بیش فعالی در نوجوانان می‌تواند زندگی نوجوان و خانواده‌اش را دچار مشکل کند. اکثر مبتلایان به این اختلال از مشکلات عاطفی و تحصیلی رنج می‌برند. ارتباط با این نوجوانان سخت و دشوار است. برای ارتباط با این نوجوانان باید اطلاعات لازم در خصوص این اختلال را کسب کنید. مراجعه به یک روان‌شناس گزینه خوبی برای شروع درمان است. اختلال بیش فعالی، یک اختلال بدون درمان نیست. تاکنون علت‌های مختلفی برای این اختلال مطرح شده‌اند. والدین در درمان این اختلال نقش بزرگی را ایفا می‌کنند.
شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.
افزودن دیدگاه جدید