بیش‌ فعالی؛ فراتر از کودکی / اثرات بیش‌ فعالی در زندگی بزرگسالی

مرکز نورولند
بروزرسانی: مارس ۲۰۲۵
مدت مطالعه: ۹ دقیقه
بیش فعالی

اگرچه علائم بیش‌فعالی در بزرگسالی ممکن است شکل متفاوتی به خود بگیرد، اما همچنان می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرد داشته باشد.

بیش‌فعالی در بزرگسالی با مشکلاتی در تمرکز، کنترل تکانه‌ها و همچنین بی‌قراری همراه است و این علائم ممکن است در محیط‌های مختلف، از جمله محیط کار، روابط اجتماعی و به خصوص در زندگی شخصی نیز بروز کرده و منجر به چالش‌های متعددی شوند. از دست دادن فرصت‌های شغلی، مشکلات در روابط بین‌فردی و کاهش کیفیت زندگی تنها برخی از عواقب این اختلال در بزرگسالی هستند.

در این مقاله، به بررسی تاثیرات اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی بر زندگی بزرگسالان خواهیم پرداخت ما به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که چگونه علائم بیش‌فعالی در کودکی می‌تواند تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا کرده و زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین، به بررسی چالش‌هایی که بزرگسالان مبتلا به بیش‌فعالی با آن‌ها روبه‌رو هستند و راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها خواهیم پرداخت بنابراین در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید و در زندگی خود و یا عزیزی که با این مشکل دست و پنجه نرم می کند به کار ببرید و بهترین نتیجه را بگیرید.

تاثیرات بیش‌فعالی بر زندگی روزمره

بیش‌فعالی تنها به دوران کودکی محدود نمی‌شود و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر زندگی بزرگسالان بگذارد. یکی از حوزه‌هایی که بیش‌فعالی به طور مستقیم بر آن تاثیر می‌گذارد، زندگی شغلی است چرا که افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در حفظ تمرکز در محیط کار با چالش‌هایی روبرو شوند. دشواری در مدیریت زمان، اولویت‌بندی وظایف و همچنین تکمیل پروژه‌ها در موعد مقرر، می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری و به طبع نارضایتی شغلی شود. همچنین، مشکلات در برقراری ارتباط مؤثر با همکاران و ارباب رجوع و تکانشگری در بیان نظرات نیز می‌تواند روابط کاری را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلاتی برای ثبات شغلی فرد بیش فعال ایجاد کند.

زندگی اجتماعی نیز یکی دیگر از جنبه‌هایی است که به شدت تحت تأثیر بیش‌فعالی قرار می‌گیرد، زیرا افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در ایجاد و همچنین حفظ روابط صمیمانه با دیگران مشکل داشته باشند. مطمئنا دشواری در همدلی با دیگران، کنترل تکانه‌ها و تکانشگری در تعاملات اجتماعی می‌تواند منجر به ایجاد تنش در روابط و احساس انزوا شود. همچنین، مشکلات در گوش دادن فعال و برقراری ارتباط مؤثر نیز می‌تواند مانعی جدی در ایجاد روابط عمیق و پایدار در افراد بیش فعالی باشد.

علاوه بر تأثیرات بر زندگی شغلی و اجتماعی، بیش‌فعالی می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت روان افراد نیز تاثیر بگذارد چرا که احساسات قوی، نوسانات خلقی و مشکلات در کنترل استرس، از جمله عوارض شایع در بیش‌فعالی هستند. مهمتر از آن، افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی باشند. مشکلات خواب، تغذیه نامنظم و کاهش اعتماد به نفس نیز از دیگر عوارض این اختلال است که مستقیما بر سلامت روان تاثیر گذار است.

تاثیر بیش‌فعالی بر روابط خانوادگی

بسیاری از افراد مبتلا به بیش‌فعالی در کودکی، روابط پیچیده‌ای را با اعضای خانواده خود تجربه می‌کنند این پیچیدگی‌ها ممکن است به دلیل رفتارهای تکانشی، مشکلات در برقراری ارتباط موثر و یا نوسانات خلقی فرد مبتلا باشد دقت داشته باشید که در بزرگسالی نیز این مشکلات ممکن است ادامه پیدا کنند و بر روابط با والدین، همسر و فرزندان نیز تاثیر بگذارد. 

برخی از تاثیرات بیش فعالی بر روابط خانوادگی

مشکلات در برقراری ارتباط: افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در بیان احساسات خود به روش مؤثر مشکل داشته باشند و این امر می‌تواند منجر به سوء تفاهم و درگیری شود.
نوسانات خلقی: تغییرات سریع در خلق و خو می‌تواند باعث ایجاد تنش و فشار در روابط خانوادگی شود.
مشکلات در مدیریت تعارض: افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در حل مشکلات و مدیریت تعارضات خانوادگی با مشکل مواجه شوند.
احساس گناه و شرم: اعضای خانواده ممکن است احساس گناه کنند یا خود را مسئول رفتارهای فرد مبتلا بدانند.

چالش‌های افراد مبتلا به بیش‌فعالی در تحصیلات عالی

به طور قطع تحصیلات عالی برای افراد مبتلا به بیش‌فعالی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، مشکلات در تمرکز، مدیریت زمان و سازماندهی کارها می‌تواند بر عملکرد تحصیلی تاثیر منفی بگذارد.

برخی از چالش های افراد بیش فعال برای رسیدن به مدارج بالای تحصیلی

مشکلات در مطالعه و انجام تکالیف: حفظ تمرکز در طول جلسات مطالعه طولانی مدت برای افراد مبتلا به بیش‌فعالی بسیار دشوار است.
مشکلات مدیریت زمان: تنظیم برنامه مطالعه و انجام تکالیف در موعد مقرر نیز برای این افراد می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد.
مشکلات شرکت در کلاس‌ها: حواس‌پرتی و بی‌قراری افراد بیش فعال نیز می‌تواند باعث شود فرد نتواند به طور کامل در کلاس شرکت کند.
مشکلات در روابط با همکلاسی‌ها و اساتید: به طور قطع رفتارهای تکانشی و مشکلات در برقراری ارتباط می‌تواند بر روابط اجتماعی در محیط دانشگاه بسیار تاثیر بگذارد.

تأثیر بیش‌فعالی بر سلامت جسمانی

اگرچه بیش‌فعالی بیشتر به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود، اما می‌تواند بر سلامت جسمانی نیز تاثیر بگذارد که در ادامه به برخی از این تاثیرات می پردازیم.

مشکلات خواب: بسیاری از تحقیقات نشان داده اند بی‌خوابی یا اختلالات خواب از مشکلات شایع در افراد مبتلا به بیش‌فعالی است.
مشکلات گوارشی: یقینا اضطراب و استرس ناشی از بیش‌فعالی می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر شود.
افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن: سبک زندگی ناسالم ناشی از بیش‌فعالی، مانند تغذیه نامناسب و کم‌تحرکی، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی را در این دسته از افراد افزایش دهد.
آسیب‌های جسمی: تکانشگری و بی‌دقتی نیز در مواردی می تواند منجر به بروز آسیب‌های جسمی به فرد بیش فعال شود.

راهکارهای مقابله با چالش‌های بیش‌فعالی

خوشبختانه، راهکارهای مختلفی برای مدیریت علائم بیش‌فعالی و بهبود کیفیت زندگی وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:

درمان دارویی: داروهای محرک و غیر محرک می‌توانند به بهبود تمرکز، کاهش تکانشگری و کنترل علائم بیش‌فعالی کمک کنند.
روان‌درمانی: درمان‌های روانشناختی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) می‌توانند به افراد مبتلا به بیش‌فعالی کمک کنند تا مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزند و افکار و رفتارهای منفی را تغییر دهند.
تغییرات سبک زندگی: ورزش منظم، تغذیه سالم و خواب کافی می‌توانند به بهبود علائم بیش‌فعالی کمک کنند.
تکنیک‌های مدیریت زمان: یادگیری تکنیک‌های مدیریت زمان و سازماندهی کارها نیز می‌تواند به افراد مبتلا به بیش‌فعالی کمک کند تا بهتر با چالش‌های روزمره خود کنار بیایند.
گروه‌های حمایتی: شرکت در گروه‌های حمایتی می‌تواند به افراد کمک کند تا با دیگران که مشکلات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند و از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوند.

روش‌های تشخیص بیش‌فعالی در بزرگسالی

تشخیص اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی (ADHD) در بزرگسالی می‌تواند پیچیده‌تر از تشخیص آن در کودکان باشد، زیرا علائم آن ممکن است با سایر مشکلات روانشناختی یا شرایط پزشکی اشتباه گرفته شود. با این حال، روش‌های مختلفی برای تشخیص دقیق این اختلال وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده است.

۱. مصاحبه بالینی: یکی از مهم‌ترین مراحل تشخیص بیش‌فعالی، مصاحبه بالینی با فرد مشکوک به این اختلال است در این مصاحبه، پزشک یا روانشناس با پرسیدن سوالات دقیق در مورد علائم، تاریخچه پزشکی و عملکرد فرد در زمینه‌های مختلف، اطلاعات جامعی را جمع‌آوری می‌کند.

۲. پرسشنامه‌های خود گزارش دهی و گزارشگری دیگران: پرسشنامه‌هایی مانند پرسشنامه ADHD خود گزارش دهی (ASRS) و پرسشنامه‌ای که توسط اطرافیان فرد تکمیل می‌شود، این پرسشنامه ها به پزشک کمک می‌کنند تا تصویری دقیق‌تر از علائم و شدت آن‌ها به دست آورد.

۳. معاینه فیزیکی: معاینه فیزیکی برای رد کردن سایر علل احتمالی علائم، مانند مشکلات تیروئید یا کمبود آهن، انجام می‌شود.

۴. ارزیابی‌های روانشناختی: ارزیابی‌های روانشناختی شامل تست‌های هوش، آزمون‌های حافظه و توجه و ارزیابی عملکرد اجرایی است مطمئنا این ارزیابی‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا تشخیص دقیق‌تری را ارائه دهد و شدت علائم را تعیین کند.

۵. بررسی سوابق پزشکی: بررسی سوابق پزشکی فرد، از جمله سوابق کودکی و نوجوانی نیز می‌تواند به تشخیص بیش‌فعالی کمک شایانی کند.

تشخیص افتراقی: یکی از چالش‌های تشخیص بیش‌فعالی در بزرگسالی، تشخیص افتراقی آن با سایر اختلالات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال دو قطبی است به همین دلیل، پزشک ممکن است از سایر آزمون‌ها و مصاحبه‌ها برای رد کردن این اختلالات استفاده کند.

مهم است به خاطر داشته باشید که تشخیص بیش‌فعالی باید توسط یک متخصص سلامت روان واجد شرایط انجام شود، خود تشخیصی یا تکیه بر اطلاعات موجود در اینترنت می‌تواند منجر به تشخیص نادرست و درمان نامناسب شود.

چالش‌های زندگی با بیش‌فعالی در بزرگسالی

زندگی با اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی (ADHD) در بزرگسالی می‌تواند با چالش‌های مختلفی همراه باشد که بر جنبه‌های مختلف زندگی از جمله کار، روابط و سلامت روان تاثیر می‌گذارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین چالش‌هایی که افراد مبتلا به بیش‌فعالی در بزرگسالی با آن‌ها روبرو هستند، اشاره شده است:

مشکلات در مدیریت زمان و سازماندهی: افراد مبتلا به بیش‌فعالی اغلب در برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی وظایف و تکمیل کارها در موعد مقرر با مشکل مواجه می‌شوند این امر می‌تواند منجر به تأخیر در انجام کارها، از دست دادن فرصت‌ها و افزایش استرس شود.
مشکلات در تمرکز و حفظ توجه: حواس‌پرتی و مشکل در تمرکز بر روی یک کار به مدت طولانی، یکی از علائم اصلی بیش‌فعالی است از همین رو این مشکل می‌تواند در محیط کار، مطالعه و حتی در روابط شخصی ایجاد اختلال کند.
تکانشگری و بی‌قراری: افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است تمایل به انجام کارهای عجولانه و بدون فکر داشته باشند و مطمئنا این تکانشگری می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه، مشکلات در روابط و ایجاد موقعیت‌های خطرناک شود.
مشکلات در روابط بین‌فردی: مشکلات در ارتباط مؤثر، تکانشگری و نوسانات خلقی نیز می‌توانند بر روابط شخصی و حرفه‌ای تأثیر منفی بگذارند از همین رو افراد مبتلا به بیش‌فعالی ممکن است در ایجاد و حفظ روابط صمیمانه با دیگران مشکل داشته باشند.
مشکلات در مدیریت احساسات: نوسانات خلقی، احساسات شدید و مشکل در کنترل خشم از جمله چالش‌های دیگری هستند که افراد مبتلا به بیش‌فعالی با آن‌ها روبرو هستند به طور قطع  این مشکلات نیز می‌توانند بر روابط شخصی و عملکرد شغلی تاثیر بگذارند.
اضطراب و افسردگی: افراد مبتلا به بیش‌فعالی بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی هستند و این مشکلات می‌توانند به دلیل فشارهای ناشی از علائم بیش‌فعالی و همچنین ناکامی در برخی از زمینه‌های زندگی ایجاد شوند.
مشکلات در خواب: مشکلات خواب از قبیل بی‌خوابی یا حتی خواب زیاد، از مشکلات شایع در افراد مبتلا به بیش‌فعالی است که این مشکل نیز می‌تواند بر عملکرد روزانه و سلامت کلی فرد تاثیر منفی بگذارد.
اعتماد به نفس پایین: مطمئنا ناکامی‌های مکرر در زمینه‌های مختلف زندگی می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس در افراد مبتلا به بیش‌فعالی شود.

با وجود همه این چالش‌ها، خبر خوب این است که با تشخیص زودهنگام و همچنین درمان مناسب، می‌توان به طور قابل توجهی کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیش‌فعالی را بهبود بخشید.

روش‌های مقابله با چالش‌های زندگی با بیش‌فعالی و بهبود کیفیت زندگی

یقینا زندگی با بیش‌فعالی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد اما با استفاده از استراتژی‌ها و روش‌های مناسب، می‌توان کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشید؛ در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:

مدیریت علائم

دارودرمانی: به طور قطع داروهای محرک و غیرمحرکی که تحت نظر پزشک مصرف می شوند، می‌توانند به کنترل علائم بیش‌فعالی مانند بی‌توجهی، تکانشگری و بیش‌فعالی کمک کنند.
روان‌درمانی: درمان‌های شناختی رفتاری (CBT) می‌توانند به افراد مبتلا به بیش‌فعالی کمک کنند تا مهارت‌های مقابله‌ای مانند مدیریت زمان، حل مسئله و کنترل خشم را بیاموزند.

تغییرات سبک زندگی

ورزش منظم: ورزش به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک بسیاری می‌کند.
تغذیه سالم: یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی می‌تواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند.
خواب کافی: خواب کافی برای بهبود عملکرد شناختی و کاهش علائم بیش‌فعالی ضروری است.

سازماندهی و برنامه‌ریزی

فهرست‌های کاری: استفاده از فهرست‌های کاری برای سازماندهی وظایف و اولویت‌بندی آن‌ها می‌تواند کمک کننده باشد.
تقویم: استفاده از تقویم برای برنامه‌ریزی رویدادها و قرار ملاقات‌ها می‌تواند به جلوگیری از فراموشی کمک کند.
فضای کار منظم: داشتن یک فضای کار مرتب و سازمان‌یافته می‌تواند به افزایش تمرکز کمک کند.
تقسیم کارهای بزرگ به کارهای کوچک‌تر: تقسیم کارهای بزرگ به بخش‌های کوچکتر و قابل مدیریت‌تر می‌تواند به کاهش احساس فشار و افزایش انگیزه کمک کند.

بهبود مهارت‌های اجتماعی

آموزش مهارت‌های اجتماعی: شرکت در دوره‌های آموزشی مهارت‌های اجتماعی می‌تواند به بهبود ارتباطات و روابط بین‌فردی کمک کند.
گروه‌های حمایتی: شرکت در گروه‌های حمایتی می‌تواند به افراد کمک کند تا با دیگران که مشکلات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند و از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوند.

مدیریت استرس

تکنیک‌های آرام‌سازی: تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
فعالیت‌های لذت‌بخش: اختصاص دادن زمان به فعالیت‌های لذت‌بخش مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی یا گذراندن وقت با دوستان می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

جستجوی حمایت

خانواده و دوستان: صحبت با خانواده و دوستان نزدیک در مورد چالش‌های خود می‌تواند به شما احساس حمایت بیشتری دهد.
مشاوره: مراجعه به یک مشاور یا روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تا با چالش‌های خود کنار بیایید و مهارت‌های مقابله‌ای خود را بهبود بخشید.

مهم است به خاطر داشته باشید هر فردی با بیش‌فعالی به روش‌های مختلفی به درمان پاسخ می‌دهد و آنچه برای یک نفر موثر است ممکن است برای فرد دیگری موثر نباشد. بنابراین، همکاری نزدیک با یک متخصص سلامت روان برای یافتن بهترین روش درمان ضروری است.

درمان‌های بیش‌فعالی در بزرگسالی

درمان بیش‌فعالی در بزرگسالی ترکیبی از روش‌های مختلف است که هدف آن‌ها بهبود علائم، افزایش عملکرد و بهبود کیفیت زندگی است. روش‌های درمانی به صورت فردی و با توجه به شدت علائم و نیازهای هر فرد تعیین می‌شوند.

۱. درمان دارویی

داروهای محرک: این داروها رایج‌ترین نوع درمان دارویی برای بیش‌فعالی هستند آن‌ها با افزایش سطح دوپامین و نورو اپی‌نفرین در مغز، به بهبود تمرکز، کاهش تکانشگری و افزایش کنترل بر رفتار کمک می‌کنند.
داروهای غیر محرک: این داروها در مواردی که داروهای محرک موثر نباشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند، استفاده می‌شوند آن‌ها با تأثیر بر انتقال‌دهنده‌های عصبی دیگر، به بهبود علائم کمک می‌کنند.

۲. درمان‌های روانشناختی

درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را با افکار واقع‌بینانه‌تر جایگزین کنند همچنین، CBT به افراد می‌آموزد که مهارت‌های مقابله‌ای مانند مدیریت زمان، حل مسئله و کنترل خشم را در خود توسعه دهند.
آموزش مهارت‌های اجتماعی: این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را بهبود بخشند و در تعاملات اجتماعی موفق‌تر باشند.
مدیریت خشم: این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا احساسات خشم خود را شناسایی کرده و روش‌های سالمی برای مدیریت آن‌ها بیابند.

۳. درمان‌های مکمل

ورزش: ورزش منظم می‌تواند به کاهش علائم بیش‌فعالی، بهبود خلق‌وخو و افزایش سطح انرژی کمک کند.
تغذیه سالم: یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و کاهش علائم بیش‌فعالی کمک کند.
مدیتیشن و یوگا: این روش‌ها می‌توانند به کاهش استرس، بهبود تمرکز و افزایش آرامش کمک کنند.
نوروفیدبک: این روش درمانی بر اساس اصل آموزش به مغز برای تنظیم فعالیت‌های خودکار است و می‌تواند به بهبود توجه و کاهش علائم بیش‌فعالی کمک کند.

انتخاب روش درمانی مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

شدت علائم: شدت علائم بیش‌فعالی می‌تواند بر انتخاب روش درمانی تأثیر بگذارد.
سن: سن فرد و مرحله زندگی که در آن قرار دارد، می‌تواند بر انتخاب روش درمانی موثر باشد.
سایر شرایط پزشکی: وجود سایر شرایط پزشکی مانند افسردگی یا اضطراب می‌تواند بر انتخاب درمان تأثیر بگذارد.
پاسخ به درمان: پاسخ فرد به درمان‌های مختلف می‌تواند به صورت دوره ای ارزیابی شود و در صورت نیاز، درمان تغییر کند.

مهم است به خاطر داشته باشید درمان بیش‌فعالی یک فرآیند طولانی‌مدت است و نیاز به همکاری نزدیک بین فرد، پزشک و سایر متخصصان دارد. با ترکیبی از درمان‌های دارویی، روانشناختی و تغییرات سبک زندگی، بسیاری از افراد مبتلا به بیش‌فعالی می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

زندگی با بیش‌فعالی می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد، اما به طور قطع با درمان مناسب، می‌توانید زندگی پربار و موفقی داشته باشید از طرفی موسسه نورولند با رویکردی جامع و تیم متخصص، به شما کمک می‌کند تا به اهداف خود دست پیدا کنید. برای شروع این مسیر و کسب اطلاعات بیشتر، با شماره تلفن [شماره تلفن] تماس بگیرید یا به وب‌سایت ما به آدرس [آدرس وب‌سایت] مراجعه کنید."

مشاوره آنلاین

شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در با توجه به زمان مقتضی با شما تماس بگیرند.

افزودن دیدگاه جدید