گسترش موج بیش‌ فعالی میان کودکان؛ مهم‌ترین توصیه‌ها به والدین

تحقیقات نشان می‌دهد در افراد مبتلا به ADHD، سطح دوپامین مغز پایین است که این امر می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در تنظیم توجه و کنترل فعالیت‌های ذهنی شود. 

تخمین زده می‌شود ۸٫۴ درصد از کودکان و ۲٫۵ درصد از بزرگسالان دارای ADHD هستند. ADHD اغلب در کودکان در سن مدرسه مشخص می‌شود و اختلال در کلاس یا مشکلات مربوط به تکالیف در مدرسه را در پی دارد. این اختلال در پسرها بیشتر از دخترها تشخیص داده می‌شود، زیرا علائم آن به‌طور متفاوتی در هر جنس بروز می‌کنند. با‌ این‌ حال، بدین معنا نیست که پسرها بیشتر از دخترها در معرض ابتلا ADHD هستند. پسرها معمولاً علائمی مانند بیش‌فعالی و رفتارهای بیرونی نشان می‌دهند، در حالی که دخترها بیشتر علائم بی‌تحرکی دارند.

از دست دادن توانایی در تمرکز روی تکالیف، افت عملکرد تحصیلی، مشکلات در تنظیم اولویت‌ها و پیگیری نکردن وظایف، از جمله چالش‌هایی است که افراد مبتلا به ADHD با آن مواجه‌اند. این مسائل نه تنها به تاثیرات منفی بر سلامت روانی فرد منجر می‌شوند، بلکه می‌توانند در روابط اجتماعی، شغلی و تحصیلی نیز اختلال ایجاد کنند.

اما سوالی که پیش می‌آید این است که چرا چنین اختلالاتی در افراد مبتلا به ADHD رخ می‌دهد؟ چه عواملی می‌توانند منجر به نداشتن تمرکز و کاهش کارایی ذهنی در این افراد شوند؟ در این مقاله عوامل مختلفی را بررسی می کنیم که منجر به بروز مشکلات تمرکز در کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD می‌شود. همچنین، راهکارهای علمی و تجربی جهت بهبود وضعیت تمرکز و مقابله با این چالش‌ها نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

نشانه‌های بیش فعالی در کودکان

کاملاً طبیعی است که کودکان گاهی در تمرکز یا رفتار مشکل داشته باشند. با‌این‌حال، کودکانی که مبتلا به ADHD هستند، این رفتارها را پشت سر نمی‌گذارند. علائم آن‌ها ممکن است ادامه‌دار یا شدید باشد و باعث مشکلاتی در مدرسه، خانه یا میان دوستان شود.

کودک مبتلا به ADHD ممکن است: زیاد در خیال‌پردازی غرق شود؛ زیاد چیزها را فراموش کرده یا گم کند، مدام وول بخورد یا بی‌قراری کند، بیش‌ از‌ حد صحبت کند، اشتباهاتی از روی بی‌دقتی مرتکب شود یا در معرض خطرات غیرضروری قرار گیرد، در برابر وسوسه‌ها مقاومت سختی داشته باشد، در نوبت‌ گرفتن مشکل داشته باشد و در کنار‌آمدن با دیگران دچار مشکل شود.

علائم نداشتن تمرکز و ارتباط آن با اختلال بیش‌فعالی

از دست دادن تمرکز یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) با آن روبه‌رو هستند و این مشکل ممکن است به شکل‌های مختلفی در افراد مختلف ظاهر شود که می‌تواند تاثیرات منفی بسیاری بر زندگی روزمره آنها بگذارد. به طور کلی، علائم نداشتن تمرکز به صورت فردی و در موقعیت‌های خاص بروز می‌کنند. به طوری که برخی افراد ممکن است فقط در محیط‌هایی مانند مدرسه، محل کار یا کلاس‌های آموزشی دچار مشکل شوند، در حالی که افراد دیگر حتی در ساده‌ترین کارهای روزمره خود نیز با چالش‌های مربوط به تمرکز روبه‌رو هستند. برای مثال، کودکان مبتلا به ADHD ممکن است در محیط مدرسه با مشکلات توجه مواجه شوند، در حالی که بزرگسالان مبتلا به این اختلال ممکن است در محل کار یا در موقعیت‌های اجتماعی با این مشکل دست و پنجه نرم كنند.

 نشانه‌های نداشتن تمرکز در کودکان

 احساس بی‌قراری مداوم: یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های نداشتن تمرکز، احساس بی‌قراری است که می‌تواند به صورت جسمی یا ذهنی خود را نشان دهد. افرادی که دچار مشکلات توجه هستند ممکن است به سختی در یک مکان ثابت بمانند یا به راحتی از یک فعالیت به فعالیت دیگری منتقل شوند.

 مشکلات در تصمیم‌گیری: از دست دادن توانایی در تمرکز می‌تواند به مشکلاتی در تصمیم‌گیری منجر شود و افراد مبتلا به ADHD گاهی اوقات در انتخاب‌های روزمره نیز دچار سردرگمی و تردید می‌شوند.

 کمبود انرژی و خستگی ذهنی: تمرکز طولانی‌مدت برای این افراد می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد و به خستگی ذهنی و جسمی منجر شود؛ این وضعیت گاهی اوقات با احساس بی‌حالی و کمبود انگیزه نیز همراه است.

 نداشتن توانایی در انجام کارهای روزمره: بسیاری از افرادی که با مشکل از دست دادن تمرکز دست و پنجه نرم می‌کنند، قادر به انجام صحیح کارهای ساده و روزمره خود نیستند. از جمله ممکن است در انجام وظایف خانه، مدیریت وقت یا حتی انجام تکالیف شغلی دچار مشکل شوند.

 فراموشی اتفاقات اخیر: افراد مبتلا به اختلالات تمرکزی، در یادآوری اتفاقات و اطلاعات جدید مشکل دارند و این فراموشی می‌تواند بر روابط اجتماعی و حتی کارکرد شغلی آن‌ها تاثیرات منفی به دنبال داشته باشد.

 اشتباهات ناشی از بی‌دقتی: اشتباهات مکرر به دلیل بی‌دقتی یکی دیگر از نشانه‌های بارز نداشتن تمرکز است؛ این اشتباهات در کارهای ساده مانند فراموش کردن نکات مهم یا انجام وظایف به روش نادرست ظاهر می‌شوند.

فراموشی قرارها و جلسات: افراد مبتلا به مشکلات توجه به طور مکرر، قرارهای ملاقات و جلسات کاری خود را فراموش می‌کنند و این موضوع تاثیرات جدی بر جنبه‌های مختلف زندگی آنها می گذارد.

نداشتن توانایی در تکمیل مسئولیت‌ها: ناتوانی در پیگیری و اتمام مسئولیت‌هایی که به عهده دارند، یکی دیگر از مشکلات رایج در این افراد است زیرا آنها ممکن است پروژه‌ها یا تکالیف را ناتمام بگذارند و در نهایت احساس فشار و اضطراب بیشتری پیدا کنند.

در نهایت، نداشتن تمرکز ممکن است با سایر مشکلات روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی ترکیب شود. این مشکلات می‌توانند چرخه‌ای از احساسات منفی و ناکامی ایجاد کنند که به نوبه خود بر تمرکز و کارایی فرد تاثیر می‌گذارند. بنابراین، شناخت و درک دقیق نشانه‌های از دست دادن تمرکز، اولین گام مهم در مدیریت و درمان این مشکل است. 

گروه‌های در معرض خطر

اعتقاد بر این است که افراد خاصی بیشتر در معرض خطر ای دی اچ دی هستند، از جمله کسانی که نارس (قبل از هفته‌ ۳۷ بارداری) یا با وزن کم متولد می‌شوند. همچنین افرادی که صرع دارند، بیشتر در معرض ابتلا به بیش فعالی قرار دارند. افراد با آسیب مغزی که یا در رحم یا حین تولد دچار آسیب شدید سر می‌شوند.

علت از دست دادن تمرکز چیست؟

نداشتن تمرکز می‌تواند ریشه در عوامل مختلف داشته باشد و علت آن در هر فرد ممکن است متفاوت بروز کند. برخی افراد ممکن است مشکلات تمرکزی را به دلیل عوامل روانی، فیزیولوژیکی یا محیطی تجربه کنند. در این بخش، به بررسی علت‌های روانی نداشتن تمرکز پرداخته‌ایم که می‌تواند در درک بهتر و رفع این مشکل مؤثر باشد:

 علت نداشتن تمرکز از جنبه روانی

یکی از دلایل عمده بی تمرکزی، مسائل روان‌شناختی و اختلالات روانی است که بر توانایی توجه فرد تاثیر می‌گذارند و این مشکلات ممکن است در کوتاه‌مدت یا بلندمدت بروز کنند.

افسردگی: افسردگی یکی از اختلالات روانی است که تاثیر زیادی بر روی خلق و خو، انرژی و انگیزه فرد دارد و افراد مبتلا به افسردگی اغلب احساس بی‌انگیزگی و افسردگی دارند که این حالت می‌تواند تمرکز آنها را مختل کند. علاوه بر این، تفکرات منفی و چرخه افکار ناراحت‌کننده نیز می‌توانند توجه فرد را نسبت به مسائل مهم مختل کنند.

سوگ و از دست دادن عزیزان: سوگ به عنوان واکنشی طبیعی به مرگ یا از دست دادن یک عزیز شناخته می‌شود. این احساس می‌تواند بر وضعیت روانی و همین طور تمرکز فرد تاثیر شدید و طولانی‌مدت بگذارد. افراد مبتلا به سوگ معمولاً در تمرکز کردن، به یادآوری مسائل و انجام کارهای روزمره دچار مشکل می‌شوند و این وضعیت ممکن است ماه‌ها ادامه داشته باشد و نیاز به حمایت روانی برای فرآیند بهبودی دارند.

اضطراب: اضطراب به احساس نگرانی مفرط و ترس دائمی گفته می‌شود که می‌تواند در موقعیت‌های مختلف، زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اختلالات اضطرابی متعددی وجود دارند از جمله اختلال اضطراب اجتماعی، اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب هراس که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند و یکی از نشانه‌های رایج در اختلالات اضطرابی، مشکل در تمرکز است. افراد مبتلا به اضطراب به دلیل افکار نگران‌کننده و احساس ترس، قادر به تمرکز روی کارهای مهم خود نیستند.

اختلالات خلقی: اختلالات خلقی مانند اختلال دوقطبی (بای‌پولار) نیز می‌توانند یکی از علل کاهش تمرکز باشند. این اختلالات باعث نوسانات شدید در خلق و خو می‌شوند که می‌توانند بر توانایی تمرکز و توجه فرد تاثیر بگذارند و در هنگام بروز دوره‌های شیدایی، فرد ممکن است قادر به تمرکز نباشد. در حالی که در دوره‌های افسردگی، تمرکز به علت کاهش انگیزه و انرژی نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

علت کاهش تمرکز از جنبه پزشکی

اگرچه بسیاری از مشکلات تمرکز به عوامل روانی و محیطی مربوط می‌شود، برخی مشکلات پزشکی نیز می‌توانند عامل اصلی کاهش تمرکز باشند. از همین رو در این بخش، به بررسی چندین علت پزشکی که ممکن است به کاهش توانایی تمرکز منجر شود، خواهیم پرداخت. اگر مشکلات تمرکزی شما با علائم غیر معمول یا مزمن همراه است، باید تحت نظر پزشک قرار بگیرید تا علت اصلی شناسایی و درمان شود:

مشکلات هورمونی: هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در تنظیم عملکردهای مختلف بدن دارند و در صورتی که غده فوق کلیوی که هورمون‌های استرس مانند کورتیزول تولید می‌کند، دچار اختلال شود، فرد ممکن است کاهش انرژی و تمرکز را تجربه کند. به طور مشابه، تغییرات در سطح هورمون‌های دیگر نظیر استروژن و تستوسترون نیز می‌تواند تاثیراتی بر توانایی تمرکز بگذارد؛ به عنوان مثال، در دوران یائسگی یا در مراحل خاصی از زندگی، کاهش سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث مشکلات تمرکزی شود.

مشکلات تیروئید: اختلالات تیروئید مانند کم‌کاری و پرکاری تیروئید از دیگر علل شایع کاهش تمرکز محسوب می شوند. در کم‌کاری تیروئید، سطح پایین هورمون تیروئید می‌تواند موجب احساس خستگی، کسالت و کاهش تمرکز شود. در حالی که پرکاری تیروئید با افزایش هورمون‌های تیروئیدی، منجر به تحریک‌پذیری و مشکلات تمرکزی می‌شود. بنابراین، مشکلات تیروئید باید جدی گرفته شود و تحت درمان قرار گیرد تا عملکرد ذهنی فرد بهبود یابد.

تعداد کم گلبول‌های قرمز خون: گلبول‌های قرمز خون مسئول رساندن اکسیژن به بافت‌ها و اعضای مختلف بدن از جمله مغز هستند. از همین رو، کاهش تعداد گلبول‌های قرمز (آنمی) می‌تواند به کاهش سطح اکسیژن در مغز و در نتیجه ایجاد مشکل در عملکرد ذهنی و تمرکز منجر شود. افراد مبتلا به آنمی ممکن است احساس ضعف، خستگی و کاهش تمرکز را تجربه کنند و این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی مانند کمبود آهن، ویتامین B12 یا بیماری‌های مزمن ایجاد شود.

علت نداشتن تمرکز از جنبه محیطی

گاهی اوقات عواملی که در محیط اطراف ما وجود دارند، می‌توانند باعث کاهش تمرکز و توجه شوند. عوامل محیطی شامل استرس‌های روزمره، مشکلات خواب، یا ویژگی‌های محیط کاری یا زندگی هستند که می‌توانند به شدت بر توانایی تمرکز فرد تاثیر بگذارند:

استرس: استرس یک پاسخ طبیعی بدن به فشارهای خارجی است، اما وقتی استرس به طور مزمن یا زیاد تجربه شود، می‌تواند اثرات منفی روی تمرکز و حافظه داشته باشد. شرایطی مانند فشار کاری، مشکلات مالی، بیماری‌های خانوادگی یا اجتماعی می‌توانند فرد را در وضعیت استرس‌زا قرار دهند و باعث کاهش کارایی ذهنی و اختلال در تمرکز شوند. استرس شدید می‌تواند فرد را از انجام کارهای معمولی باز دارد و حتی در فعالیت‌های ساده روزمره نیز مشکل ایجاد کند.

محیط تحریک‌کننده: محیط اطراف افراد می‌تواند نقش مهمی در تمرکز داشته باشد. محیط‌های شلوغ، پر سر و صدا یا آشفته می‌توانند موجب حواس‌پرتی شوند. به عنوان مثال، وقتی تلویزیون روشن است، یا یک همکار مداوم مزاحم می‌شود، ممکن است نتوانید به طور کامل روی کاری که در حال انجام آن هستید متمرکز شوید. این‌گونه حواس‌پرتی‌های محیطی می‌تواند به شدت توانایی تمرکز را کاهش دهد، به ویژه در افرادی که حساسیت بیشتری به محرک‌های محیطی دارند، مثل افرادی که دچار اختلال بیش فعالی هستند.

کمبود خواب: خواب کافی برای عملکرد صحیح مغز و بهبود توانایی‌های ذهنی ضروری است. کمبود خواب به طور مستقیم بر تمرکز تاثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب کاهش دقت و حافظه کوتاه‌مدت شود. افراد با خواب ناکافی در طول روز احساس خستگی، خواب‌آلودگی و بی‌حالی می‌کنند و این امر به طور مستقیم بر توانایی آنها در تمرکز کردن و انجام کارها تاثیر منفی خواهد گذاشت. تحقیقات نشان می‌دهد خواب با کیفیت، نقشی حیاتی در پردازش اطلاعات و تقویت حافظه و تمرکز دارد.

فرسودگی شغلی: فرسودگی شغلی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به دلیل فشار کاری زیاد و استراحت ناکافی دچار خستگی جسمی و روحی می‌شود. این وضعیت می‌تواند تأثیر جدی بر تمرکز فرد بگذارد و حتی به کاهش انگیزه و توانایی انجام مسئولیت‌های شغلی منجر شود. کار بیش از اندازه بدون داشتن زمان کافی برای استراحت می‌تواند به ایجاد مشکلات تمرکزی طولانی‌مدت منجر شود. بنابراین، ایجاد تعادل میان کار و استراحت برای حفظ تمرکز و کارایی مهم است.

علت کاهش تمرکز از جنبه فیزیولوژیکی

در حالی که باورهای رایج در جوامع مختلف گاهی کاهش تمرکز را با افزایش سن مرتبط می‌سازند، باید تفاوت بین پیری طبیعی و مشکلات جدی‌تر همچون زوال عقل و اختلالات شناختی را در نظر گرفت. در حقیقت، برخی تغییرات در قدرت حافظه و تمرکز به دلیل فرآیندهای طبیعی پیری اتفاق می‌افتد، اما به معنای آن نیست که همه افراد با افزایش سن دچار مشکلات جدی تمرکزی می‌شوند. در این بخش، به بررسی علل فیزیولوژیکی کاهش تمرکز خواهیم پرداخت.

افزایش سن: یکی از دلایل طبیعی کاهش تمرکز می‌تواند افزایش سن باشد. افراد مسن ممکن است گاهی در یافتن وسایل خود دچار مشکل شوند یا در یادآوری کلمات و جملات، اشتباهاتی داشته باشند. این تغییرات به طور کلی بخشی از فرآیند طبیعی پیری است و نیازی به نگرانی ندارد. این نوع اختلالات حافظه و تمرکز به دلیل کاهش فعالیت‌های مغزی و تغییرات در ساختار مغز به وجود می‌آید. با این حال، این مسائل معمولاً نگران‌کننده نیستند و معمولا با گذشت زمان و افزایش سن شدت نمی‌یابند.

اختلال شناختی: اختلالات شناختی، همچون فراموشی مکرر یا مشکلات جدی در تمرکز و حافظه، می‌توانند دلایل جدی‌تر کاهش تمرکز باشند. افرادی که دچار اختلالات شناختی هستند، ممکن است در به یاد آوردن اتفاقات روزمره، اسم‌ها یا حتی خودشان و اعضای خانواده دچار مشکل شوند. این نوع اختلالات معمولاً نشان‌دهنده مشکلاتی مانند زوال عقل (دمانس) یا بیماری آلزایمر است که ممکن است به مرور زمان پیشرفت کنند. در این‌گونه موارد، معمولا اطرافیان فرد سریع‌تر از خود او متوجه تغییرات در حافظه و تمرکز می‌شوند و این اختلالات نیاز به تشخیص و درمان فوری دارند تا در صورت امکان روند پیشرفت آن‌ها کنترل شود.

درمان‌های خانگی برای کاهش نداشتن تمرکز

اکثر مشکلات تمرکز به عوامل محیطی و سبک زندگی مرتبط هستند و خوشبختانه با انجام برخی اقدامات ساده می‌توان این مشکلات را برطرف کرد. در ادامه، به بررسی برخی راهکارهای خانگی و تغییرات ساده‌ای می‌پردازیم که می‌توانند به بهبود تمرکز و کاهش مشکلات مرتبط با آن کمک کنند.

محرک‌های محیطی را کاهش دهید: یکی از عوامل مهم در کاهش تمرکز، وجود محرک‌های مزاحم در محیط است؛ به عنوان مثال، صدای زنگ تلفن همراه، نوتیفیکیشن‌های مداوم و دیگر حواس‌پرتی‌ها می‌توانند بر توانایی فرد در تمرکز تاثیر منفی بگذارند. برای مقابله با این مشکل، بهتر است هنگام انجام کارهای مهم و ضروری، عوامل حواس‌پرتی را از محیط دور و در یک مکان ساکت و آرام تمرکز خود را حفظ کنید.

کیفیت و کمیت خواب خود را بهبود دهید: خواب کافی و با کیفیت برای عملکرد صحیح مغز و حفظ تمرکز بسیار مهم است. کمبود خواب می‌تواند باعث کاهش توانایی تمرکز و حافظه شود. تحقیقات نشان می‌دهد حداقل هشت ساعت خواب شبانه می‌تواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند. اگر مشکلات خواب دارید، ایجاد یک روتین منظم خواب و استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس می‌تواند به شما کمک کند تا خواب بهتری داشته باشید.

کافئین را به میزان معقول مصرف کنید: کافئین می‌تواند در کوتاه‌مدت احساس انرژی و تمرکز را افزایش دهد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند اثر معکوس داشته باشد. مصرف زیاد کافئین ممکن است باعث ایجاد احساس اضطراب، بی‌قراری و حتی مشکلات خواب شود که همگی بر تمرکز تاثیر منفی می‌گذارند. 

برنامه‌ریزی و سامان‌دهی فعالیت‌ها: یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ تمرکز، برنامه‌ریزی دقیق و سامان‌دهی زمان است. برای انجام کارهای خود یک لیست تهیه و اولویت‌بندی کنید. شروع با کارهای فوری و مهم می‌تواند به شما کمک کند از هدر رفتن زمان جلوگیری به عمل آورید و تمرکز خود را روی مهم‌ترین مسائل حفظ کنید. این کار علاوه بر کمک به تمرکز، موجب افزایش احساس مسئولیت و کاهش استرس ناشی از انجام کارهای پراکنده می‌شود. وظایف را به مراحل کوچک‌تر تقسیم و از برچسب‌های یادآوری استفاده کنید. مهم‌تر از همه اینکه از خانواده یا دوستان کمک بخواهید.

با استفاده از این تکنیک‌ها و تغییرات در سبک زندگی، می‌توان به طور مؤثری مشکلات تمرکز را کنترل کرد و از کاهش کارایی در انجام فعالیت‌ها جلوگیری به عمل آورد. در صورتی که علائم نداشتن تمرکز مزمن با مشکلات دیگری همراه است، مشورت با پزشک برای شناسایی علل دقیق و درمان مناسب پیشنهاد می‌شود.

چه زمانی باید برای درمان بیش فعالی به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که علائم مربوط به نداشتن تمرکز با استفاده از روش‌های خانگی و تغییرات سبک زندگی بهبود نیابد و همچنان ادامه پیدا کند، ممکن است به ریشه های عمیق تر برگردد که نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان الزامی است. در این بخش، به برخی از علائم و شرایطی اشاره خواهیم کرد که اگر تجربه کردید، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

وجود مشکلات بیش از حد معمول در حافظه: اگر متوجه شدید مشکلات حافظه شما از حد معمول فراتر رفته است، مثلاً فراموشی‌ها یا مشکلاتی در به یاد آوردن اطلاعات ساده یا اتفاقات اخیر به وجود آمده، ممکن است نیاز به مشاوره و بررسی پزشکی داشته باشید. زیرا حافظه ضعیف می‌تواند به دلیل اختلالات شناختی یا مشکلات دیگر باشد که باید توسط متخصص بررسی شود.

احساس خستگی بیش از حد: خستگی دائمی و احساس بی‌حالی حتی پس از استراحت کافی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات بهداشتی یا روانی باشد که بر تمرکز تاثیر می‌گذارند. بنابراین در صورتی که احساس خستگی بیش از حد را تجربه می‌کنید و این وضعیت بر کیفیت زندگی شما تاثیر منفی گذاشته است، مراجعه به پزشک ضروری است.

افت عملکرد شدید در مدرسه یا محل کار: اگر متوجه شدید عملکرد شما در مدرسه یا محل کار به طور قابل توجهی کاهش یافته و نمی‌توانید به وظایف خود به درستی رسیدگی کنید، این امر می‌تواند ناشی از مشکلات تمرکزی باشد که به دلایل مختلف از جمله مشکلات روانی، فیزیولوژیکی یا محیطی ایجاد می‌شود.

اختلالات خواب شدید: اختلالات خواب می‌توانند تاثیر زیادی بر تمرکز داشته باشند بنابراین اگر دچار مشکلاتی همچون بی‌خوابی مداوم یا خواب آشفته و غیرمعمول هستید، که بر عملکرد روزانه‌تان اثر منفی گذاشته، مشاوره پزشکی برای بررسی دقیق‌تر مشکلات خواب و درمان آن توصیه می‌شود.

علائم فوری که نیاز به مراقبت پزشکی دارند:

 اگر علاوه بر مشکل در تمرکز، یکی از علائم شدید و ناگهانی زیر را تجربه کردید، باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کرده و تحت مراقبت فوری قرار گیرید:

احساس درد شدید در قفسه سینه: درد قفسه سینه می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد که نیاز به ارزیابی فوری دارد.

از دست دادن هوشیاری: از دست دادن هوشیاری یا غش کردن به طور ناگهانی، ممکن است نشانه‌ای از مشکل جدی در سیستم عصبی یا گردش خون باشد.

بی‌حسی یا گزگز در یک طرف بدن: این علامت می‌تواند نشانه‌ای از سکته مغزی یا مشکلات عصبی جدی باشد که نیاز به بررسی فوری دارند.

سردرد شدید: سردردهای ناگهانی و شدید که با علائم دیگری همچون تهوع یا اختلالات بینایی همراه هستند، می‌توانند نشانگر مشکلات جدی مانند تومور مغزی یا مشکلات عروقی باشند.

از دست دادن ناگهانی و بدون دلیل حافظه: فراموشی ناگهانی و بی‌دلیل، به خصوص اگر با سایر علائم عصبی همراه باشد، نیاز به ارزیابی سریع پزشکی دارد.

مشکل در صحبت کردن: اختلال در توانایی صحبت کردن یا درک صحبت‌ها می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مغزی مانند سکته یا آسیب مغزی باشد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

مهم‌ترین روش‌های درمانی پزشکان  

روان‌درمانی: روان‌درمانی به ویژه با استفاده از درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT)، یکی از بهترین روش‌ها برای حل مشکلات مربوط به اضطراب، افسردگی، یا سایر اختلالات روانی است. این نوع درمان به فرد کمک می‌کند افکار و رفتارهای منفی را شناسایی و مدیریت کرده و مهارت‌های بهتری برای مقابله با چالش‌های زندگی پیدا کند. روان‌درمانی می‌تواند به افراد کمک کند عوامل استرس‌زا یا مشکلات عاطفی را که بر تمرکز آنها تأثیر می‌گذارند، شناسایی و درمان کنند.

تست شناختی: در صورتی که مشکلات تمرکز ناشی از یک اختلال مغزی یا عصبی باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های شناختی تجویز کند. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کند عملکرد مغز شما را بررسی کرده و بفهمد آیا مشکلاتی نظیر اختلالات شناختی، آسیب مغزی یا بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر یا سکته مغزی در کار است یا نه. در صورت تشخیص اختلالات عصبی، درمان‌های دارویی یا دیگر روش‌های پزشکی مناسب برای مدیریت و درمان مشکل به کار گرفته می‌شود.

تجویز دارو: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را برای بهبود تمرکز تجویز کند. داروهایی مانند محرک‌ها برای درمان اختلال نقص توجه (ADHD) یا داروهای ضد افسردگی برای مقابله با افسردگی و اضطراب که بر تمرکز تاثیر منفی می‌گذارند، از جمله گزینه‌های درمانی هستند. مهم است که تحت نظارت پزشک از داروها استفاده کنید و خودسرانه هیچ دارویی را مصرف نکنید، زیرا مصرف داروهای نادرست می‌تواند وضعیت را بدتر کند.

آزمایش خون: در برخی موارد، مشکلات هورمونی یا کمبود برخی مواد مغذی می‌تواند علت کاهش تمرکز باشد. برای بررسی این مسائل، پزشک ممکن است آزمایش خون تجویز کند. آزمایش خون می‌تواند اطلاعاتی در مورد عملکرد تیروئید، سطح ویتامین‌ها، مواد معدنی و هورمون‌ها مانند دوپامین ارائه دهد. در صورت تشخیص اختلالات هورمونی یا کمبود مواد مغذی، پزشک ممکن است درمان‌های دارویی یا تغییرات رژیم غذایی را توصیه کند تا سطح هورمون‌ها یا مواد مغذی بدن به حالت بهینه برسد.

در نهایت؛ درمان مشکل از دست دادن تمرکز، بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. به همین دلیل، تشخیص دقیق و درمان توسط پزشک متخصص می‌تواند به بهبود وضعیت تمرکز کمک شایانی کند و در صورت تجربه مشکلات جدی‌تر، همیشه بهتر است از پزشک مشاوره گرفته و از خود درمانی خودداری کنید.